Jump to content

Toma (apostull)

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Thomai Apostulli
St Thomas (c. 1611) nga Peter Paul Rubens
Apostull, Predikues dhe Dëshmor
Lindurrr. shekullit të 1-rë e.r.
Galilea, Judea, Perandoria Romake[1]
Vdekur72 e.r.
St. Thomas Mount, Chola Kingdom (sot Tamil Nadu, Indi)
Nderuar nëTë gjitha besimet e krishtera që nderojnë shenjtorët
KanonizuarPara kongregacionit
Vend i shenjtëBazilika e Katedrales së Shën ThomaitMylapore, Chennai India, St. Thomas Major Archi Episcopal Shrine, Palayoor Kerala India,
Bazilika e Shën Thomait apostullitOrtona, Itali
Festa
AtributeThe Twin, placing his finger in the side of Christ, nelumbo nucifera, spear (means of his Christian martyrdom), square (his profession, a builder)
PatronazhiArchitects, for Christians in India (including Saint Thomas Christians and Archdiocese of Madras-Mylapore), Tamil Nadu, Sri Lanka dhe Pula (Kroaci

Thomai Apostulli (Greqisht: Θωμᾶς, Siriak ܬܐܘܡܐ, Tʾōmā, që do të thotë "binjaku")[a] i njohur gjithashtu si Didymus (greqisht: Δίδυμος Didymos, që do të thotë "binjak"), ishte një nga Dymbëdhjetë Apostujt e Jezusit sipas Dhiatës së Re. Thomai është i njohur zakonisht si "Thomai i Dyshimtë" sepse ai fillimisht dyshoi në ringjalljen e Jezu Krishtit kur iu tha për të (siç tregohet në Ungjillin e Gjonit); ai më vonë rrëfeu besimin e tij ("Zoti im dhe Zoti im") duke parë plagët e mbetura nga kryqëzimi.

Sipas rrëfimeve tradicionale të krishterëve të Shën Thomait të shteteve moderne të Tamil Nadu dhe Kerala në Indi, Shën Thomai udhëtoi jashtë Perandorisë Romake për të predikuar Ungjillin, duke udhëtuar deri në Tamilakam që është në Indinë Jugore, Tamil Nadu, India[1][4][5][6] dhe arriti në MuzirisTamilakam (sot Paravur Verior dhe Kodungalloor në Shtetin e Keralës, Indi) në 52 e.r..[7][8][1] Në vitin 1258, disa nga reliket u sollën në Ortona, në Abruzzo, Itali, ku u mbajtën në Kishën e Shën Thomait të Apostullit.[9] Ai konsiderohet si shenjtor mbrojtës i Indisë në mesin e adhuruesve të saj të krishterë,[10][11] dhe Festa e Shën Tomës më 3 korrik festohet si Dita e të Krishterëve Indianë.[12][13] Emri Thomas mbetet mjaft i popullarizuar në mesin e të krishterëve të Shën Thomas të nënkontinentit Indian.

Shumë kisha në Lindjen e Mesme dhe Azinë Jugore, përveç Indisë, përmendin gjithashtu Apostullin Thomas në traditat e tyre historike si ungjilltarin e parë që themeloi ato kisha, Kishën Asiriane të Lindjes,[14] kishën e hershme të Sri Lankës.[15]

  1. ^ hebraisht: תֹּאמָא השליח; koptisht: ⲑⲱⲙⲁⲥ; Malajalam: തോമാ ശ്ലീഹാ
  1. ^ a b c Fahlbusch etj. 2008, f. 285.
  2. ^ "Liturgical Calendar: December'". Latin-mass-society.org (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 5 shkurt 2012. Marrë më 25 prill 2010.
  3. ^ "The martyrdom of Thomas the Apostle The Day of Sinxar, on the 26th of Bashnas, the month of Bashnas, the Coptic month". st-takla.org (në arabisht). Arkivuar nga origjinali më 9 gusht 2020. Marrë më 24 shkurt 2020.
  4. ^ Slapak 1995, f. 27.
  5. ^ Medlycott 1905.
  6. ^ Puthiakunnel 1973.
  7. ^ Johnson & Zacharia 2016.
  8. ^ "About Thomas The Apostle" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 8 shkurt 2011. Marrë më 2 dhjetor 2017.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: BOT: Gjendja e adresës origjinale është e panjohur (lidhja)
  9. ^ "Co-Cathedral Basilica of St. Thomas the Apostle". GCatholic.org (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 6 tetor 2014. Marrë më 11 janar 2015.
  10. ^ "Patron Saints of Countries" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 1 mars 2014. Marrë më 10 maj 2015.
  11. ^ Medlycott 1905, Ch. IV.
  12. ^ Carvalho, Nirmala (29 qershor 2021). "First Indian Christian Day on 3 July" (në anglisht). AsiaNews. Arkivuar nga origjinali më 4 korrik 2021. Marrë më 4 korrik 2021.
  13. ^ Kumar, Anugrah (4 korrik 2021). "India: Christians celebrate first Indian Christian Day, feast of St. Thomas" (në anglisht). The Christian Post. Arkivuar nga origjinali më 4 korrik 2021. Marrë më 4 korrik 2021.
  14. ^ "Socotra: The Mysterious Island of the Assyrian Church of the East". Church of Beth Kokheh Journal (në anglishte australiane). 2016-04-11. Arkivuar nga origjinali më 4 gusht 2021. Marrë më 2022-10-04.
  15. ^ "Sri Lanka: a brief history of Christianity". Scoop News (në anglisht). 23 shtator 2013. Arkivuar nga origjinali më 4 tetor 2022. Marrë më 2022-10-04.