Филми драмавӣ
Диром, дра́ма (юн.-қад. δρᾶμα) — номи жанре дар синамо аст, ки дар он характерҳои филм дар чорчӯбии воқеӣ бо мушкилоти эҳсосӣ рӯбарӯ мешаванд.
Дар филм ва силсилафилм, драма як гурӯҳи бадеии ҳикоявист, ки нисбат ба ҳаҷвӣ дар лаҳн ҷиддӣ мебошад[1]. Ин гуна драма одатан бо истилоҳоти иловагӣ, ки супер-жанр, макро-жанр ё микро-жанри мушаххасро ба монанди «драмаи ҷиноии полисӣ», «драмаи сиёсӣ», «драмаи қонунӣ», «драмаи таърихӣ», «драмаи хонагӣ», «драмаи наврасон» ё «мазҳака-драма» муайян намудааст, мувофиқат мекунад. Ин истилоҳҳо одатан мавзӯи мушаххасро нишон медиҳанд.
Ҳама шаклҳои синамо ё телевизион, ки ривоятҳои афсонавиро дар бар мегиранд, шаклҳои драма ба маънои васеъ мебошанд, агар ҳикояи онҳо тавассути қаҳрамонҳо ифода мекунанд. Ба ин маъно, драма тартиботест, ки аз романҳо, ҳикояҳо ва назмҳо ё таронаҳои ҳикоятӣ фарқ мекунад[2]. Дар давраи муосир пеш аз тавлиди синамо ё телевизион, «драма» дар дохили театр як намуди намоиш буд, ки на мазҳака ва на фоҷиа ҳисобида мешавад. Маҳз ҳамин ҳисси тангтар аст, ки соҳаҳои синамо ва телевизион дар якҷоягӣ бо омӯзиши филмҳо қабул карда шуданд. «Радиодрама» ба ҳарду маъно истифода шудааст — аслан дар иҷрои зинда интиқол дода мешавад, инчунин барои тавсифи қуллаҳои баландтар ва ҷиддии баромади драмавии радио истифода шудааст[3].
Навъҳои драма дар синамо ва телевизион
[вироиш | вироиши манбаъ]Таксономияи филмноманависон даъво доранд, ки жанрҳои филм асосан ба фазои филм, хислат ва ҳикояи филм асос ёфтаанд ва аз ин рӯ барчаспҳои «драма» ва «мазҳака» хеле васеъ буда, онҳоро жанр ҳисобидан мумкин нест. Ба ҷои ин, таксономия баҳс мекунад, ки драматургияҳо «Намуди» филм мебошанд; якчанд зерсохторҳои гуногуни филмҳои драмавӣ ва телевизионӣ.
Драмаи сиёҳ
[вироиш | вироиши манбаъ]- Драмаҳое, ки бо масъалаҳои шадиди ҷиддӣ сарукор доранд[4].
- Мутобиқсозии драматикии рӯйдодҳои воқеӣ мебошад. Гарчанде ки на ҳамеша комилан дақиқ аст, далелҳои умумӣ каму беш дурустанд[5]. Фарқи байни драмаи ҳуҷҷатӣ ва филми мустанад дар он аст, ки дар филми мустанад аз одамони воқеӣ барои тавсифи таърих ё рӯйдодҳои ҳозира истифода мекунад; дар драмаи ҳуҷҷатӣ барои иҷрои нақшҳо дар чорабинии ҳозира ҳунарпешаҳои аз ҷиҳати касбӣ тайёркардашударо истифода мебарад, ки каме «драматизатсия» мебошад.
- Фарқ аз драмаҳои мустанад, филмҳои докуфикшн ҳуҷҷатӣ ва бофта ҳисобида мешаванд, ки дар он филмбардории воқеӣ ё рӯйдодҳои воқеӣ бо саҳнаҳои таҷдидшуда ба ҳам мепайвандад[6].
- Ҳикояи ҷиддие, ки дорои баъзе аломатҳо ё саҳнаҳои табиӣ барои ҳозирин ҳазлкунанда мебошад.
- Ин ҳикояҳо аз ҷониби профессори синамо Кен Дансигер таҳия шудааст, ҳарфҳо ва ҳолатҳоро аз будаш зиёд нишон медиҳад, то ривоят ё афсона шавад.
Драмаи сабук
[вироиш | вироиши манбаъ]- Ҳикояҳои сабукро, ки бо вуҷуди ин, табиати ҷиддӣ доранд меноманд.
- Сатира метавонад мазҳакаро дар бар гирад, аммо натиҷаи ниҳоӣ маъмулан тафсири шадиди иҷтимоӣ аст, ки чизе ғайр аз хандаовар аст. Сатира аксар вақт барои ифшои камбудиҳои ҷомеа ё афроде, ки ба идеологияи иҷтимоӣ таъсир мерасонанд, киноя ё муболиға мекунад.
Драмаи рост
[вироиш | вироиши манбаъ]- Драмаи рост ба онҳое дахл дорад, ки равиши мушаххас ба драмаро талош намекунанд, балки, драматургияро ҳамчун норасоии усулҳои мазҳакавӣ мешуморанд.
Муҷомиатҳои намуд/жанр
[вироиш | вироиши манбаъ]Тибқи Тақсими сенарияи филмноманависон, ҳамаи тасвирҳои филмҳо бояд навъи онҳо (мазҳака ё драма) -ро бо як (ё якчанд) ёздаҳ супер жанр якҷоя кунанд. Ин омезиш жанри алоҳида эҷод намекунад, балки фаҳмиши беҳтарини филмро фароҳам меорад.
Мувофиқи таксономия омезиши намуд бо жанр жанри алоҳида ба вуҷуд намеорад. Масалан, «Драмаи даҳшатӣ» фақат як филми тарсноки драмавӣ аст (дар муқоиса бо филми тарсноки мазҳакавӣ). «Драмаи тарснок» жанре нест, ки аз жанри тарснок ва ё навъи драма ҷудо бошад.
Драмаи ҷангӣ
[вироиш | вироиши манбаъ]Драмаҳои амалӣ одатан висералӣ мебошанд, на интеллектуалӣ, бо саҳнаҳои ҷанги динамикӣ, саҳнаҳои васеи таъқиб ва карахтҳои дилошӯб. Қаҳрамон тақрибан ҳамеша зирак аст, дар пойҳояшон боқувват аст ва қобилияти рӯҳӣ ва ҷисмонӣ дорад. Қаҳрамон филмро бо мушкилоти дохилӣ оғоз мекунад ва пас аз он зуд як мушкили беруна пайдо мешавад. То охири ҳикоя, қаҳрамон ҳарду мушкилотро ҳал мекунад[7].
Драмаи ҷиноӣ
[вироиш | вироиши манбаъ]Драмаҳои ҷиноӣ мавзӯъҳои ҳақиқат, адолат ва озодиро омӯхта, дуҷонибаи асосии «ҷинояткор ва қонуншинос» -ро дар бар мегиранд. Филмҳои ҷиноӣ маҷбур мекунанд, ки тамошобинон аз силсилаи «ҳалқаҳо»-и равонӣ гузаранд; барои драмаи ҷиноӣ истифодаи гимнастикаи шифоҳӣ барои тамошобинон ва қаҳрамон дар пойҳояшон кам нест. Намунаҳои драмаҳои ҷиноӣ инҳоянд: The Big Short (2015), The Godfather (1972), ва The Usual Suspects (1995).
Триллери драмавӣ
[вироиш | вироиши манбаъ]Дар триллери драмавӣ, қаҳрамон аксар вақт як қаҳрамони нохоста буда, бо дили нохоҳам ба ҳикоя ҷалб мешавад ва барои наҷоти ҷони қурбониёни бегуноҳ бояд бо як бадхоҳони эпикӣ мубориза барад; қаҳрамон ногузир худро ба вазъи марбут ба ҷинояткорони девона бо гузаштаи хеле торик дучор меорад ва ҳар касе, ки пеши роҳи онҳоро мегирад, таҳдид мекунад ва мекушад[8].
Драмаи тахайюлӣ
[вироиш | вироиши манбаъ]Тибқи гуфтаи Эрик Р.Вилямс, аломати фарқкунандаи филмҳои драмавии тахайюлӣ «ҷои ҳайрат аст, ки одатан дар ҷаҳони босуръате, ки дар он офаридаҳои асотирӣ, ҷодугарӣ ва / ё персонажҳои ғайриинсонӣ зиндагӣ мекунанд, садо медиҳанд. Лаҳзаву либосҳои ин филмҳо аксар вақт ҳиссиётро инкор мекунанд аз мифология ва фолклор — хоҳ қадимӣ бошад, хоҳ футуристӣ ва хоҳ ҷаҳони дигар. Костюмҳо, инчунин ҷаҳони экзотикӣ муборизаҳои шахсӣ, ботиниро, ки қаҳрамон дар достон дучор меояд, инъикос мекунад.» Намунаҳои драмаҳои тахайюлӣ инҳоянд: Life of Pi (2012), Lord of the Rings (2001—2003), Pan’s Labyrinth (2006), ва Where the Wild Things Are (2009).
Драмаи тарснок
[вироиш | вироиши манбаъ]Драмаҳои тарснок аксар вақт дар замони муосир бо аломатҳои марказии аз тамоми ҷомеа ҷудошуда ба амал меоянд. Ин қаҳрамонҳо аксар вақт наврасон ё одамони синнашон аз бистсола боло мебошанд (тамошобинони марказии жанр) ва дар ниҳоят дар ҷараёни филм кушта мешаванд. Аз ҷиҳати тематикӣ филмҳои даҳшатнок аксар вақт ҳамчун афсонаи ахлоқӣ хидмат мекунанд ва қотил тавбаи зӯроварона барои гуноҳҳои гузаштаи қурбониёнро иҷро мекунад. The Conjuring, Psycho, Halloween, ва Friday the 13th мисолҳои драмаи тарснок мебошанд.
Филмҳои драмаи ҳаётӣ дар ҳаёти инсон рӯйдодҳои хурд ба амал меоранд ва сатҳи аҳамияти онҳоро баланд мекунанд. «Чизҳои кӯчак дар зиндагӣ» барои қаҳрамон (ва тамошобинон) ҳамчун ҷанги иқлимӣ дар филми амалӣ ё тирпарронии ниҳоӣ дар вестерн муҳим ҳис мекунанд. Аксар вақт, қаҳрамонҳо дар ҷараёни филм бо якчанд масъалаҳои такрори сару кор мегиранд — ҳамон тавре ки мо дар зиндагӣ. Филмҳои ин навъи / жанр инҳоянд: 12 Years a Slave (2013), Dallas Buyers Club (2013), Moonlight (2016), ва The Wrestler (2008).
Драмаи румонтикӣ
[вироиш | вироиши манбаъ]Драмаҳои румантикӣ филмҳои дорои мавзӯъҳои марказӣ мебошанд, ки эътиқоди моро дар бораи ишқ тақвият медиҳанд (масалан: мавзӯъҳо ба монанди «муҳаббат аз нигоҳи аввал», «муҳаббат ҳамаро ғолиб мекунад» ё «касе ҳаст, ки дар он ҷо барои ҳама»); ҳикоя одатан дар атрофи аломатҳои ошиқшавӣ (ва ҷудоӣ) рӯй медиҳад. Annie Hall (1977), Carol (2015), Her (2013), La La Land (2016) вп The Notebook (2004) намунаҳои драмаи румонтикиянд.
Драмаи фантастикии илмӣ
[вироиш | вироиши манбаъ]Филми драмавии фантастикаи илмӣ аксар вақт қиссаи қаҳрамонест (ва ҳампаймонони ӯ) бо чизи «ноаён» рӯ ба рӯ мешавад, ки дорои тағироти ояндаи инсоният мебошад; ин ноаёниро бадкор бо қудрати номафҳум, махлуқе, ки мо намефаҳмем ва ё филмномаи илмӣ, ки таҳаввули ҷаҳонро таҳдид мекунад, муаррифӣ мекунад; ҳикояи фантастикии илмӣ шунавандагонро маҷбур мекунад, ки табиати одамон, ҳудуди вақт ё фазо ва / ё мафҳумҳои мавҷудияти инсонро дар маҷмӯъ баррасӣ кунанд. Намунаҳо: Blade Runner (1982), Children of Men (2006), Clockwork Orange (1971), Planet of the Apes (1968), ва Ready Player One (2018).
Аён аст, ки дар супер-жанри варзишӣ, аломатҳои варзишӣ бозӣ хоҳанд кард. Аз ҷиҳати тематикӣ, ҳикоя аксар вақт яке аз «Дастаи мо» ва «Дастаи онҳо» мебошад; дастаи онҳо ҳамеша кӯшиш мекунад ғолиб ояд ва дастаи мо ба ҷаҳон нишон хоҳад дод, ки сазовори эътироф ё кафорат мебошанд; ҳикоя на ҳамеша бояд як гурӯҳро дар бар гирад. Инчунин ҳикоя метавонад дар бораи як варзишгари инфиродӣ бошад ё ин ки ҳикоя метавонад ба фарде, ки дар гурӯҳ бозӣ мекунад, диққат диҳад. Ба ин жанр / намуд дохил мешаванд: Hoosiers (1986), The Hustler (1961), Moneyball (2011), ва Remember the Titans (2000).
Драмаи ҷанг
[вироиш | вироиши манбаъ]Филмҳои ҷангӣ одатан дар бораи як гурӯҳи хурди афроди ҷудошуда нақл мекунанд, ки онҳо то як задухӯрди ниҳоӣ то марг аз ҷониби нерӯи беруна кушта мешаванд (айнан ё маҷозӣ); ғояи қаҳрамононе, ки бо марг рӯ ба рӯ мешаванд, интизории марказӣ дар филми ҷангӣ мебошад. Дар филми ҷангӣ, гарчанде ки душман метавонад аз қаҳрамон зиёдтар ё қудратманд бошад, мо тахмин мезанем, ки душманро мағлуб кардан мумкин аст, агар танҳо қаҳрамон фаҳмад, ки чӣ тавр. Намунаҳо инҳоянд: 1944 (2015), Apocalypse Now (1979), Hacksaw Ridge (2016), The Hurt Locker (2008), Life is Beautiful (1997), ва Wildeye (2015).
Драмаи вестерн
[вироиш | вироиши манбаъ]Филмҳо дар жанри супер-жанри вестерн аксар вақт дар Амрикои Ҷанубу Ғарбӣ ё Мексика сурат мегиранд, ки шумораи зиёди саҳнаҳо дар беруни кишвар ба амал меоянд, то бинанда дар манзараҳои зебоманзар ғарқ шавад. Интизориҳои висералӣ барои тамошобинон муштзанӣ, тирандозӣ ва саҳнаҳои таъқибро дар бар мегиранд. Инчунин интизории тасвирҳои панорамии аҷиби деҳот, аз ҷумла ғуруби офтоб, манзараи васеъ ва биёбонҳои беохир ва осмон вуҷуд дорад. Намунаҳои драмаҳои ғарбӣ инҳоянд: Django Unchained (2012), Hell or High Water (2016), Mad Max (1979), No Country for Old Men (2007), ва Unforgiven (1992).
Гурӯҳҳои нодуруст
[вироиш | вироиши манбаъ]Драмаи оилавӣ
[вироиш | вироиши манбаъ]макро-жанр дар филмномаи муаллифони таксономия. Ин филмҳо нишон медиҳанд, ки бисёре аз персонажҳои марказӣ бо ҳам робита доранд[9]. Ҳикоя дар атрофи он рӯй медиҳад, ки чӣ гуна оила дар маҷмӯъ ба мушкилоти марказӣ муносибат мекунад[10].
зергурӯҳи филмҳои драмавӣ, ки аз сюжетҳое истифода мебаранд, ки ба эҳсосоти баландтари тамошобинон муроҷиат мекунанд. Қитъаҳои мелодраматикӣ аксар вақт «бӯҳронҳои эҳсосоти инсонӣ, романтикаи ноком ё дӯстӣ, вазъи шадиди оилавӣ, фоҷиа, беморӣ, асабҳо ё мушкилоти эмотсионалӣ ва ҷисмонӣ» -ро баррасӣ мекунанд. Мунаққидони филм баъзан мафҳуми «пежоративӣ барои бо ҳам пайваст кардани афсонаи ғайривоқеӣ, пур аз пафос, бошишгоҳи романӣ ё ҳолатҳои хонаводагӣ бо персонажҳои стереотипӣ (аксар вақт як хислати занонаи марказӣ) -ро истифода мебаранд, ки бевосита ба тамошобинони бонувон муроҷиат мекунанд». Инчунин «филмҳои занона», «гирякунандагон», ашккорон ё «зарбаҳои чӯҷа» номида мешаванд. Агар онҳо ба тамошобинони мард равона карда шуда бошанд, пас онҳоро филмҳои «писар гиря мекунанд» меноманд. Аксар вақт драмаи «собун-опера» ҳисобида мешавад.
рушди хусусият дар асоси мавзӯҳои марбут ба ҷинояткорон, ҳифзи ҳуқуқ ва низоми ҳуқуқӣ.
Драмаи таърихӣ
[вироиш | вироиши манбаъ]филмҳое, ки ба рӯйдодҳои драмавии таърих тамаркуз мекунанд.
Драмаи тиббӣ
[вироиш | вироиши манбаъ]Тамаркуз ба табибон, ҳамшираҳои шафқат, кормандони беморхонаҳо ва ёрии таъҷилӣ барои наҷот додани қурбониён ва муносибати муштараки ҳаёти ҳаррӯзаи онҳо
ба персонажҳои наврас тамаркуз мекунад, алахусус дар он ҷойҳое, ки шароити мактаби миёна нақш мебозад
Нигаред низ
[вироиш | вироиши манбаъ]Эзоҳ
[вироиш | вироиши манбаъ]- ↑ Drama. Merriam-Webster, Incorporated (2015). — «a play, movie, television show, that is about a serious subject and is not meant to make the audience laugh»
- ↑ Elam (1980, 98).
- ↑ Banham (1998, 894—900).
- ↑ Turchiano, Danielle The Importance of Leaning Into Dark Dramas During Dark Times in History (Column)(англ.). Variety (4 June 2018).
- ↑ Documentary Is Never Neutral | Television Docudrama as Alternative Records of History. www.documentaryisneverneutral.com.
- ↑ Producing Docu-Fiction | Center for Documentary Studies at Duke University. documentarystudies.duke.edu.
- ↑ Williams, Eric. R. How to View and Appreciate Great Movies (episode #4: Genre Layers and Audience Expectations)(англ.). English (2018).
- ↑ Thriller & Suspense (en-US). The SilverScreen Analysis (19 ноябри 2016).
- ↑ Williams, Eric R. How to View and Appreciate Great Movies (episode #22 Pathways to Great Antagonists)(англ.). English (2018).
- ↑ Williams, Eric R. How to View and Appreciate Great Movies (episode #3 Movie Genre: It's Not What You Think)(англ.). English (2018).