เบสซุส

เบสซุส
จักรพรรดิ มหาราช กษัตริย์แห่งเปอร์เซีย
"กษัตริย์อเล็กซานเดอร์ทรงประหารชีวิตยานุชยาร์และมาห์ยาร์ ผู้สังหารกษัตริย์ดาริอุส"
จักรพรรดิแห่งจักรวรรดิอะคีเมนิด
ครองราชย์	330–329 ปีก่อนคริสตกาล
ก่อนหน้า	ดาริอุสที่ 3
ถัดไป	อเล็กซานเดอร์มหาราช (จักรวรรดิมาซิโดเนีย)
สวรรคต	329 ปีก่อนคริสตกาล เอคบาทานา
ราชวงศ์	อะคีเมนิด
ศาสนา	โซโรอัสเตอร์

เบสซุส หรือ เบสซอส (เปอร์เซียโบราณ: *Bayaçā; กรีก: Βήσσος) หรือที่รู้จักในพระนามเมื่อครองราชย์แล้วว่า อาร์ตาเซิร์กซีสที่ 5 (เปอร์เซียโบราณ: 𐎠𐎼𐎫𐎧𐏁𐏂𐎠 Artaxšaçāʰ; กรีก: Ἀρταξέρξης; เสด็จสวรรคตในช่วงฤดูร้อน เมื่อ 329 ปีก่อนคริสตกาล) เป็นข้าหลวงในส่วนตะวันออกของจักรวรรดิอะคีเมนิดของแคว้นแบคเตรีย รวมถึงเป็นจักรพรรดิแห่งจักรวรรดิอะคีเมนิดที่ทรงประกาศพระองค์เอง ตั้งแต่ระหว่าง 330 ถึง 329 ปีก่อนคริสตกาล

กษัตริย์เบสซุส ซึ่งสมาชิกพระองค์หนึ่งของราชวงศ์อะคีเมนิด ได้ทรงเข้ามามีอำนาจไม่นานหลังจากปลงพระชนม์กษัตริย์ดาริอุสที่ 3 ผู้ซึ่งเป็นผู้ปกครองที่ชอบด้วยกฎมณเฑียรบาล (ทรงครองราชย์ระหว่าง 336 – 330 ปีก่อนคริสตกาล) และต่อมากษัตริย์เบสซุส ก็ทรงพยายามที่จะยึดครองบริเวณตะวันออกของจักรวรรดิเพื่อต่อต้านกษัตริย์แห่งมาซิโดเนียพระนามว่า อเล็กซานเดอร์มหาราช (ทรงครองราชย์ระหว่าง 336 – 323 ปีก่อนคริสตกาล) แต่จักรวรรดิของพระองค์เริ่มแตกสลายอย่างรวดเร็ว รวมถึงแคว้นแบคเตรีย ซึ่งเป็นศูนย์กลางอำนาจหลัก พระองค์ทรงถูกจับกุมโดยขุนนางของพระองค์เอง ขณะที่ทรงหลบหนีเข้าไปในแคว้นซ็อกเดีย และส่งมอบตัวพระองค์ให้กับอเล็กซานเดอร์มหาราช ซึ่งพระองค์จะทรงถูกสำเร็จโทษที่เอคบาทานาในเวลาต่อมา

กษัตริย์เบสซุสได้ปรากฏอยู่ในมหากาพย์ชอฮ์นอเมของเปอร์เซียในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 11 ในชื่อ จานูซีปาร์/จานุสยาร์ ภายในเรื่องเมื่อเห็นว่าพระองค์ทรงอยู่ในตำแหน่งที่สิ้นหวัง ยานุซิพาร์จึงร่วมมือกับมาห์ยาร์ (นาบาร์ซาเนส) ปลงพระชนม์กษัตริย์ดาราที่ 2 (ดาริอุสที่ 3) จากนั้นจึงพยายามเจรจากับอิสกันดาร์ (อเล็กซานเดอร์) ซึ่งในที่สุดก็ได้พบกับพระองค์ หลังจากพิธีพระบรมศพของกษัตริย์ดารา กษัตริย์อิสกันดาร์จึงได้ประหารชีวิตจานูซีปาร์และมาห์ยาร์

บรรณานุกรม

• Briant, Pierre (2015), Darius in the Shadow of Alexander, Harvard University Press, ISBN 978-0674493094