Zona Mini Shengen

Zona Mini Shengen është një zonë ekonomike ndërmjet Serbisë, Shqipërisë, Maqedonisë së Veriut dhe Kosovës. Është shpallur më 10 tetor 2019 në Novi Sad. U mbajtën edhe dy takime të tjera, njëra në Ohër më 11 nëntor 2019 dhe tjetra në Durrës më 12 dhjetor 2019. Të gjitha shtetet deklaruan se do të formojnë një treg të unifikuar me 12 milionë banorë deri në fund të vitit 2020. Me këtë Bashkim, mallrat midis këtyre vendeve do të rrjedhin më shpejt, njerëzit nga këto vende do të jenë në gjendje ta kalojnë kufirin vetëm me letërnjoftim, dhe më shumë se 30 milionë orë do të kursehen midis kufijve të këtyre vendeve çdo vit. Kjo Zonë Ekonomike po përgatit vendet për t'u bërë anëtare të Bashkimit Evropian.^[1]^[2]

Ekonomia dhe qytetet

GDP e këtyre vendeve të bashkuar do të ishte 79.613 miliardë dollarë, GDP PPP do të ishte 211.971 miliardë dollarë. GDP për kokë banori do të ishte 6,694 dollarë, GDP PPP për kokë banori do të ishte 17,700 dollarë. Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut do të kenë një GDP më të lartë për kokë banori dhe GDP PPP për kokë banori sesa tani, dhe Serbia do të humbasë pak nga mesatarja e saj. Monedhat janë dinari serb, leku shqiptar dhe denari maqedonas. Gjuhët zyrtare janë gjuha serbe, gjuha shqipe dhe gjuha maqedonase. Kryeqytetet janë Beogradi, Tirana dhe Shkupi. Disa qytete të tjera të mëdha janë Novi Sad, Nishi, Durrësi, Shkodra dhe Kragujevac. Serbia është vendi më i madh në këtë Union, gjithashtu ka ekonominë, Indeksin e Zhvillimit Njerëzor dhe popullsinë më të madhe. Qyteti më i madh në këtë Zonë Ekonomike është Beogradi, kryeqyteti i Serbisë me rreth 1.7 milion banorë.

Çfarë bën Zona Mini Shengen?

Zona Mini Schengen po siguron tregti, shkëmbim studentësh dhe forcim të integrimeve në BE në vendet anëtare. Qytetarëve të shteteve anëtare u duhet vetëm letërnjoftimi për të vizituar vendet e tjera anëtare. Do të kursejë kohë duke ndaluar kolonat e mëdha në vendkalimet kufitare.

Kur do të themelohet Zona Mini Shengen?

Më 10 tetor 2019 Zona Mini Schengen shpallet nga Serbia, Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut. Takimi tjetër parashikohet të jetë në Beograd, në fund të pranverës ose verës 2020. Takimi i parë duhej të mbahej në janar ose shkurt 2020 në Beograd, megjithatë, për shkak të pandemisë së COVID-19, nuk u mbajt asnjë mbledhje e re, një datë e mundshme për takim të ri në Beograd është pranvera ose vera e vitit 2020. Në atë takim udhëheqësit e atyre vendeve do të thonë saktësisht se çfarë do të bëjë Unioni dhe si do të funksionojë. Në deklaratën e Mini Shengenit, Serbia, Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut garantojnë se deri në fund të vitit 2020 ata do të bëjnë një Zonë Mini Schengen, dhe do të bëjnë një qarkullim të lirë të mallrave dhe kapitalit.

Anëtarët e mundshëm

Anëtarët e mundshëm janë Mali i Zi dhe Bosnja dhe Hercegovina, Presidenti i Malit të Zi në samitin e Durrësit tha se ai mbështet këtë ide, por se Mali i Zi është vetëm në rrugën për në Bashkimin Evropian. Përfaqësuesja e Bosnjës dhe Hercegovinës gjatë samitit të Ohrit tha se Bosnja dhe Hercegovina është vetëm në rrugën për në Bashkimin Evropian, por kjo mund të ndryshojë në të ardhmen, siç tha ajo. Edhe Mali i Zi edhe Bosnja dhe Hercegovina nuk janë në deklaratë, kështu që ata janë anëtarë të mundshëm.

Ekonomia e shteteve anëtare

Serbia
GDP: 51.533 miliardë dollarë
GDP PPP: 137.126 miliardë dollarë
GDP për kokë banori: 7,398 dollarë
GDP PPP për kookë banori: 19.767 dollarë
Rritja e GDP-së: -1.8% (2020), 7.5% (2021)
Inflacioni: 1.4% (2020)

Shqipëria
GDP: 15.418 miliardë dollarë
GDP PPP: 40,151 miliardë dollarë
GDP për kokë banori: 5373 dollarë
GDP PPP për kokë banori: 13.991 dollarë
Rritja e GDP-së: -5% (2020), 8.0% (2021)
Inflacioni: 2.0% (2020)

Maqedonia e Veriut
GDP: 12.672 miliardë dollarë
GDP PPB: 34.694 dollarë
GDP për kokë banori: 6.096 dollarë
GDP PPP për kokë banori: 16,486 dollarë
Rritja e GDP-së: -4% (2020), 7.0% (2021)
Inflacioni: -0.9% (2020)

Kosova
GDP: 7.996 miliardë dollarë
GDP PPP: 22.128 dollarë
GDP për kokë banori: 4.442 dollarë
GDP PPP për kokë banori: 12.432 dollarë
GDP growth: -5% (2020), 7.5% (2021)
Inflation: 11.3 %(2020)

Popullsia e shteteve anëtare

Serbia
6.963.764 (2019)

Shqipëria
2.862.427 (2019)

Maqedonia e Veriut
2.077.132 (2019)
Kosova
1,782,115(2019)

Sfidat e para

Gjatë pandemisë së COVID-19, ekonomia e të gjitha atyre vendeve u godit rëndë, megjithatë, Serbia, Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut arritën të jenë vendet më pak të goditura në Evropë. Bashkimi Evropian e ka parë këtë potencial dhe hapi negociata me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut. Bashkimi Evropian, Kina, Rusia, dhe disa të tjerë ishin ndihmësit kryesorë, duke ndihmuar ato vende të dalin nga kriza.

Partnerët kryesorë

Partnerët kryesorë të Zonës Mini Schengen janë Italia, Gjermania, Kina, Rusia, anëtarët e Marrëveshjes së Tregtisë së Lirë të Evropës Qendrore, Franca, Mbretëria e Bashkuar, Spanja, Kroacia, Suedia, Sllovenia, Anëtarët e Grupit Krajova, Hungaria, Anëtarët e Grupit Visegrad, Anëtarët e tjerë të Bashkimit Evropian, Bjellorusia, Shtetet e Bashkuara, Kanada, Anëtarë të tjerë të BRICS, Australia, Norvegjia dhe Turqia.

Përmendja e parë

Përmendja e parë e zonës ekonomike midis këtyre tri vendeve rivale erdhi që nga fillimi i viteve 2000. Por në atë kohë, ata nuk e deshën atë, për shkak të bombardimeve nga NATO të Jugosllavisë, Kryengritjes në Luginën e Preshevës dhe kryengritjes së vitit 2001 në Maqedoni. Përmendja e parë e vërtetë e diçkaje të tillë erdhi në vitin 2018, por jo si zonë ekonomike. Në fillim, vendet donin të bënin zonë thjesht për të përmirësuar marrëdhëniet, por në takimin e Ohrit më 2019, presidentët e Serbisë, Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut ranë dakord ta bëjnë këtë zonë si zonë ekonomike, e cila gjithashtu do të përmirësonte marrëdhëniet.

Shiko edhe

Referime

^ Simić, Julija (2019-10-11). "Three countries agree mini Schengen in the Balkans". www.euractiv.com (në anglishte britanike). Marrë më 2020-04-25.
^ Holroyd, Matthew (2019-11-11). "Western Balkan leaders plot their own 'mini-Schengen' zone". euronews (në anglisht). Marrë më 2020-04-25.

[1] Simić, Julija (2019-10-11). "Three countries agree mini Schengen in the Balkans". www.euractiv.com (në anglishte britanike). Marrë më 2020-04-25.

[2] Holroyd, Matthew (2019-11-11). "Western Balkan leaders plot their own 'mini-Schengen' zone". euronews (në anglisht). Marrë më 2020-04-25.

[1]

[2]