Treći sveti rat je bio oružani sukob koji se između 357. i 346. pne. vodio između Fokide i Amfiktionskog saveza na čelu s Tebom. Povod za izbijanje rata je bilo fokiđanska okupacija proročišta Delfi koja je shvaćena kao svetogrđe, odnosno Tebi poslužila da bi ostale polise pozvala na "sveti rat". Fokiđani su, međutim, zahvaljujući sredstvima prikupljanim od hodočasnika sebi mogli priuštiti najamničku vojsku koja je Tebancima godinama pružala otpor, a na svoju stranu su uspjeli privući grad Feru, a neko vrijeme i Atenu. Rat je, pak, odlučen kada se na stranu Tebanaca stavio makedonski kralj Filip II. Nakon što je već ranije stekao dominaciju nad Tesalijom, Filip je 346. pne. porazio Fokiđane, osvojio zemlju i prisilio ih na mir kojim su mu predali svoje glasove u Amfiktionskom savezu. Makdonija je tako i de iure postala grčkom državom, odnosno stekla uvjete za hegemoniju.
