อำเภอปลาปาก

ปลาปาก เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดนครพนม

อำเภอปลาปาก
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Pla Pak
คำขวัญ:  พระธาตุมหาชัยล้ำค่า ห้าเผ่าไทย หลายหลาก ถิ่นปลาปากเขียวขจี ยึดประเพณีศรีโคตรบูรณ์
แผนที่จังหวัดนครพนม เน้นอำเภอปลาปาก
พิกัด: 17°10′50″N 104°31′34″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	นครพนม
พื้นที่
• ทั้งหมด	546.915 ตร.กม. (211.165 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2566)
• ทั้งหมด	54,304 คน
• ความหนาแน่น	99.52 คน/ตร.กม. (257.8 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	48160
รหัสภูมิศาสตร์	4802
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอปลาปาก ถนนกุรุคุ-หนองฮี ตำบลปลาปาก อำเภอปลาปาก จังหวัดนครพนม 48160
เว็บไซต์	http://www.plapak.net
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติ

สถานที่ตั้งรกรากของชาวปลาปาก นับว่าเป็นชนเผ่าที่น่าสนใจมิใช่น้อยเลยทีเดียว ความเป็นมาของบรรพบุรุษของชาวปลาปากเดิมมีถิ่นที่อยู่ในเขตประเทศลาวที่เมืองมหาชัย แขวงคำม่วน พระทองสัมฤทธิ์ที่กล่าวถึงในตำนานนี้มีอยู่จริง และประดิษฐานอยู่ที่วัดคณิศรธรรมิการาม

คำว่า “เว้า” นี้เป็นภาษาท้องถิ่นซึ่งความหมายก็คือ พูด ตำนานเกี่ยวกับ ปลาเว้า มีประวัติความเป็นมาว่าบริเวณนี้ในฤดูฝนมีน้ำหลาก จึงทำให้มีปลาชนิดหนึ่งลักษณะคล้ายปลาตะเพียนทองมารวมอยู่เป็นจำนวนมาก และส่งเสียงร้องอึงคะนึงคล้ายเสียงคนพูดกัน ชาวบ้านจึงพากันเรียกขานบริเวณแห่งนี้ว่า ปลาเว้า(ปลาพูด) คำว่า “ปาก” นี้ในภาษาถิ่นอีสานเป็นคำกริยา หมายถึง พูด ดังนั้น ปลาปากก็คือ ปลาพูดหรือ ปลาเว้านั่นเอง ชาวบ้านจึงได้ตั้งชื่อว่า ปลาปากตั้งแต่นั้นมา

• วันที่ 15 มิถุนายน 2508 แยกพื้นที่ตำบลปลาปาก ตำบลกุตาไก้ และตำบลหนองฮี อำเภอเมืองนครพนม มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอปลาปาก ขึ้นการปกครองกับอำเภอเมืองนครพนม
• วันที่ 20 กันยายน 2509 ตั้งตำบลนามะเขือ แยกออกจากตำบลกุตาไก้ ตั้งตำบลมหาชัย แยกออกจากตำบลปลาปาก ตั้งตำบลโคกสว่าง แยกออกจากตำบลปลาปาก และตำบลหนองฮี
• วันที่ 16 พฤศจิกายน 2514 ยกฐานะกิ่งอำเภอปลาปาก อำเภอเมืองนครพนม เป็น อำเภอปลาปาก
• วันที่ 5 กรกฎาคม 2517 ตั้งตำบลโคกสูง แยกออกจากตำบลมหาชัย
• วันที่ 31 ตุลาคม 2521 ตั้งตำบลหนองเทาใหญ่ แยกออกจากตำบลโคกสว่าง
• วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2528 จัดตั้งสุขาภิบาลปลาปาก ในท้องที่บางส่วนของตำบลปลาปาก
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะสุขาภิบาลปลาปาก เป็นเทศบาลตำบลปลาปาก

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอปลาปากมีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอเมืองนครพนม
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเมืองนครพนมและอำเภอเรณูนคร
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเรณูนคร อำเภอนาแก และอำเภอวังยาง
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอโพนนาแก้วและอำเภอกุสุมาลย์ (จังหวัดสกลนคร)

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอปลาปากแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 8 ตำบล 85 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับ	อักษรไทย	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2565)
1.	ปลาปาก	Pla Pak	16	10,920
2.	หนองฮี	Nong Hi	12	7,930
3.	กุตาไก้	Kutakai	12	9,085
4.	โคกสว่าง	Khok Sawang	8	4,807
5.	โคกสูง	Khok Sung	10	5,472
6.	มหาชัย	Maha Chai	8	6,253
7.	นามะเขือ	Na Makhuea	11	6,617
8.	หนองเทาใหญ่	Nong Thao Yai	8	3,398

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอปลาปากประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 9 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลปลาปาก ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลปลาปาก
• องค์การบริหารส่วนตำบลปลาปาก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปลาปาก (นอกเขตเทศบาลตำบลปลาปาก)
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองฮี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองฮีทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลกุตาไก้ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกุตาไก้ทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลโคกสว่าง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกสว่างทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลโคกสูง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกสูงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลมหาชัย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมหาชัยทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลนามะเขือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนามะเขือทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองเทาใหญ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองเทาใหญ่ทั้งตำบล

สถานศึกษา

โรงเรียนรัฐบาล

• โรงเรียนปลาปากวิทยา
• โรงเรียนโคกสว่างประชาสรรค์
• โรงเรียนธรรมโฆษิตวิทยา
• โรงเรียนกุตาไก้วิทยา
• โรงเรียนมหาชัยวิทยา
• วิทยาลัยการอาชีพวัดโฆสมังคลาราม

สถานที่ท่องเที่ยว

• วัดพระธาตุมหาชัย
• วัดโฆสมังคลาราม
• ศูนย์วัฒนธรรมวัดคณิศรธรรมิการาม
• สวนรุกขชาติวังปอพาน
• ศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพบ้านทันสมัยในพระบรมราชินูปถัมภ์
• วัดจอมแจ้ง บ้านศรีธน
• โครงการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริ บ้านนาสีนวล
• วัดป่ามหาชัย
• สวนหย่อมสาธารณะ
• ต้นจามจุรียักษ์ วัดจอมศรี บ้านนามะเขือ

ประเพณี

• เทศกาลกินแตงไทย แตงโมหวาน

บุคคลที่มีชื่อเสียง

• พรพรรณ เกิดปราชญ์