ข้ามไปเนื้อหา

ไนไตรต์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ไนไตรต์
Space-filling model of the nitrite ion
Space-filling model of the nitrite ion
ชื่อ
Systematic IUPAC name
dioxidonitrate(1−)
ชื่ออื่น
nitrite
เลขทะเบียน
3D model (JSmol)
ChEBI
เคมสไปเดอร์
EC Number
  • 233-272-6
UNII
  • InChI=1S/HNO2/c2-1-3/h(H,2,3)/p-1
    Key: IOVCWXUNBOPUCH-UHFFFAOYSA-M
  • InChI=1/HNO2/c2-1-3/h(H,2,3)/p-1
    Key: IOVCWXUNBOPUCH-REWHXWOFAR
  • N(=O)[O-]
คุณสมบัติ
NO
2
มวลโมเลกุล 46.005 g·mol−1
กรด Nitrous acid
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa

ไอออนของไนไตรต์ (อังกฤษ: Nitrite) มีสูตรทางเคมีคือ ไนไตรต์ (ส่วนใหญ่เป็นโซเดียมไนไตรต์) ถูกใช้อย่างแพร่หลายในอุตสาหกรรมเคมีและยา[1] ไนไตรต์แอนไอออนเป็นตัวกลางของในวัฏจักรไนโตรเจนในธรรมชาติ ชื่อไนไตรต์ยังหมายถึงสารประกอบอินทรีย์ที่มีกลุ่ม -ONO ซึ่งเป็นเอสเทอร์ของกรดไนตรัส

การเตรียม

[แก้]

โซเดียมไนไตรต์ถูกผลิตขึ้นในเชิงอุตสาหกรรมโดยการส่ง "ไนตรัสฟูม" ลงในสารละลายน้ำโซเดียมไฮดรอกไซด์หรือโซเดียมคาร์บอเนต: [2][1]

ผลิตภัณฑ์จะถูกทำให้บริสุทธิ์โดยการตกผลึกซ้ำ ไนไตรต์ของโลหะอัลคาไลมีความเสถียรทางความร้อนสูงถึงและเกินจุดหลอมเหลว (441 °C สำหรับ KNO
2
) แอมโมเนียมไนไตรต์สามารถทำได้จากไดไนโตรเจนไตรออกไซด์ N
2
O
3
ซึ่งเป็นแอนไฮไดรด์ของกรดไนตรัส:

ปฏิกิริยา

[แก้]

คุณสมบัติของกรด-เบส

[แก้]

ไนไตรต์เป็นคู่เบสของกรดอ่อนไนตรัส:

HNO2 ⇌ H+ + NO
2
;      pKa ≈ 3.3 ที่ 18 °C[3]

กรดไนตรัสมีความผันผวนสูงเช่นกัน – ในสถานะแก๊สมักจะอยู่เป็นโมเลกุลทรานส์แพลนนาร์ ในสารละลายมันไม่เสถียรเมื่อเนื่องจากปฏิกิริยาความไม่สมส่วน:

3HNO2 (aq) ⇌ H3O+ + NO
3
+ 2NO

ปฏิกิริยานี้ช้าที่ 0 °C[2] การเติมกรดลงในสารละลายไนไตรต์โดยมีตัวรีดิวซ์เช่น เหล็ก (II) เป็นวิธีการสร้างไนตริกออกไซด์ (NO) ในห้องปฏิบัติการ

ชีวเคมี

[แก้]

ในไนตริฟิเคชั่น แอมโมเนียมจะถูกเปลี่ยนเป็นไนไตรต์โดยแบคทีเรีบ สายพันธุ์ที่สำคัญ ได้แก่ Nitrosomonas แบคทีเรียชนิดอื่น ๆ เช่น Nitrobacter มีหน้าที่ในการออกซิเดชันของไนไตรต์ให้กลายเป็นไนเตรต

ไนไตรต์สามารถลดลงเป็นไนตริกออกไซด์หรือแอมโมเนียได้โดยแบคทีเรียหลายชนิด ภายใต้ภาวะพร่องออกซิเจนไนไตรต์อาจปล่อยไนตริกออกไซด์ซึ่งทำให้เกิดการขยายตัวของหลอดเลือด มีการอธิบายกลไกหลายประการในการเปลี่ยนไนไตรต์เป็น NO รวมถึงการรีดักชันทางเอนไซม์โดย xanthine oxidoreductase, nitrite reductase และ NO synthase (NOS) รวมถึงปฏิกิริยาความไม่สมส่วนของกรดโดยไม่ใช้เอนไซม์

อ้างอิง

[แก้]
  1. 1.0 1.1 Laue, Wolfgang; Thiemann, Michael; Scheibler, Erich; Wiegand, Karl Wilhelm (2006), "Nitrates and Nitrites", Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley-VCH, doi:10.1002/14356007.a17_265
  2. 2.0 2.1 Greenwood, pp. 461–464
  3. IUPAC SC-Database เก็บถาวร 2017-06-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน A comprehensive database of published data on equilibrium constants of metal complexes and ligands

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]