باب:توانائي
پورٽل جي سار سنڀال جي حالت: (ڊسمبر، 2024ع)
- هن پورٽل جا ذيلي صفحا هڪ ايڊيٽر طرفان چيڪ ڪيا ويا آهن ۽ ڏٺا ويا آهن ته ضرورت کان وڌيڪ نه آهن.
- مھرباني ڪري تدوين ڪرڻ وقت احتياط ڪريو، خاص ڪري جيڪڏھن خودڪار ايڊيٽنگ سافٽ ويئر استعمال ڪريو.
| ڪورونا وائرس مرض 2019 | اسلام | قرآن | جاگرافي | تاريخ | رياضيات | سائنس | معاشرو | طرزيات | فلسفو | مذهب | بابن جي فهرست |
.svg){kind=small}
باب:توانائي
وڪيپيڊيا جي باب:توانائي تي ڀليڪار، توهان جو توانائي جي باري ۾ معلومات لاء اهم رستو. هن باب جو مقصد توهان کي توانائي سان لاڳاپيل سڀني موضوعن تائين رسائي ان جي سڀني شڪلن ۾ ڏيڻ آهي.
صفحي جو مواد:
- چونڊيل مضمون • چونڊيل تصوير • چونڊيل سوانح عمري • ڇا توھان ڄاڻو ٿا؟ • عام تصويرون • اقتباس • لاڳاپيل پورٽل • وڪي پروجيڪٽ • اهم موضوع • زمرا • مدد • لاڳاپيل وڪيميڊيا
تعارف
توانائي (Energy) (قديم يوناني ٻوليءَ جي لفظ، "ἐνέργεια" (انرجيا يعني 'سرگرميءَ') مان نڪتل آهي، هڪ مقداري خاصيت آهي جيڪا ڪنهن جسم يا طبيعي نظام ڏانهن منتقل ڪئي ويندي آهي، جن کي ڪم جي ڪارڪردگيءَ ۽ گرمي ۽ روشنيءَ جي صورت ۾ سڃاڻي سگهجي ٿو. توانائي هڪ محفوظ مقدار آهي: "توانائي جي تحفظ جو قانون" ٻڌائي ٿو ته؛
"توانائي کي شڪل ۾ تبديل ڪري سگهجي ٿو، پر پيدا يا تباهه نه ڪيو وڃي سگھجي ٿو."
اڪائين جي عالمي نظام، انٽرنيشنل سسٽم آف يونٽس (SI) ۾ توانائي جي ماپ جي اڪائي جول (J) آهي.
توانائي جي شڪلن ۾ حرڪت واري شئي جي متحرڪ توانائي، ڪنهن شئي طرفان ذخيرو ٿيل امڪاني توانائي (مثال طور، ميدان ۾ ان جي جاء جي ڪري)، هڪ مضبوط شئي ۾ ذخيرو ٿيل لچڪدار توانائي، ڪيميائي عمل سان لاڳاپيل ڪيميائي توانائي ۽ تابڪاري توانائي، برقي مقناطيسي تابڪاري، نظام جي اندروني توانائي جيڪا ٿرموڊائنامڪس نظام ۾ موجود آهي ۽ باقي توانائي، ڪنهن شئي جي باقي ڪميت سان لاڳاپيل آهي، شامل آهن.
سڀئي جاندار مسلسل توانائي وٺن ٿا ۽ آزاد ڪن ٿا. ڌرتيءَ جي آبهوا ۽ ماحولياتي نظام جا عمل بنيادي طور تي سج مان نڪرندڙ تابڪاري توانائيءَ سان هلندا آهن. توانائي جي صنعت انساني تمدن کي ڪم ڪرڻ لاءِ گهربل توانائي فراهم ڪري ٿي، جيڪا اها توانائي وسيلن جهڙوڪ فوسل فيول، ايٽمي ايندھن ۽ قابل تجديد توانائي مان حاصل ڪري ٿي. (مڪمل مضمون...)
چونڊيل مضمون
ايران هڪ توانائي سپر پاور آهي ۽ پيٽروليم صنعت ان ۾ اهم ڪردار ادا ڪري ٿي. سال 2004ع ۾ ايران دنيا جي ڪل خام تيل جو 5.1 سيڪڙو (39 لک بيرل روزانو پيدا ڪندو هو)، جنهن مان 25 بلين آمريڪي ڊالر کان 30 بلين آمريڪي ڊالر جي آمدني پيدا ٿي ۽ ملڪ جو پرڏيهي ڪرنسي جو بنيادي ذريعو هو. سال 2006ع جي پيداوار جي سطح تي، تيل جي آمدني مجموعي گھربل پيداوار جي 18.7 سيڪڙو جي نمائندگي ڪئي.
بهرحال، ايران جي معيشت لاء هائيڊرو ڪاربن جي شعبي جي اهميت تمام گهڻي آهي. تيل ۽ گئس جي صنعت معاشي ترقي جو انجڻ رهيو آهي، سڌو سنئون عوامي ترقياتي منصوبن، حڪومت جي سالياني بجيٽ، ۽ پرڏيهي مٽاسٽا جي ذريعن جو اهم ذريعو رهيو آهي. مالي سال 2009ع ۾، هن شعبي جو حصو ڪل سرڪاري آمدني جو 60 سيڪڙو ۽ برآمدات ۽ پرڏيهي ڪرنسي آمدني ٻنهي جي ڪل سالياني قيمت جو 80 سيڪڙو هو. عالمي منڊي ۾ خام تيل جي قيمت ۾ گهٽتائي سبب تيل ۽ گئس جي آمدني متاثر ٿيندي آهي. اهو اندازو لڳايو ويو آهي ته پيٽروليم برآمد ڪندڙ ملڪن جي تنظيم (OPEC) جي ڪوٽا جي سطح تي (ڊسمبر 2004ع)، عالمي منڊي تي خام تيل جي قيمت ۾ هڪ ڊالر جي تبديلي ايران جي تيل جي آمدني کي هڪ ارب ڊالر تائين تبديل ڪري ڇڏيندو آهي.
سال 2012ع ۾، ايران، جيڪو روزانو 15 لک بيرل خام تيل برآمد ڪندو هو، پيٽروليم برآمد ڪندڙ ملڪن جي تنظيم ۾ ٻيو نمبر وڏو برآمد ڪندڙ هو. ساڳئي سال، ايران ۾ آفيسرن جو اندازو آهي ته سال 2015ع تائين ايران جي تيل ۽ گئس جي سالياني آمدني 250 ارب ڊالر تائين پهچي سگهي ٿي. ايران 2025ع کان اڳ تيل جي شعبي ۾ مجموعي طور تي 500 ارب آمريڪي ڊالر جي سيڙپڪاري ڪرڻ جو ارادو رکي ٿو.
چونڊيل تصوير
_(cropped).jpg)
ڇا توهان کي خبر آهي؟
- ... ته، روس ۽ جرمني جي وچ ۾ 1,222 ڪلوميٽر ڊگهي نورڊاسٽريم (Nordstream) پائيپ لائين دنيا جي سڀ کان ڊگهي پاڻي هيٺ پائيپ لائين آهي؟
- ... ته، فوسل فيول پاور پلانٽس ۾ سڙيل ڪوئلي جي وڏي مقدار جي ڪري، اهي ايٽمي پاور پلانٽس کان وڌيڪ تابڪاري آلودگي جو سبب بڻجن ٿا؟
- ... ته، چين جي توانائي پاليسي ۾ 2010ع تائين 35 لک گهرن جي ڳوٺاڻن بجليءَ لاءِ قابل تجديد توانائي استعمال ڪرڻ شامل آهي؟
- ... ته، موجاوي ريگستان ۾ 354 ميگاواٽ SEGS سولر پاور پلانٽ (تصوير) دنيا جو سڀ کان وڏو سولر پاور پلانٽ آهي؟
- ... ته، پيٽروليم جا ڄاتل ذخيرا عام طور تي لڳ ڀڳ 1.2 ٽريلين بيرل يا 3.74 ٽريلين بيرل آهن جيڪڏهن تيل جي ريتن کي شامل ڪيو وڃي؟
- ... ته، صنعتي انقلاب جي شروعات کان وٺي گرين هائوس گيس ڪاربن ڊاءِ آڪسائيڊ جي مقدار تقريبن 280 حصن في ملين کان وڌي 380 پي پي ايم تائين ٿي چڪي آهي. يعني 35.71 سيڪڙو جو واڌارو. سال 1750ع ۾ دنيا جي آبادي 79 ڪروڙ 10 لک هئي. 30 جون 2007ع تي دنيا جي اندازي مطابق آبادي 6 ارب 60 ڪروڙ ماڻهو هئي. اهو 734.39 سيڪڙو جو اضافو آهي؟
- ... ته، 1990ع جي ڏهاڪي ۾ بوگين وائل (Bougainville) جي تڪرار ۾، جزائر تيل جي فراهمي کان ڪٽيل هڪ بندش سبب ناريل جو تيل استعمال ڪيو انهن جي گاڏين کي ٻارڻ لاءِ؟
- ...ته، پيٽروليم برآمد ڪندڙ ملڪن جي تنظيم (OPEC) ڪيترن ئي مبصرن طرفان هڪ ڪارٽيل سمجهيو ويندو آهي؟
چونڊيل سوانح عمري
جيمس ڪلرڪ ميڪسويل (13 جون 1831 - 5 نومبر 1879ع) هڪ اسڪاٽش رياضي دان ۽ نظرياتي طبيعيات دان هو. هن جي سڀ کان اهم ڪاميابي هئي مساواتن جو هڪ مجموعو تيار ڪيو، جنهن کي ميڪسويل جي مساواتن جو نالو ڏنو ويو؛ جنهن پهريون ڀيرو بجليءَ ۽ مقناطيس جي بنيادي قانونن کي متحد انداز ۾ بيان ڪيو. طبيعيات ۾ ميڪسويل جي تعاون کي ڪيترن ئي ماڻهن طرفان، آئزڪ نيوٽن ۽ البرٽ آئن اسٽائن جي جيترو سمجهيو ويندو آهي.
ميڪسويل ڪيمبرج يونيورسٽي ۾ رياضي ۾ گريجوئيشن ڪرڻ کان اڳ، ايڊنبرگ يونيورسٽي ۾ قدرتي فلسفي، اخلاقي فلسفو ۽ ذهني فلسفي جو اڀياس ڪيو، جتي هن پنهنجي ڪيريئر جو گهڻو حصو سنڀاليو. هن مقناطيسي انڊڪشن تي مائيڪل فيراڊي جي ڪم تي تعمير ڪيو، جاميٽري ۽ الجبراء جي عناصر کي استعمال ڪندي اهو ظاهر ڪرڻ لاء ته برقي ۽ مقناطيسي ميدان خلا ۾، لهرن جي صورت ۾ ۽ روشني جي مسلسل رفتار تي سفر ڪن ٿا. آخرڪار، 1861ع ۾، ميڪسويل اهو تجويز ڪيو ته روشني هڪ ئي وچولي ۾ اڻڄاڻن تي مشتمل آهي جيڪا برقي ۽ مقناطيسي رجحان جو سبب آهي. ساڳئي سال هن کي رائل سوسائٽيءَ جو ميمبر چونڊيو ويو.
سال 1864ع ۾ ميڪسويل، رائل سوسائٽيءَ کي مقالو پيش ڪيو جيڪي هاڻي ميڪسويل جي مساواتن جي نالي سان مشهور آهن. اهي مجموعي طور تي ٻنهي برقي ۽ مقناطيسي شعبن جي رويي ۽ انهي سان گڏ انهن جي معاملي سان رابطي کي بيان ڪن ٿا.
چونڊيل سوانح عمريون
موجوده واقعا
خبرن ۾
عام تصويرون
اقتباس
لاڳاپيل پورٽل
- باب:انجنيئرنگ
- باب:ايٽمي ٽيڪنالاجي
- باب:ٽرانسپورٽ
- باب:ٽيڪنالاجي
- باب:ڌرتي سائنس
- باب:سائنس
- باب:طبيعيات
- باب:قابل تجديد توانائي
- باب:ڪاروبار ۽ اقتصاديات
- باب:ڪيميا
- باب:ماحوليات
- باب:ونڊ پاور
وڪي منصوبا
وڪي منصوبا توانائي سان ڳنڍيل آهن:
- وڪي پروجيڪٽ توانائي
- آئل ميگا پروجيڪٽ ٽاسڪ فورس
ٻيا وڪي پروجيڪٽ جيڪي شايد دلچسپي جا هجن:
- وڪي پروجيڪٽ ماحول
- وڪي پروجيڪٽ ٽيڪنالاجي
- وڪي پروجيڪٽ سوانح حيات
مکيه موضوع
مکيه زمرا
- زمرو:توانائي
- زمرو:توانائي جون قسمون
- قومي توانائي
- ملڪ طرفان توانائي
- قومي بجلي جو شعبو
- ملڪ طرفان اليڪٽرڪ پاور
- توانائي تحفظ
- توانائي اقتصاديات
- توانائي جو بحران
- توانائي جي ترقي
- توانائي پاليسي
- توانائي جا ذريعا
- فوسل فيول
- ايٽمي ٽيڪنالاجي
- قابل تجديد توانائي
- توانائي جي تبديلي
- برقي طاقت
- توانائي اسٽوريج
- توانائي سان لاڳاپيل ڊيزائن
- برقي گاڏيون
- گھٽ توانائي واري عمارت
- شمسي ڊيزائن
- گرمي جي منتقلي
- ٿرموڊائنامڪس
درجه بندي برائوزر
سڃاتل مواد
- البرٽ آئنسٽائن
- ارون شروڊنگر
- ميڪس پلانڪ
- خاص نسبت جو نظريو
- فوٽان
- نسبت جو نظريو
- ڪارو مادو
- ائٽمي توانائي
- برقي توانائي
- پائيدار توانائي
- توانائي پاليسي
- توانائي جي تاريخ
- جيوٿرمل توانائي
- چمڪندڙ توانائي
- حرارتي انجڻ
- حرارتي توانائي
- ڪيميائي توانائي
- گئس ٽربائن
- قدرتي گئس
- ٿر ڪول پاور پلانٽ
- جيوٿرمل طاقت
- غير روايتي تيل
- فوسل ايندھن
- گرين هاؤس
- مائع پيٽروليم گيس
- مائع قدرتي گئس
- گرين هاؤس اثرات
- ڪوئلو
- پيٽرول
- ڊيزل
- قدرتي گئس
- گئس ٽربائن
- مائع قدرتي گئس
- ٿرموڊائنامڪس جا قانون
- گرمي جي منتقلي
- توانائي جو بچاء
- آئل ريفائنري
- پن بجلي
- پيٽروليم
- پيٽرول
- تيل جا ذخيرا
- سمنڊ جي سطح ۾ اضافو
- سامونڊي تيزابيت
- ونڊ پاور
- ايٽمي پاور اسٽيشن
- ايٽمي ري ايڪٽر
- ائٽمي ٻارڻ
- يورينيم جي کوٽائي
- ائٽمي سلسلو رد عمل
- ايٽمي ٻيهر پروسيسنگ
- ايٽمي فضول
- ايٽمي حادثا
- ايٽمي خارج ٿيڻ
- ايٽمي پکيڙ
- ايٽمي توانائي پاليسي
- ايٽمي طاقت بحث
- تابڪاري
- تابڪاري آلودگي
- گھٽ توانائي جي تعمير
- زيرو توانائي عمارت
- غير فعال گھر
- غير فعال شمسي عمارت
- سپر انسوليشن
- گرمي جي بحالي واري وائيٽليشن
- گھٽ توانائي جي روشني
- ٽرانسپورٽ
- ٽيلي ڪميونيڪيشن
- عوامي ٽرانسپورٽ
- سواري شيئرنگ
- گلوبل وارمنگ تي عمل
- ڪاربن جي اخراج واپار
- توانائي ۽ سماج
- 2000 واٽ سوسائٽي
- گھٽ ڪاربان معيشت
- هائيڊروجن معيشت
- ڪاربن ٽيڪس
- ڪاربن آفسيٽ
- سويڊن ۾ تيل جو مرحلو
- سياست ۽ اقتصاديات
- عالمي وسيلن ۽ استعمال
- عالمي ڪاربن جي اخراج
- موسمياتي تبديلي جي عمل
- ڪيوٽو پروٽوڪول
- توانائي اقتصاديات
- پيٽروليم سياست
- اينٽي ائٽمي تحريڪ
- توانائي سيڪيورٽي
- توانائي سپر پاور
- توانائي پاليسي
- قابل تجديد توانائي ڪمرشلائيزيشن
- ڪوئلو
- پيٽرول
- ڊيزل
- قدرتي گئس
- گئس ٽربائن
- گلوبل وارمنگ
- مائع قدرتي گئس
- فوسل اينڌن
- ڪوئلي جي کوٽائي
- اينٿراسائٽ
- لگنائيٽ
- ڪوئلي تي هلندڙ پاور پلانٽ
- پيٽروليم
- ٻارڻ جو تيل
- مائع پيٽروليم گيس
- تيل جا ذخيرا
- پيٽروليم صنعت
- تيل پليٽ فارم
- آئل ريفائنري
- تيل جا ٽينڪر
- پائپ لائن ٽرانسپورٽ
- تيل جون قيمتون
- پيٽروليم سياست
- پيٽرو-جارحيت
- غير روايتي تيل
- قدرتي گئس جي قيمت
- ماحولياتي اثر
- ڪاربن نشان
- گرين هاؤس اثرات
- ٿرموڊائنامڪس جا قانون
- ٿرموڊائنامڪس
- گرمي جي منتقلي
- حرارتي توانائي
- ڪيميائي توانائي
- برقي توانائي
- چمڪندڙ توانائي
- ائٽمي توانائي
- حرڪي توانائي
- امڪاني توانائي
- توانائي جو بچاء
- ميڪنيڪل ڪم
- اليڪٽرومگنيٽزم
- جيوٿرمل توانائي
- ڪاري توانائي
- ٻاڦ وارو انجڻ
- حرارتي انجڻ
- ڪوانٽا
- ڪيميائي ٿرموڊائنامڪس
- حياتياتي ٿرموڊائنامڪس
- بجلي جي صنعت
- بجلي پيدا ڪرڻ
- پاور اسٽيشن
- بجلي جي ورڇ
- اليڪٽرڪ پاور ٽرانسميشن
- ٽرانسفارمر
- بجلي جو ميٽر
- توانائي جي طلب
- توانائي جي اسٽوريج
- بيٽري
- هائيڊرو اليڪٽرڪ توانائي اسٽوريج
- اليڪٽرڪ موٽر
- فيول سيل
- اندروني ڪمبسشن انجڻ
- جيٽ انجڻ
- ميگليو پروپلشن
- راڪٽ انجڻ
- ٻيڙيون
- شمسي سيل
- ٻاڦ وارو انجڻ
- جنريٽر
- ٽربائن
- توانائي جا يونٽ
تنظيمون
- بين الاقوامي توانائي ايجنسي
- ايٽمي توانائي ايجنسي
- بين الاقوامي ايٽمي توانائي ايجنسي
- قابل تجديد پاليسي نيٽ ورڪ
- اوپيڪ
- گيس برآمد ڪندڙ ملڪن فورم
- گلوبل ونڊ انرجي ڪائونسل
- ورلڊ بزنس ڪائونسل پائيدار ترقي لاء
- بين الاقوامي شمسي توانائي سوسائٽي
مدد
توانائي سان حيران ٿي ويا؟
توهان جي سوال جو جواب نٿو ڏئي سگهان؟ جواب نه ٿو سمجهي؟ ريفرنس ڊيسڪ تي پڇو وڪيپيڊيا مدد صفحا پڙهو وڌيڪ خيالن لاءِ، تبصرو ڇڏڻ يا سکڻ لاءِ ته توهان هن پورٽل کي بهتر ۽ تازه ڪاري ڪرڻ ۾ ڪيئن مدد ڪري سگهو ٿا، ڏسو: بحث صفحو
لاڳاپيل وڪيميڊيا
هيٺ ڏنل وڪيميڊيا فائونڊيشن سسٽر پروجيڪٽ هن موضوع تي وڌيڪ مهيا ڪن ٿا:
- Commons: مفت ميڊيا مخزن
- Wikibooks: مفت درسي ڪتاب ۽ دستورالعمل * Wikidata: مفت ڄاڻ جو بنياد
- Wikinews: مفت مواد جي خبرون
- Wikiquote: حوالن جو مجموعو
- Wikisource: مفت مواد لائبريري
- Wikiversity: مفت سکيا جا اوزار
- Wiktionary: لغت ۽ مخزن العلوم
وڪيپيڊيا کي پورٹل استعمال ڪندي دريافت ڪريو.
- باب:سڀ باب جي فهرست
- باب:فنون
- باب:سوانح حيات
- باب:هاڻوڪا واقعا
- باب:جاگرافي
- باب:تاريخ
- باب:رياضيات
- باب:سائنس
- باب:معاشرو
- باب:ٽيڪنالاجي