وڪيپيڊيا

ڪيرالا

ڏکڻ ھندوستان جي ھڪ رياست

ڪيرالا(انگريزي: Kerala ) (/ˈkɛrələ/) ڏکڻ انڊياجي ھڪ رياست جيڪا ان جي ڏکڻ اولھ واري مالابار ساحل تي واقع آھي. اھا رياست پھرين نومبر 1956 ۾ اسٽيٽس ري آرگنائيزيشن ايڪٽ تحت ملايالم ٻولي ڳالهائيندڙ ماڻھن جي علائقن کي گڏائي قائم ڪئي وئي. ھن رياست جي پکيڙ 38٬863 km2 (15٬005 sq mi) آھي. ھن رياست جون حدون اتر ۽ اتر اوڀر ۾ ڪرناٽڪا، اوڀر ۽ ڏکڻ ۾ تامل ناڊو ۽ اولھ ۾ لڪشادويپ سمنڊ سان ملن ٿيون.[11] 2011 ۾ ان جي مردم شماري 33,387,677 آھي. ھن رياست ۾ 14 ضلعا آهن. رياست جو گاديءَ جو هنڌ ٿيرووانانٿاپرم شھر آھي. سرڪاري زبان ملايالم آھي.[12] ھن علائقي جي پھرين مشھور بادشاھي چيرا شاھي خاندان جي ھئي سن 3000 ق م کان ھي علائقو مصالحا برآمد ڪرڻ جي ڪري مشھور رھندو آيو آھي. انھن مصالحن جو واپار ئي پورچوگيزن کي ھتي وٺي آيو ۽ اھڙي طرح انڊيا ۾ يورپي بيٺڪن جو آغاز ٿيو. انڊيا جي آزادي وقت ھتي ٻہ وڏيون پرنسلي رياستون ھيون جن ۾ ڪيرالا ٽروانڪور رياست ۽ ڪوچين جي بادشاھت شامل آهن. 1949 ۾ انھن ٻنھي کي ملائي ٿيروڪوچي رياست قائم ڪئي وئي. ھن رياست جي اتر ۾ واقع مالابار خطو برٽش انڊيا جي مدراس پريزيڊنسي جو حصو جيڪو پوء ڪيرالا جو حصو بڻايو ويو. ڪيرالا انڊيا جي ٻارھين وڏي معيشت آھي.

ڪيرالا
رياست
گھڙيالي چڪر وانگر مٿان کان هيٺ:
نياماسڀا مندرم, ڪتاند (Kuttanad) جا چانورن جا فصل,
ڪووالام بيچ، ڪاٿاڪالي, ڪرتب ڏيکاريندڙ , اٿراپيلي آبشار,
ٻيڙي وارو گھر
ڪيرالا
سرڪاري نشان
عرفيت: خدا جو پنھنجو ملڪ, انڊيا جو مصالحن جو باغ ، ناريلن جي سرزمين
ڪيرالا جو مقام
ڪيرالا جو مقام
جاگرافي بيهڪ (ٿيروواناٿاپرم): 8°30′N 77°00′E / 8.5°N 77°E / 8.5; 77
ملڪ  ڀارت
رياست جو درجو 1956 نومبر 1؛ 67 سال اَڳُ (1-11-1956)
گادي ٿيرووانانٿاپرم
ڪيرالا جا ٽوٽل ضلعا 14
حڪومت
 • مجلس ڪيرالا جي حڪومت
 • گورنر پي.ساٿاسيوم[1]
 • وزيراعلي پنارايي وجيين (سي پي آء (ايم))
 • مقننہ ھڪ ايواني (141 سيٽون)
 • پارليامينٽ ۾ نمائندگي راجيا سڀا ۾ 9 سيٽون
لوڪ سڀا ۾ 20 سيٽون
 • ھاء ڪورٽ ڪيرالا ھاء ڪورٽ ڪوچي
پکيڙ
 • ڪل 38,863 ڪ.م2 (15,005 ميل2)
پکيڙ ۾ درجو پکيڙ ۾ انڊيا جي 22ھين وڏي رياست
بلند ترین  پیمائش 2,695 ميل (8,842 ft)
آبادي (2011)[2]
 • ڪل 33,387,677
Symbols
نشان ڪيرالا جي مھر
جانور
انڊيا جو ھاٿي
پکي
Great hornbill
مڇي
سائي ڪورمائيڊ
جيت
پپيليو ٻڌا[3]
گل
ڪانيڪونا گل
ميوو
جيڪ فروٽ[4]
وڻ
ناريل جو وڻ[5]

ڪيرالا جي انتظامي ورھاست

سنواريو
ڪوڊ[13] ضلعو صدر مقام[14] قيام [15] ذيلي ورھاست آبادي (2011)[14] پکيڙ [16] آبادي جي گھاٽائي (2011)
AL الاپوزا الاپوزا 17 آگسٽ 1957[17]

(ھريپاد)

2,121,943 1٬414 km2 (546 sq mi) 1٬501 /km2 (3٬890 /sq mi)
ER ايرناڪولام ڪاڪاند 1 اپريل 1958[18] 3,279,860 3٬068 km2 (1٬185 sq mi) 1٬069 /km2 (2٬770 /sq mi)
ID اڊوڪي پائناوو 26 جنوري 1972[20][21] 1,107,453 4٬358 km2 (1٬683 sq mi) 254 /km2 (660 /sq mi)
KN ڪانور ڪانور 1 جنوري 1957[22] 2,525,637 2٬966 km2 (1٬145 sq mi) 852 /km2 (2٬210 /sq mi)
KS ڪساراگاد ڪساراگاد 24 مئي 1984[23][24] 1,302,600 1٬992 km2 (769 sq mi) 654 /km2 (1٬690 /sq mi)
KL ڪولام ڪولام 1 نومبر 1956[26]
( 1 July 1949)[27][28] 		2,629,703 2٬491 km2 (962 sq mi) 1٬056 /km2 (2٬740 /sq mi)
KT ڪوٽايام ڪوٽايام 1 نومبر 1956[30]
(1 July 1949 )[27] 		1,979,384 2٬208 km2 (853 sq mi) 896 /km2 (2٬320 /sq mi)
KZ ڪوزھيڪودي ڪوزھيڪودي 1 جنوري 1957[32] 3,089,543 2٬344 km2 (905 sq mi) 1٬318 /km2 (3٬410 /sq mi)
MA مالاپورام مالاپورام 16 جون 1969[34] 4,110,956 3٬550 km2 (1٬370 sq mi) 1٬158 /km2 (3٬000 /sq mi)
PL پالاڪاد پالاڪاد 1 جنوري 1957[35] 2,810,892 4٬480 km2 (1٬730 sq mi) 627 /km2 (1٬620 /sq mi)
PT پاٿانامٿيتا پاٿانامٿيتا 1 نومبر 1982[37][38] 1,195,537 2٬637 km2 (1٬018 sq mi) 453 /km2 (1٬170 /sq mi)
TV ٿيرووانانٿاپرم ٿيرووانانٿاپرم 1 نومبر 1956[40]
(1 July 1949)[27] 		3,307,284 2٬192 km2 (846 sq mi) 1٬509 /km2 (3٬910 /sq mi)
TS ٿريسور ٿريسور 1 نومبر 1956[41]
(1 Jul 1949)[27] 		3,110,327 3٬032 km2 (1٬171 sq mi) 1٬026 /km2 (2٬660 /sq mi)
WA واياناد ڪالپيٽا 1 نومبر 1980[42] 816,558 2٬131 km2 (823 sq mi) 383 /km2 (990 /sq mi)
ٽوٽل  —  —  —  — 33,387,677 38٬863 km2 (15٬005 sq mi) 859.11 /km2 (2٬225.1 /sq mi)

حوالا

سنواريو
  1. ↑ سانچو:Cite newspaper
  2. ↑ "Kerala Population Census data 2011". Census 2011. حاصل ڪيل 12 November 2015. 
  3. ↑ Jacob, Aneesh. "‘Budha Mayoori’ to be named Kerala’s state butterfly" (en ۾). Mathrubhumi. https://english.mathrubhumi.com/technology/science/budha-mayoori-to-be-named-kerala-s-state-butterfly-1.3305480. 
  4. ↑ "Jackfruit to be Kerala’s state fruit; declaration on March 21". The Indian Express. PTI. 17 March 2018. http://indianexpress.com/article/india/jackfruit-to-be-keralas-state-fruit-declaration-on-march-21-5101170/. 
  5. ↑ "Kerala Symbols". ENVIS Centre: Kerala. حاصل ڪيل 21 March 2018. 
  6. ↑ "Gross State Domestic Product of Kerala". Department of Economics and Statistics, Government of Kerala. حاصل ڪيل 9 June 2019. 
  7. ↑ "STATE WISE DATA" (PDF). esopb.gov.in. Economic and Statistical Organization, Government of Punjab. حاصل ڪيل 24 June 2018. 
  8. ↑ 8.0 8.1 "Census 2011 (Final Data) - Demographic details, Literate Population (Total, Rural & Urban)" (PDF). planningcommission.gov.in. Planning Commission, Government of India. حاصل ڪيل 3 October 2018. 
  9. ↑ "52nd report of the Commissioner for Linguistic Minorities in India (July 2014 to June 2015)" (PDF). Ministry of Minority Affairs (Government of India). صفحو. 132. وقت 25 May 2017 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. 
  10. ↑ Jacob, Aneesh. "Malayalam to be only official language in state". Mathrubhumi. 
  11. ↑ "Limits of Oceans and Seas, 3rd edition" (PDF). International Hydrographic Organization. حاصل ڪيل 7 February 2010. 
  12. ↑ "Kerala - Principal Language". Government of India. حاصل ڪيل 27 November 2018. 
  13. ↑ "NIC Policy on format of e-mail Address: Appendix (2): Districts Abbreviations as per ISO 3166–2" (PDF). Ministry Of Communications and Information Technology, Government of India. صفحا. 5–10. وقت 2008-09-11 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2008-11-24. 
  14. ↑ 14.0 14.1 "Districts : Kerala". Government of India portal. حاصل ڪيل 2009-03-11. 
  15. ↑ Here 'Established' means the year of establishment as a district of Kerala. If the district was formed earlier than the formation of the state of Kerala, 1 Nov 1956 will be considered as the day of establishment of the district.
  16. ↑ "Part I: state" (PDF). Government of India Census portal. حاصل ڪيل 2015-12-08. 
  17. ↑ 17.0 17.1 "Alappuzha : History". alappuzha.nic.in. وقت 2009-04-10 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2009-03-11. 
  18. ↑ "History of Ernakulam". ernakulam.nic.in ( Ministry of Communication & Information Technology, Govt. of India). حاصل ڪيل 2009-03-11. 
  19. ↑ "Taluks — Ernakulam District". ernakulam.nic.in. وقت 2009-02-27 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2009-03-11. 
  20. ↑ "IDUKKI : History". idukki.nic.in ( Ministry of Communication & Information Technology, Govt. of India). حاصل ڪيل 2009-03-11. 
  21. ↑ as per Government notification No 54131/C2/71/RD dated 24 January 1972, Government of Kerala
  22. ↑ "Kannur district : Administration". knr.kerala.gov.in ( Govt. of Kerala). وقت 2009-04-21 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2009-03-11. 
  23. ↑ "DISTRICT CAME INTO EXISTENCE...". kasargod.nic.in. حاصل ڪيل 2009-03-11. 
  24. ↑ As per GO.(MS)No.520/84/RD dated 19.05.1984 , Government of Kerala
  25. ↑ "Kasaragod District> taluks". kasargod.nic.in. حاصل ڪيل 2009-03-11. 
  26. ↑ "Short History of Kollam". kollam.nic.in. حاصل ڪيل 2009-03-11. 
  27. ↑ 27.0 27.1 27.2 27.3 Note: This date means the day when the district was initially formed, even before the formation of the state of Kerala. Hence 1 Nov 1956 will be considered as the day of formation of district in the state of Kerala
  28. ↑ پاراوور، ڪولا
  29. ↑ "Taluks and Villages". Kollam.nic.in. حاصل ڪيل 2009-03-11. 
  30. ↑ "District Handbooks of Kerala KOTTAYAM" (PDF). kerala.gov.in. وقت 2009-03-19 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2009-03-11. 
  31. ↑ "KOTTAYAM : Short History". Kerala.gov.in. حاصل ڪيل 2009-03-12. 
  32. ↑ "Kozhikode: History". kozhikode.nic.in. وقت 2007-04-02 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2009-03-12. 
  33. ↑ "Kozhikode: Administration". kozhikode.nic.in. وقت 2009-02-07 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2009-03-12. 
  34. ↑ "Malappuram: HISTORY". malappuram.nic.in. حاصل ڪيل 2009-03-12. 
  35. ↑ "Welcome to Palghat". palghat.net. حاصل ڪيل 2009-03-12. 
  36. ↑ web|url=http://palakkad.nic.in/basicstats.htm%7Ctitle=BASIC STATISTICS of PALAKKAD|publisher=palakkad.nic.in|accessdate=2009-03-12|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090410023946/http://palakkad.nic.in/basicstats.htm%7Carchivedate=2009-04-10%7Cdf=}}
  37. ↑ "Pathanamthitta : History". pathanamthitta.nic.in. وقت 2009-04-10 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2009-03-12. 
  38. ↑ As per GO (MS) No.1026/82/(RD) dated 29.10.1982, Government of Kerala
  39. ↑ "Pathanamthitta : Administration". pathanamthitta.nic.in. وقت 2009-04-10 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2009-03-12. 
  40. ↑ "THIRUVANANTHAPURAM". وقت 2009-02-07 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2009-03-12. 
  41. ↑ 41.0 41.1 "Thrissur At A Glance". thrissur.nic.in. حاصل ڪيل 2009-03-12. 
  42. ↑ 42.0 42.1 "Wayanad :profile". wayanad.nic.in. حاصل ڪيل 2009-03-12. 
"https://sd.wikipedia.org/w/index.php?title=ڪيرالا&oldid=274598" تان ورتل