Kiina

jiečânâs staatâ Nuorttâ-Aasiast

Kiina aalmugtäsiväldi teikâ Kiina lii staatâ Aasiast. Ton uáivikaavpug lii Peking.

Kiina aalmugtäsiväldi
中华人民共和国 (kiinakielâ)
Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó
lippu
lippu
vaakun
vaakun
Staatâhäämi aalmugtäsiväldi
President Xi Jinping
Uáiviminister Li Qiang
Uáivikaavpug Peking
Eres kaavpugeh Shanghai,
Wuhan,
Tianjin,
Chongqing
Vijđodâh 9 596 961 km²
– sisčääci 2,8 %
Ässeeloho (2020) 1 440 000 000
– ässeesaahâdvuotâ 140,6 ässed/km²
Äigi UTC+8
Uánádâs CN
– fiävruin PRC
– kirdemmašinijn B
Jotolâh uálgispiälásâš
Sundenummeer +86
Internet TLD .cn
.中国
.中國
Aalmuglâšlaavlâ 义勇军进行曲
(Yìyǒngjūn Jìnxíngqǔ)

Historjá

mute

Kiina lâi ive 2019 vuosmuš eennâm, mii luhostui finniđ komovuotâmooduul Mánudáá tuáhá.[1]

Eennâmtiätu

mute
 
Mount Everest lii Kiina alemus vääri.

Kiina lii vijđoduv mield maailm kuálmâdin stuárráámus staatâ RuošâKanada maŋa.

Sajadâh já rääjih

mute

Kiina lii staatâ Aasiast. Tast láá 14 ránnjástaattâd: Afganistan (ohtâsâš rääji tuše 76 km), Bhutan, India, Kazakstan, Kirgisia, Laos, Mongolia, Myanmar, Nepal, Pakistan, Ruoššâ, Tadžikistan, Tave-KoreaVietnam. Kiinast lii meiddei merârääji JapanáinMaadâ-Koreain.

Jäävrih já juuvah

mute

Jangtse lii Kiina kuhemus juuhâ. Ton kukkodâh lii suulân 6 300 km, já kulgâmvijđodâh lii suulân 1,8 miljovn km2. Jangtse lii maailm kuálmádin kuhemus juuhâ AmazonNiili maŋa.

Morfologia

mute

Kiina alemus vääri lii Mount Everest, mii lii meid ubâ maailm alemus vääri. Ton alodâh lii 8 848,86 m merâasseest. Mount Everest lii Himalaja váráduvâst, Nepal já Kiina koskâsii rääjist.

Šoŋŋâdâh

mute

Kiina šoŋŋâdâh lii subarktâlâš tavveen já trooppisâš mäddin.

Haldâttâh já politiik

mute

Kuávlulâš jyehim

mute

Kiina lii juohhum 22 eennâmkoodán. Virgeomâhááh rekinisteh távjá Taiwan 23. eennâmkodden. Eennâmkuudij lasseen Kiinast láá meiddei 5 autonomisii kuávlu, 4 jiešhaldâšemkieldâ já 2 eromâšhaldâšemkuávlu. Autonomisijn kuávluin stuárráámus uási viehâduvvâst kuleh ucceeblovoaalmugáid.

 

Eennâmkodeh

Autonomisiih kuávluh


Jiešhaldâšemkieldah


Eromâšhaldâšemkuávluh

Viehâdâh

mute

Ässeeloho

mute

Ässeelovo mield Kiina lii maailm nubben stuárráámus staatâ India maŋa.[2]

Fáádást eres soojijn

mute

Käldeeh

mute
  1. Olthuis, Marja-Liisa: Kiinalâš mánudâšmooduul Chang’e-6 lii siäivum Mánudáá tuáváábel anarasaavis.fi. 5.6.2024. Čujottum 5.6.2024.
  2. Most populous nation: Should India rejoice or panic? bbc.com. 1.5.2023. Čujottum 16.2.2024. (eŋgâlâskielân)