Nenda kwa yaliyomo

Homa ya ini

Kutoka Wikipedia, kamusi elezo huru

Kwa ugonjwa tofauti, ambao majina huchanganywa wakati mwingine, angalia homa ya manjano.

Homa wa Ini (Hepatitis)
Mwainisho na taarifa za nje
Kundi MaalumuGastro-enterolojia, hepatology, infectious diseases, internal medicine, family medicine Edit this on Wikidata
ICD-10K75.9
ICD-9573.3
DiseasesDB20061
MeSHD006505

Homa ya ini (kwa Kiingereza hepatitis[1]) ni uvimbe wa ini inayohusishwa na seli kuvimba kiini katika tishu ya ini.

Hali hii inaweza kujiponyesha au kuendelea kuwa fibrosisi (kovu) na ugonjwa sugu wa ini.

Homa ya ini inaweza kujitokeza kwa kiasi tu au kutokuwa na bila dalili yoyote, lakini mara nyingi huleta homa, kukosa hamu ya kula na kunyong'onyea kwa mwili.

Homa ya ini ni kali wakati inapodumu chini ya miezi sita na sugu wakati unapozidi miezi sita.

Ugonjwa huo unasababishwa mara nyingi na virusi. Lakini inatokea pia baada ya ini kupata madhara kutokana na sumu mbalimbali, hasa pombe, dawa fulani na mimea), maambukizi mengine na magonjwa ya kingamwili.

Kwa wakati mwingine inaweza kumpata mtu B au C kutokana na kuwa na uzito mkubwa [ya kurithi] pia baada ya kuugua italeta upungufu ya uzito. Kwa wanawake ni zaidi. Wakati mwingine haiambukizi watoto. Ila ni hatari kwa watoto na ni vyema wakapata chanjo. Haitibiki kwa dawa bali mara nyingine imeisha yenyewe tu. Baadhi ya wagonjwa wamepata hiyo shida bila kwisha kutokana na mashauri mabaya ya dawa za kidaktari, na kupelekea ugonjwa kuwa mbaya zaidi.

Ishara na dalili

[hariri | hariri chanzo]

Dalili za kwanza ni zile za mafua ambazo ni sawa na dalili za maambukizo yoyote ya virusi kama vile unyonge, na kuumwa misuli na viungo, homa, kichefuchefu au kutapika, kuendesha na maumivu ya kichwa.

Dalili maalum, ambazo zinaweza kuwa katika homa ya ini kali yenye chanzo chochote, ni kupoteza hamu ya chakula, chuki ya kuvuta sigara kati ya wavutaji sigara, mkojo mweusi, macho na ngozi kuwa manjano na usumbufu wa tumbo.

Matokeo ya kimwili kwa kawaida ni madogo, licha ya homa ya ini katika thuluthi, uvimbe wepesi wa ini kwa asilimia kumi. Baadhi huwa na dalili za limfadenopathia (upanuzi wa tezi) kati ya asilimia tano au kukua kwa wengu. [2]

Hepatitis kali inakuwa sana na dalili katika watu wa umri mdogo. Dalili zaweza kutokea baada ya kupata afueni siku ya saba hadi siku kumi, kwa jumla ugonjwa hudumu wiki mbili hadi sita. [3]

Idadi ndogo ya watu wenye homa ya ini kali huendelea kuwa na ushinde wa ini ambapo ini hushindwa kutoa viungo hatari kwenye mwili [ambayo husababisha utatanishi na kukosa fahamu kutokana na kuharibika ubongo wa ini] na kutoa protini za damu (ambayo husababisha uvimbe wa pembeni na kutoa na damu). Hii inaweza kutishia uhai na mara kwa mara inahitaji kuhamisha ini.

Homa ya ini sugu mara nyingi husababisha dalili sizizo maalum kama vile unyonge, uchovu na udhaifu, na mara nyingi haisababishi dalili zozote. kwa kawaida zinazoainishwa katika kipimo cha damukifanyikacho kuchunguza dalili maalum tukio la homa ya ini huonyesha kuzidi kuharibika kwa ini. uchunguzi wa kimwili huonyesha kunenepa kwa ini [4]

Uharibifu mkubwa na kovu kwa ini (yaani cirrhosis) husababisha kupoteza uzito, na urahisi wa kukwaruzwa na kutoka damu ovyo, uvimbe wa pembeni (uvimbe wa miguu) na kujaa maji katika mwina wa tumbo. Hatimaye, ugonjwa sugu wa ini unaweza kusababisha matatizo mbalimbali:vena ya umio (mishipa wazi katika ukuta wa umio ambayo inaweza kusababisha kutoka kwa kwa damu kunakohatarisha maisha) kuharibika ubongo wa ini (kuchanganyikiwa na kukosa fahamu) na ugonjwa wa hepatorenali (figo kutofanya kazi).

Chunusi, hedhi isiyo ya kawaida, kovu ya mapafu, kuvimba tezi ya kikoromeo na ya figo ziko katika wanawake walio na Homa ya ini ya kingamwili nafsi. [4]

  • Virusi vya ini:
    • Homa ya Ini A kupitia E
    • Malengelenge katika sehemu mbalimbali mwilini
    • virusi vya uvimbe wa seli
    • Epstein-Barr
    • Homa ya manjano
    • adenoviruses
  • maambukizi yasiyo ya virusi
    • toxoplasma
    • Leptospira
    • homa ya Q [5]
    • homa ya madoadoa ya rocky mountain [6]
  • Pombe
  • Sumu: Sumu ya uyoga, tetrakloridi kaboni, asafetida
  • Dawa: Paracetamol, amoxycillin, antituberculosis madawa, minocycline na nyingine nyingi (tazama tena orodha hapo chini).
  • Ischemic hepatitis upungufu wa mzunguko wa damu
  • Ujauzito
  • Hali ya kingamwilinafsi, kwa mfano, utaratibu Lupasi Erithematosusi ya mfuno (SLE)
  • Magonjwa ya metaboliki, kwa mfano, ugonjwa wa Wilson
  • Virusi vya homa ya ini: Homa ya ini B pamoja na au bila homa ya ini D, homa ya ini c (hakuna homa ya manjano A na E hazisababishi homa ya manjano sugu)
  • kingamwilinafsi
    • Homa ya manjano inayosababishwa na kingamwilinafsi
  • Pombe
  • Dawa
    • Methyldopa
    • nitrofurantoini
    • isoniazidi - dawa itumikayo kutibu kifua kikuu
    • ketokonazoli
  • steatohepatitis isiyosababishwa na pombe
  • urithi
    • maradhi ya konea kijani
    • upungufu wa alfa 1-antitrypsin
  • homa ini inayosababishwa na nyongo ya kimsingi, kolangitis ngumu ya msingi mara kwa mara huigiza homa ya ini sugu [3]

Homa ya ini inayosababishwa na pombe

[hariri | hariri chanzo]

Ethano, hasa kwenye pombe, ni sababu kubwa ya Homa ya manjano. Kawaida homa ya manjano inayosababishwa na pombe hutokea baada ya muda wa matumizi ya pombeyanapozidi Homa ya manjano iletwayo na pombe huwa na dalili kadha wa kadha, ambazo ni pamoja na; kuhisi vibaya, uvimbe wa ini,maji katika tumbo, na kuongezeka kwa kimo kwa vipimo vya damu vya ini. homa ya manjano iletwayo na pombe hutofautiana kutoka ya kadili yenye vipimo vya ini vilivyooengezeka hadi ini kuvimba sana kuzidi kwa homa manjano kuongezeka kwa muda wa damu kuganda na kushindwa kwa ini. Kuugua kesi ya kuendelea na aidha obtundation (dulled fahamu) au mchanganyiko wa bilirubin ngazi nyanyuliwa na prothrombin wakati wa muda mrefu, kiwango cha vifo vya katika makundi yote ni 50% ndani ya siku 30 za mwanzo.

Homa ya manjano inayoletwa na pombe ni tofauti na ugonjwa sugu wa ini inaosababishwa na matumizi ya pombe muda mrefu. Homa ya manjano inayoletwa na pombe inaweza kutokea kwa wagonjwa wa ini kwa ulevi sugu na ugonjwa sugu wa ini sababu ya pombe. Homa ya manjano inayoletwa na pombe yenyewe haisababishi ugonjwa sugu wa ini, lakini ugonjwa sugu wa ini ni wa kawaida zaidi kwa wagonjwa wa matumizi ya pombe kwa muda mrefu. Wagonjwa ambao hunywa pombe kupita kiasi mara nyingi zaidi kuliko wengine pia hupatikana kwa kuwa na homa ya manjano ya C. Mchanganyiko wa homa ya manjano ya C na matumizi ya pombe huchochea kusitawi kwa ugonjwa sugu wa ini.

Dawa zinazosababisha

[hariri | hariri chanzo]

Idadi kubwa ya dawa inaweza kusababisha homa ya ini: [7]

  • Agomelatine (tibamfadhaiko)
  • Allopurinol
  • Amitriptailini (tibamfadhaiko)
  • Amiodarone (kinza-kasi mpigo wa moyo)
  • Atomoxetine [8]
  • Azathioprini [9]
  • Halothane (aina maalumu ya gesi ya kitiaganzi)
  • Dawa za kuzuia mimba
  • Ibuprofeni na indomethasini (NSAID s)
  • Isoniazidi (INH), rifampicin, na pyrazinamide (kifua kikuu kiua vijasumumaalum s)
  • Ketokonazoli (kizuia vimelea)
  • Loratadaini (kimaliza kemikali za mzio)
  • Methotrexate {ukandamizaji kingamaradhi){/1}
  • Methyldopa kipunguza shinikizo la damu)
  • Minocycline (Tetrasaiklini kiua vijasumu)
  • Nifedipini (kipunguza shinikizo la damu)
  • Nitrofurantoini (kiua vijisumu)
  • Paracetamol (asetaminofeni nchini Marekani) zinaweza kusababisha homa ya manjano wakati zinazidisha kiasi cha dawa kinachohitajika. Ukali wa uharibifu wa ini unaweza kuwa mdogo na utawala wa haraka wa acetylcysteine.
  • Fenitoini na asidi ya valproik (antiepileptiks)
  • Troglitazone (antidiabetic, iliyotolewa mwaka wa 2000 kwa kusababisha athari homa ya manjano)
  • Zidovudine ( za kurefusha maisha yaani, dhidi ya virusi vya ukimwi)
  • Baadhi ya mimea na virutubisho lishe [10]

Kozi ya kliniki ya dawa zinazosababisha homa ya manjano zinatofautiana sana, kulingana na dawa na tabia ya mgonjwa kukabiliana na dawa. Kwa mfano, halothane homa ya manjano inaweza tofautiana kutoka changa hadi ya kuua na pia homa ya manjano ya INH. Homoni za uzazi wa mpango zinaweza kusababisha mabadiliko ya kimuundo katika ini. Amiodarone homa ya manjano inaweza kosa matibabu sababu ya muda mrefu nusu- maisha ya dawa (hadi 60 siku) ina maana kwamba hakuna njia bora ya kuzuia yatokanayo na dawa. Statini s inaweza kusababisha mwinuko wa vipimo vya damuya uamilifu wa ini na kawaida bila kuonyesha msingi wa homa ya manjano. Mwisho, kugeuka kwa binadamu ni kuwa dawa yeyote inaweza kuwa sababu ya homa ya manjano.

Sumu nyingine

[hariri | hariri chanzo]

Sumu nyingine zinazoweza kusababisha homa ya ini ni:

  • Amatoxin-inakuwa na uyoga wa sumu, ikiwa ni pamoja na kifunikio ya Kifo (Uyoga wenye faloids), Malaika Unaoangamiza (Uyoga wa sumu-ocreata), na aina fulani ya spishi zaGalerina. A sehemu moja ya uyoga inaweza tosha kusababisha mauti (10 mg au chini ya α amanitini).
  • Nyeupefosforasi, ni sumu ya viwanda na kemikali ya vita.
  • Kaboni tetrakloridi ("tetra", wakala kavu ya kusafisha ), klorofomu, na trikloroethilini, zote klorini hidrokaboni , husababisha steatohepatitis (homa ya manjano na mafuta ya ini).
  • Cylindrospermopsin, sumu kutoka kwasainobacteria Cylindrospermopis raciborskii na nyingine sainobacteria.

Ischemic hepatitis

[hariri | hariri chanzo]

Hepatitis Ischemic husababishwa na mzunguko ilipungua kwa seli ya ini. Kawaida hii ni kutokana na shinikizo la damu ulipungua au mshtuko, na hivyo kusababisha sawa na muda wa "mshtuko ini". Wagonjwa na hepatitis ischemic kawaida mgonjwa sana kutokana na sababu msingi wa mshtuko. Mara chache, hepatitis ischemic husababishwa na matatizo ya mitaa na vyombo vya damu oksijeni kuwa ugavi wa ini (kama vile thrombosis, au clotting ya hepatic artery ambayo sehemu vifaa vya damu na chembechembe ini). Kupima damu ya mtu na hepatitis ischemic itaonyesha high ngazi sana ya Enzymes transaminase (AST na Alt), ambayo inaweza kisichozidi 1000 U / L. The kimo katika vipimo vya damu haya ni kawaida muda mfupi (kudumu siku 7-10). Ni nadra kwamba ini litaathiriwa na hepatitis ischemic.

  1. Wakati mwingine jina "homa ya manjano" au "homanyongo" hutumiwa kwa ugonjwa huu lakini hili ni jina la ugonjwa tofauti unaoitwa kwa Kiingereza "yellow fever"
  2. Ryder S, Beckingham I (2001). "ABC of diseases of liver, pancreas, and biliary system: Acute hepatitis". BMJ. 322 (7279): 151–153. doi:10.1136/bmj.322.7279.151. PMC 1119417. PMID 11159575.
  3. 3.0 3.1 Bain VG na M. Ma, papo hapo virusi Hepatitis, Sura ya 14, Kanuni ya Kwanza ya gastroenterology (en online Nakala kitabu) Archived 28 Oktoba 2009 at the Wayback Machine.
  4. 4.0 4.1 Chronic hepatitis at Merck Manual of Diagnosis and Therapy Home Edition
  5. Parveen, M.D. Kumar (Editor), Michael, M.d. Clark (Editor) (2005). Clinical Medicine: with STUDENT CONSULT Access. Philadelphia, PA: W.B. Saunders Company. ISBN 0-7020-2763-4. {{cite book}}: |author= has generic name (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  6. Scott Musa, MD, papo hapo Hepatitis sababu, Family mazoezi notebook.com Archived 7 Juni 2007 at the Wayback Machine.
  7. "Hepatitis as a result of chemicals and drugs". HealthAtoZ. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2006-06-23. Iliwekwa mnamo 2006-07-01.
  8. Lim JR, Faught PR, Chalasani NP, Molleston JP (2006). "Severe liver injury after initiating therapy with atomoxetine in two children". J. Pediatr. 148 (6): 831–4. doi:10.1016/j.jpeds.2006.01.035. PMID 16769398.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  9. Bastida G, Nos P, Aguas M, Beltrán B, Rubín A, Dasí F, Ponce J (2005). "Incidence, risk factors and clinical course of thiopurine-induced liver injury in patients with inflammatory bowel disease". Aliment Pharmacol Ther. 22 (9): 775–82. doi:10.1111/j.1365-2036.2005.02636.x. PMID 16225485.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  10. Nadir A, Reddy D, Van Thiel DH (2000). "Cascara sagrada-induced intrahepatic cholestasis causing portal hypertension: case report and review of herbal hepatotoxicity". Am. J. Gastroenterol. 95 (12): 3634–7. doi:10.1111/j.1572-0241.2000.03386.x. PMID 11151906.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)