ข้ามไปเนื้อหา

เปียงยาง

พิกัด: 39°1′10″N 125°44′17″E / 39.01944°N 125.73806°E / 39.01944; 125.73806
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เปียงยาง

평양시
平壤市
นครปกครองโดยตรงเปียงยาง
평양직할시
平壤直轄市
การถอดเสียง 
 • โชซ็อนกึล평양직할시
 • ฮันจา平壤直轄市
 • เอ็มอาร์P'yŏngyang Chikhalsi
 • อาร์อาร์Pyeongyang Jikhalsi
สมญา: 
(류경/柳京)  (Korean)
"Home of Juche's Spark"
[1]
แผนที่
ที่ตั้งของเปียงยางในเกาหลีเหนือ
เปียงยางตั้งอยู่ในเกาหลีเหนือ
เปียงยาง
เปียงยาง
ที่ตั้งของเปียงยางในเกาหลีเหนือ
เปียงยางตั้งอยู่ในทวีปเอเชีย
เปียงยาง
เปียงยาง
เปียงยาง (ทวีปเอเชีย)
พิกัด: 39°1′10″N 125°44′17″E / 39.01944°N 125.73806°E / 39.01944; 125.73806
ประเทศเกาหลีเหนือ
เขต
การปกครอง
 • ประธานคณะกรรมการของประชาชนเปียงยางCha Hui-rim[3]
 • เลขาธิการพรรคแรงงานแห่งเกาหลี คณะกรรมการนครเปียงยางKim Yong-hwan[4]
พื้นที่[5]
 • ทั้งหมด2,000 ตร.กม. (800 ตร.ไมล์)
ประชากร
 (2016)
 • ทั้งหมด2,870,000[2] คน
เขตเวลาUTC+09:00 (เวลาเปียงยาง)

เปียงยาง (เกาหลี: 평양, ภาษาเกาหลี: /pʲʰʌ̹ŋ.ja̠ŋ/, พย็องยัง) คือเมืองหลวงและเมืองขนาดใหญ่ที่สุดของประเทศเกาหลีเหนือ ตัวนครตั้งอยู่ห่างจากปากแม่น้ำแทดงประมาณ 109 km (68 mi) ตามรายงานจากสำมะโนประชากร ค.ศ. 2008 นครนี้มีประชากร 3,255,288 คน[6]

เปียงยางเป็นหนึ่งในเมืองที่เก่าแก่ที่สุดในเกาหลี[7] ในอดีตนั้นเคยเป็นเมืองหลวงของหลายอาณาจักร เช่น ใน 2333 ปีก่อนคริสต์ศักราชนั้นเคยเป็นเมืองหลวงของอาณาจักรโชซ็อนโบราณ ในสมัยนั้นมีชื่อว่าเมืองวังก็อมซ็อง ใน ค.ศ. 427 ได้เป็นเมืองหลวงของอาณาจักรโคกูรยอ มีชื่อว่าเมืองเปียงยาง จนถึง ค.ศ. 668 ที่อาณาจักรโคกูรยอล่มสลายลง

ชื่อ

[แก้]
เปียงยาง
"เปียงยาง" ใน อักษรโชซ็อนกึล (บน) และ อักษรฮันจา (ล่าง)
ชื่อเกาหลี
โชซ็อนกึล
ฮันจา
อาร์อาร์Pyeongyang
เอ็มอาร์P'yŏngyang
แปล. "ดินเรียบ"

ชื่อนครในอดีตได้แก่ คีซ็อง, ฮวังซ็อง, รากรัง, ซอ-กยง, โซโด, โฮ-กยง, ชังอัน[ต้องการอ้างอิง] และ เฮโจ[8][9] (ในสมัยอาณานิคมญี่ปุ่น) ซึ่งมีรูปเขียนหลายแบบ[a] ในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 กลุ่มมิชชันนารีรู้จักเปียงยางในฐานะ "เยรูซาเลมตะวันออก" เนื่องจากสถานะในอดีตในฐานะฐานที่มั่นของศาสนาคริสต์นิกายโปรเตสแตนต์ โดยเฉพาะในช่วงการฟื้นฟูเปียงยางใน ค.ศ. 1907[21][22]

หลังการเสียชีวิตของคิม อิล-ซ็องใน ค.ศ. 1994 สมาชิกบางส่วนจากฝ่ายคิม จ็อง-อิลเสนอให้เปลี่ยนชื่อเปียงยางไปเป็น "นครคิม อิล-ซ็อง" (เกาหลี김일성시; ฮันจา金日成市) แต่บางส่วนเสนอแนะว่าเกาหลีเหนือควรเริ่มเรียกโซลเป็น "นครคิม อิล-ซ็อง" แทน และให้เปียงยางมีชื่อเล่นเป็น "นครคิม จ็อง-อิล" ท้ายที่สุด ก็ไม่มีการทำข้อเสนอใดทั้งสิ้น[23]

ประวัติศาสตร์

[แก้]

ใน ค.ศ. 1955 นักโบราณคดีขุดพบหลักฐานของการดำรงชีวิตสมัยก่อนประวัติศาสตร์ ที่หมู่บ้านโบราณคดีที่ชื่อว่า คึมทัน-นี (Kŭmtan-ni) ซึ่งอยู่ในขอบเขตของเปียงยาง ได้มาจากยุคเครื่องปั้นดินเผาชุลมุนและมูมุน[24]

2,333 ปีก่อนคริสต์ศักราชนั้นเคยเป็นเมืองหลวงของอาณาจักรโชซ็อนโบราณ ในสมัยนั้นมีชื่อว่า เมืองวังก็อมซ็อง ในปี ค.ศ. 427 ได้เป็นเมืองหลวงของอาณาจักรโคกูรยอจึงมีชื่อว่าเมืองเปียงยาง จนถึงปี ค.ศ. 668 อาณาจักรโคกูรยอล่มสลายลง เปียงยางจึงไม่ได้เป็นเมืองหลวง

ภูมิศาสตร์

[แก้]

เปียงยางตั้งอยู่ในภาคตะวันตกตอนกลางของเกาหลีเหนือ นครนี้ตั้งอยู่บนที่ราบทางตะวันออกของอ่าวเกาหลีประมาณ 50 กิโลเมตร (31 ไมล์) แม่น้ำแทดงไหลไปทางตะวันตกเฉียงใต้ผ่านนครไปยังอ่าวเกาหลี ที่ราบเปียงยางเป็นหนึ่งในสองที่ราบขนาดใหญ่ในคาบสมุทรเกาหลีฝั่งตะวันตก ส่วนอีกแห่งหนึ่งคือที่ราบ Chaeryong ทั้งสองที่มีพื้นที่รวมประมาณ 500 ตารางกิโลเมตร[25]

ภูมิอากาศ

[แก้]

อุณหภูมิสูงสุดช่วงเดือนเมษายน-กันยายน อุณหภูมิต่ำสุดช่วงเดือนตุลาคม - เมษายน

ข้อมูลภูมิอากาศของเปียงยาง (ปกติ ค.ศ. 1991–2020, สูงสุด ค.ศ. 1961–ปัจจุบัน)
เดือน ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ทั้งปี
อุณหภูมิสูงสุดที่เคยบันทึก °C (°F) 10.0
(50)
16.0
(60.8)
21.4
(70.5)
28.4
(83.1)
33.9
(93)
35.8
(96.4)
35.9
(96.6)
37.8
(100)
32.2
(90)
28.9
(84)
23.2
(73.8)
15.0
(59)
37.8
(100)
อุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย °C (°F) -0.4
(31.3)
3.1
(37.6)
9.7
(49.5)
17.6
(63.7)
23.5
(74.3)
27.5
(81.5)
29.1
(84.4)
29.6
(85.3)
25.7
(78.3)
18.8
(65.8)
9.7
(49.5)
1.4
(34.5)
16.3
(61.3)
อุณหภูมิเฉลี่ยแต่ละวัน °C (°F) -5.4
(22.3)
-2.0
(28.4)
4.0
(39.2)
11.4
(52.5)
17.4
(63.3)
21.9
(71.4)
24.7
(76.5)
25.0
(77)
20.2
(68.4)
12.9
(55.2)
4.8
(40.6)
-2.9
(26.8)
11.0
(51.8)
อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย °C (°F) -9.8
(14.4)
-6.6
(20.1)
-0.9
(30.4)
5.9
(42.6)
12.0
(53.6)
17.4
(63.3)
21.4
(70.5)
21.5
(70.7)
15.6
(60.1)
7.8
(46)
0.5
(32.9)
-6.8
(19.8)
6.5
(43.7)
อุณหภูมิต่ำสุดที่เคยบันทึก °C (°F) -26.5
(-15.7)
-23.4
(-10.1)
-16.1
(3)
-6.1
(21)
2.2
(36)
7.0
(44.6)
12.0
(53.6)
12.8
(55)
3.6
(38.5)
-6.0
(21.2)
-14.0
(6.8)
-22.8
(-9)
−26.5
(−15.7)
หยาดน้ำฟ้า มม (นิ้ว) 9.6
(0.378)
14.5
(0.571)
23.9
(0.941)
44.8
(1.764)
74.7
(2.941)
90.2
(3.551)
274.7
(10.815)
209.6
(8.252)
90.8
(3.575)
47.2
(1.858)
38.4
(1.512)
18.0
(0.709)
936.4
(36.866)
ความชื้นร้อยละ 69.1 65.0 62.5 60.4 65.3 72.2 81.1 80.6 75.3 72.0 72.2 70.6 70.5
วันที่มีหยาดน้ำฟ้าโดยเฉลี่ย (≥ 0.1 mm) 3.9 3.7 4.2 5.8 7.1 7.9 12.5 10.1 6.3 5.8 7.1 5.7 80.1
วันที่มีหิมะตกโดยเฉลี่ย 5.4 4.0 1.8 0.3 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.1 1.9 5.5 19.0
จำนวนชั่วโมงที่มีแดด 184 197 231 237 263 229 181 204 222 214 165 165 2,492
แหล่งที่มา 1: Korea Meteorological Administration[26]
แหล่งที่มา 2: Pogodaiklimat.ru (extremes),[27] Deutscher Wetterdienst (sun, 1961–1990)[28] and Weather Atlas[29]

เขตการปกครอง

[แก้]
แผนที่เปียงยาง ค.ศ. 1946

เปียงยางแบ่งพื้นที่ออกเป็น 20 เขต (ku- หรือ guyŏk) 2 เทศมณฑล (kun หรือ gun) และ 1 ย่าน (dong)[30]

รายงานสื่อต่างชาตืใน ค.ศ. 2010 รายงานว่าเทศมณฑลคังนัม, Chunghwa-gun, Sangwŏn-gun และ Sŭngho-guyŏk ถูกเปลี่ยนผ่านไปยังจังหวัดฮวังแฮเหนือ[32] อย่างไรก็ตาม มีการยกเทศมณฑลคังนัมคืนใน ค.ศ. 2011[33]

ฐานขีปนาวุธ Banghyun Dong เคยอยู่ในเขตบริหารของคูซ็อง จังหวัดพย็องอันเหนือ โดยมีการเปลี่ยนผ่านเข้าไปยังเปียงยางในวันที่ 10 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2018[34]

สถานที่สำคัญ

[แก้]
อนุสรณ์สถานคิม อิล-ซ็อง
อนุสาวรีย์ท่านผู้นำคิม อิล-ซ็อง และคิม จ็อง-อิล

วัฒนธรรม

[แก้]

อาหาร

[แก้]

เกาหลีเหนือ มีวัฒนธรรมอาหารที่แตกต่างจากเกาหลีใต้อย่างเห็นได้ชัด ตัวอย่างวัฒนธรรมอาหารเกาหลีเหนือ ได้แก่

สำหรับร้านอาหารที่มีชื่อเสียงที่สุด คือ อกรยูกวันและชงรยูกวัน[35]

การกีฬา

[แก้]

ในเปียงยาง มีสโสรกีฬาอยู่ 2-3 แห่ง ได้แก่ เอพริลทเวนตีไฟฟ์สปอร์ตคลับ, เปียงยางสปอร์ตคลับ, ฟุตบอลทีมชาติเกาหลีเหนือ

การขนส่ง

[แก้]
สถานีรถไฟเปียงยางในยามค่ำคืน
รถไฟใต้ดินเปียงยาง ที่สถานีพูฮึง
รถรางเปียงยาง บนสะพานข้ามแม่น้ำแทดง
ทรอลเลย์บัสในเปียงยาง
สายการบินแอร์โครยอ ที่ท่าอากาศยานนานาชาติเปียงยางซูนัน

รถไฟทางไกล

[แก้]

สถานีรถไฟเปียงยางเป็นสถานีรถไฟหลักของเส้นทางหลายแห่ง รวมทั้งเส้นทางพยองอึยและพยองบู

การรถไฟเกาหลีเหนือได้จัดเส้นทางรถไฟระหว่างประเทศ จุดหมายปลายทางคือปักกิ่งและมอสโก รถไฟปักกิ่งใช้เวลา 25 ชั่วโมง 25 นาที (ขบวน เค 27 - เค 28 เดินรถวันจันทร์ วันพุธ วันพฤหัสบดี และวันเสาร์) ส่วนรถไฟมอสโกนั้นใช้เวลา 6 วัน เชื่อมต่อรถไฟสายทรานส์-ไซบีเรียที่สะพานยูเรเชียน

รถไฟฟ้าใต้ดิน

[แก้]

รถไฟใต้ดินเปียงยาง (MTR) มี 2 เส้นทาง ได้แก่ สายช็อลลีมา (천리마선) (สถานีพูฮึง (부흥) - สถานีพุลกึนบย็อล (붉은별)) และสายฮย็อกชิน (혁신선) (สถานีควังบก (광복) - สถานีรักว็อน (락원)) ทั้งสองเส้นทาง มีจุดเชื่อมต่อกันที่สถานีชอนู (전우) มีผู้โดยสารประมาณ 300,000-700,000 คนต่อวัน ก่อสร้างตั้งแต่ ค.ศ. 1965 และเริ่มเปิดใช้งานเมื่อประมาณ ค.ศ. 1969-1972 ทำพิธีเปิดโดยประธานาธิบดีคิม อิล-ซ็อง

รถโดยสารประจำทาง

[แก้]

ทรอลเลย์บัสเปียงยางเป็นรูปแบบขนส่งธารณะ และกำลังวางแผนขยายไปรอบนอกชานเมือง เปิดให้บริการเมื่อ 30 เมษายน ค.ศ. 1962 ความยาวประมาณ 57 กิโลเมตร ทั้งหมด 10 เส้นทาง

รถราง

[แก้]

ในปัจจุบัน มีอยู่ 3 เส้นทางที่เปิดใช้งาน สำหรับประชาชนเกาหลี ได้แก่

  • เส้นทางที่ 1 : เปียงยาง-ย็อก (평양역; 平壤驛) - มันกย็องแด (만경대; 萬景臺)
  • เส้นทางที่ 2 : ทอซง (토성; 土城) - รังรัง (락랑; 樂浪) - มุนซู (문수; 紋繍)
  • เส้นทางที่ 3 : ซอพย็องยัง (서평양; 西平壤) - รังรัง (락랑; 樂浪)

ใน ค.ศ. 2006 มีการกำหนดค่าโดยสารรถรางอยู่ที่ 5 วอน นอกจากนี้ ยังมีบัตรคูปองอีกด้วย (시내 차표; 市内車票; sinae ch'ap'yo)

ส่วนเส้นทางสำหรับนักท่องเที่ยว มีชื่อว่า "สายคึมซูซัน"

อากาศยาน

[แก้]

สายการบินเดียวแห่งเกาหลีเหนือ แอร์โครยอ บินจากท่าอากาศยานนานาชาติเปียงยางซูนัน ไปยังปักกิ่ง, เฉิ่นหยาง, วลาดีวอสตอค, มอสโก, กรุงเทพมหานคร, คาบารอฟสค์, กัวลาลัมเปอร์, เซี่ยงไฮ้ และคูเวตซิตี

สำหรับภายในประเทศ มีเที่ยวบินไปยังฮัมฮุง, ว็อนซัน, ช็องจิน, ฮเยซัน และซัมจีย็อน

โรงแรม

[แก้]

ในเปียงยาง มีโรงแรมหลักที่เปิดบริการอยู่ 2 โรงแรม คือ โรงแรมยังกักโดและโรงแรมโครยอ ส่วนโรงแรมรยูกย็อง มีกำหนดเปิดกลางปี ค.ศ. 2013 โรงแรมรยูกย็องเป็นโรงแรมที่สูงที่สุด รองลงมาเป็นโรงแรมยังกักโด ทั้ง 3 โรงแรมนั้นจัดไว้สำหรับนักท่องเที่ยว โรงแรมอื่น ๆ เช่น โรงแรมแทดงดัง โรงแรมรยังกัง โรงแรมโมรันบง โรงแรมแฮบังซัน และโรงแรมโซซาน[36]

ห้างสรรพสินค้า

[แก้]

เปียงยางมีห้างสรรพสินค้าขนาดใหญ่ดังต่อไปนี้ ห้างสรรพสินค้าเปียงยาง สาขา 1 และ 2 ห้างสรรพสินค้าควังบก ห้างสรรพสินค้ารักว็อน ห้างสรรพสินค้าสถานีเปียงยาง และห้างสรรพสินค้าเยาวชนเปียงยาง[36]

ภาพพาโนรามา

[แก้]
ภาพพาโนรามาของกรุงเปียงยาง เมื่อมองจากหอคอยชูเช

เมืองพี่น้อง

[แก้]

เปียงยางเป็นเมืองพี่น้องกับเมืองดังนี้:[37]

หมายเหตุ

[แก้]
  1. เช่น: Heijō-fu,[10] Heizyō,[11] Heizyō Hu,[12] Hpyeng-yang,[13] P-hjöng-jang,[14] Phyeng-yang,[15] Phyong-yang,[16] Pienyang,[17] Pingyang,[18] Pyengyang,[19] และ Pieng-tang[20]

อ้างอิง

[แก้]
  1. Funabashi, Yoichi (2007). The Peninsula Question: A Chronicle of the Second Northern Korean Nuclear Crisis. Washington, DC: Brookings Institution Press. p. 50. ISBN 978-0-8157-3010-1.
  2. 네이버 뉴스. news.naver.com.
  3. Collins, Robert (2016). Pyongyang Republic (PDF). Washington, D.C.: Committee for Human Rights in North Korea. p. 54. ISBN 978-0-9856480-6-0. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-02-02. สืบค้นเมื่อ 2022-07-17.
  4. 김정은 '최고권력' 조직지도부장 해임 파격...기강잡기 칼 빼들다. 연합뉴스. 1 March 2020.
  5. Nick Heath-Brown (บ.ก.). The Statesman's Yearbook 2016: The Politics, Cultures and Economies of the World. p. 720.
  6. D P R Korea, 2008 Population Census, National Report (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 25 March 2009. สืบค้นเมื่อ 17 February 2018.
  7. "Pyongyang". Encyclopædia Britannica Online. สืบค้นเมื่อ 19 April 2015.
  8. Japan and Korea compiled and drawn in the Cartographic Section of the National Geographic Society for The National Geographic Magazine (Map). Washington: Gilbert Grosvenor. 1945. OCLC 494696670. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 11 May 2018. สืบค้นเมื่อ 30 September 2018.
  9. "Heijō: North Korea". สืบค้นเมื่อ 26 June 2013.
  10. "Heijō-fu: North Korea". สืบค้นเมื่อ 26 June 2013.
  11. "Heizyō: North Korea". สืบค้นเมื่อ 26 June 2013.
  12. "Heizyō Hu: North Korea". สืบค้นเมื่อ 26 June 2013.
  13. "Hpyeng-yang: North Korea". สืบค้นเมื่อ 26 June 2013.
  14. "P-hjöng-jang: North Korea". สืบค้นเมื่อ 26 June 2013.
  15. "Phyeng-yang: North Korea". สืบค้นเมื่อ 26 June 2013.
  16. "Phyong-yang: North Korea". สืบค้นเมื่อ 26 June 2013.
  17. "Pienyang: North Korea". สืบค้นเมื่อ 26 June 2013.
  18. "Pingyang: North Korea". สืบค้นเมื่อ 26 June 2013.
  19. "Pyengyang: North Korea". สืบค้นเมื่อ 26 June 2013.
  20. EB (1878), p. 390.
  21. Lankov, Andrei (16 March 2005). "North Korea's missionary position". Asia Times Online. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 18 March 2005. สืบค้นเมื่อ 25 January 2013. By the early 1940s Pyongyang was by far the most Protestant of all major cities of Korea, with some 25–30% of its adult population being church-going Christians. In missionary circles this earned the city the nickname "Jerusalem of the East".{{cite web}}: CS1 maint: unfit URL (ลิงก์)
  22. Caryl, Christian (15 September 2007). "Prayer in Pyongyang". The Daily Beast. The Newsweek/Daily Beast Co. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 23 May 2012. สืบค้นเมื่อ 25 January 2013. It's hard to say how many covert Christians the North has; estimates range from the low tens of thousands to 100,000. Christianity came to the peninsula in the late 19th century. Pyongyang, in fact, was once known as the 'Jerusalem of the East.'
  23. "Pyongyang was to become 'Kim Il Sung City'; The followers of Kim Jong Il suggested the idea". Daily NK. 21 February 2005.
  24. National Research Institute of Cultural Heritage. 2001. Geumtan-ri. Hanguk Gogohak Sajeon [Dictionary of Korean Archaeology], pp. 148–149. NRICH, Seoul. ISBN 89-5508-025-5
  25. Country Study 2009, p. 63.
  26. "30 years report of Meteorological Observations in North Korea (1991 ~ 2020)" (PDF) (ภาษาเกาหลี). Korea Meteorological Administration. pp. 199–367. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 29 January 2022. สืบค้นเมื่อ 31 January 2022.
  27. "Climate Pyongyang". Pogoda.ru.net. สืบค้นเมื่อ 16 May 2019.
  28. "PYONGYANG SUN 1961–1990". DWD. สืบค้นเมื่อ 16 May 2019.
  29. "Pyongyang, North Korea - Detailed climate information and monthly weather forecast". Weather Atlas (ภาษาอังกฤษ). Yu Media Group. สืบค้นเมื่อ 2019-07-09.
  30. "Haengjeong Guyeok Hyeonhwang" 행정구역현황. NK Chosun. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 9 January 2006. สืบค้นเมื่อ 10 January 2006. Also Administrative divisions of North Korea เก็บถาวร 18 ตุลาคม 2004 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (used as reference for hanja)
  31. "조선중앙통신 | 기사 | 화성지구의 행정구역명칭을 정하였다". kcna.kp. สืบค้นเมื่อ 2022-04-15.
  32. "Pyongyang now more than one-third smaller; food shortage issues suspected". Asahi Shimbun. 17 July 2010. สืบค้นเมื่อ 19 July 2010.
  33. "Kangnam moved into Pyongyang". North Korean Economy Watch. 2012-02-29.
  34. 안준용. "北, 평양서 150km 떨어진 곳을 평양市에 편입 왜?". The Chosun Ilbo. สืบค้นเมื่อ 2022-01-30.
  35. Lankov, Andrei (2007), North of the DMZ: Essays on daily life in North Korea, McFarland, pp. 90–91, ISBN 978-0-7864-2839-7
  36. 36.0 36.1 "Pyongyang Metro maps". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-10-26. สืบค้นเมื่อ March 17, 2013.
  37. Corfield, Justin (2013). "Sister Cities". Historical Dictionary of Pyongyang. London: Anthem Press. p. 196. ISBN 978-0-85728-234-7.
  38. "Anniversary of sister-city relations". KCNA. 6 January 2000. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 19 September 2001. สืบค้นเมื่อ 3 December 2017.

บรรณานุกรม

[แก้]

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]