Jump to content

تانبه:مېنځپانگه/تانبې

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
سمول  کتل  

د ويکيپېډيا مېنځپانگې: تانبه

سمول  کتل  

ټولگړې سرچينې او اخځونه   (په هر ډول مخونو کې کتل)

سمول  کتل  

هڅوب او هونرونه   (په هر ډول مخونو کې کتل)

کلتور پېژندنه

کلتور يا هڅوب هغه ټولنیز چلند او نورمونه چې په انساني ټولنو کې موندل کیږي او همدارنګه په دې ګروپونو کې د افرادو پوهه، باورونه، هنرونه، قوانین، دودونه، وړتیاوې او عادتونه شامل دي.

کلتور پوهنه

کولتورپوهنه يا د هڅوب په اړه پوهنه، له ټولنيزو پوهنو څخه يوه پوهنه ده چې د بېلابېلو هڅوبونو په اړه څېړنه، شننه، د هغوی پر تاريخ او پېژندنه باندې بحث کوي. په بله وينا کولتورپوهنه هغې پوهنې ته ويل کېږي، چې د هڅوب يا کولتور په اړه هر اړخيزه څېړنه کوي.

د کولتور نومونه له آره د لرغونې یوناني ژبې له (cultura) څخه اخيستل شوي، چې د ځمکې د ابادولو، کرنې، او روزنې مانا لري.

کولتورپوهنې ته په انګرېزي ژبه کې کولتورولوجي (Culturology) وايي. دا نومونه لومړی ځل امريکايي وګړپوه لېسلي اېلوين اوايټ د يوې نوې پوهنڅانګې (دسپلين)، يانې کولتورپوهنې لپاره، لکه د ټولنيزو پوهنو له شمېر څخه، د یوې خپلواکې پوهنې د نامه په توګه وړانديز کړې وه. د کلتور کلمه د لاتیني ریښې (cultura) یا (cultus) څخه اخیستل شوې چې مانا یې "اوسېدل، کرل، یا عزت" دی. په عموم کې، کلتور د انسان فعالیت ته اشاره کوي؛ د کلتور د بېلابېلو تعریفونو د پوهېدو لپاره بېلابېل ليدلوري (تيوري ګانې)شته. د نن ورځې انتروپولوژیست دا اصطلاح د نړیوالو بشري ظرفیت ته راجع کولو لپاره کاروي ترڅو تجربې طبقه بندي کړي او په سمبولیک ډول یې کوډ او اړیکه ونیسي. دوی دا ظرفیت د هومو ژانر یوه مشخصه ځانګړتیا ګڼي. له هغه وخته چې کلتور زده شوی، په مختلفو ځایونو کې اوسېدونکي مختلف کلتورونه لري. په بېلابېلو هېوادونو کې بېلابېل کلتورونه کېدی شي، او د لويو وچو ترمنځ ګډ کلتورونه هم شتون لري.

هنر

هنر د کلتور یوه پراخه فرعي څانګه ده، چې د ډېری تخلیقي هڅو (پنځونو) او ډسپلینونو څخه جوړه شوې ده. دا د "هنر" په پرتله پراخه اصطلاح ده، کوم چې د ساحې د تشریح په توګه معمولا یوازې د بصري هنرونو مانا لري. په هنرونو کې بصري هنرونه، ادبي هنرونه او د نندارې هنرونه شامل دي - میوزیک، تیاتر، نڅا، خبرې کول او فلم هم د هنرونو فرعي څانګې ګڼلی شو هنر، په پراخه مانا د تخلیقیت یا تخیل بیان دی. د هنر کلمه د لاتیني کلمې آرس څخه اخيستل شوې، کوم چې د "ترتیب" مانا لري. هنر په عمومي ډول د کارونو (هنري کارونو) رامینځته کولو عمل په توګه پېژندل کیږي کوم چې د انسان تخلیقي حوصلې کاروي او د ساده توضیح څخه بهر مانا لري. هنر اکثرا د هنري او تفریحي شوقي فعالیتونو څخه توپیر لري.

تخليقي هنر

د تخلیقي هنر اصطلاح د ډیسپلینونو ټولګه ده چې اصلي هدف یې د لیدونکي یا لیدونکو لپاره د تفسیر لپاره د موادو تولید دی. په دې توګه، هنر کېدای شي د نثر لیکلو، شعر، نڅا، اداکارۍ یا ډرامې، فلم، موسیقۍ، مجسمې، عکاسۍ، انځورګرۍ، معمارۍ، کولاج، ډيزاين، هنر او فېشن په څېر متنوع ډولونه ولري.

سرچينې

  1. https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F
  2. https://en.wikipedia.org/wiki/Culturology
  3. https://en.wikipedia.org/wiki/Leslie_White

سمول  کتل  

زمکپوهنه او ځايونه   (په هر ډول مخونو کې کتل)

سمول  کتل  

روغتيا او سلامتي   (په هر ډول مخونو کې کتل)

سمول  کتل  

تاريخ او پېښې   (په هر ډول مخونو کې کتل)

د روژې د مياشتې فتوحات

هغه (غزاګانې) جنګونه چې مسلمانانو د روژې په میاشت کې کړي دي👇

بدر غزا :

17روژه (دوهمه هجري)

د نبي علیه السلام په مشرۍ کې د اسلام لومړی جنګ وو چې 313 نفرو صحابه کرامو مشرکینو ته ماتې ورکړه په دغه جنګ کې د مجاهدینو مرستې ته ملایکې هم را نزول شوي.

د مکې فتحه : روژه (8 هجري) د نبي علیه السلام په مشرۍ کې صحابه کرامو له قلیل جنګ وروسته کفارو ته ماتې ورکړه نیول شویو کسانو لپاره نبي علیه السلام د عام معافۍ اعلان وکړو.

البويب جګړه:

روژه (13 هجري)

د حضرت مثنٰی بن حارثه په مشرۍ کې د فارس مجوسیانو ماتې وخوړه.

قادسي جګړه : روژه (15 هجري) د حضرتِ سعد بن ابي وقاصؓ په قومنده کې له خونړي جنګ وروسته مجوسیانو ماتې وخوړه.

جنګِ رهوډس :روژه(53 هجري) د جناده بن ابې امیه په مشرۍ کې مجاهدینو له رومیانو څخه د (بحرِ متوسط) جزیره فتحه کړه.

معرکه ملاذکرد : روژه (463هجري) د الب ارسلان سلجوقي په مشرۍ کې اوسنۍ ترکیه کې مسلمانانو بازنطیني عیسایانو ته ماتې ورکړه.


د اندلس فتحه :

روژه (12هجري)

د طارق ابنِ زیاد په مشرۍ کې له عیسایانو سره له خونړي جنګ وروسته هسپانیه اوسنۍ (اسپین)فتحه شو.

د عموريه فتحه :

روژه (223هجري) 

د یوې مظلومې مسلمانې خور په فریاد عباسي خلیفه معتصم باالله له تعرض وروسته عموریه فتحه کړه.

جنګِ شقحب : روژه (702هجري) د ناصر محمد قلاوون په مشرۍ کې د شیخ الاسلام ابنِ تیمیه په ګډون شام ته نیږدې شقحب سیمه کې مسلمانانو تاتاري لښکر ته تاریخي ماتې ورکړه.

سرقوسه فتحه : روژه (264هجري) د جعفر بن محمد په مشرۍ کې د نهه میاشتو اوږدې محاصرې وروسته مسلمانان په (جزیرة السقلیه)باندې قابض شول.

فتحِ هند او پاکستان : روژه (94هجري) د محمد بن قاسم الثقفي لخوا د اوسنی هِند او سِیند سیمې فتحه شوې ۔

جنګِ بلاط الشُهداء : روژه (114هجري) د عبدالرحمٰن الغافقي په مشرۍ کې فرانس فتحه کولو لپاره له عیسایانو سره د خونړۍ جګړې وروسته اسلامي لښکر ماتې وخوړه.

جنګِ حارم : روژه (559هجري) د سلطان نورالدین زنګي په مشرۍ کې اسلامي لښکر په اوسني (ادلب) سیمه باندې قابض شو.

جنګِ زلاقه :

روژه (479هجري)

د یوسف بن تاشفین په مشرۍ کې اسلامي لښکر د یورپ کفري اتحاد ته ماتې وکړه.

د قبرس فتحه: روژه (829هجري) مملوکي سلطان اشرف برسبایي په مشرۍ کې د قبرص جزیره دوهم ځل فتحه شوه له دې مخکې حضرت امیرِ معاویه فتحه کړې وه.

بوسنيا فتحه : روژه (791هجري) دعثماني خلافت مشر سلطان مراد الاول په مشرۍ کې مسلمانان په سربیا، بلغاریه، پولینډ، او المانیا هیوادونو باندې قابض شول.

عين جالوت جګړه: روژه (658هجري) د سیف الدین قطز په مشرۍ کې د منګول تاتاریانو ظالم لښکر لومړی ځل ماتې وخوړه.

حطين جګړه :

روژه (584هجري)

د سلطان صلاح الدین ایوبي په مشرۍ کې د حطین له فتحې وروسته اسلامي لښکر د بیت المقدس طرف ته پرمختګ وکړو او بیت المقدس هم فتحه شو .

سمول  کتل  

شمېرپوهنه او منطق   (په هر ډول مخونو کې کتل)

سمول  کتل  

طبيعي او فيزيکي پوهې   (په هر ډول مخونو کې کتل)

سمول  کتل  

فلسفه او اندونه   (په هر ډول مخونو کې کتل)

سمول  کتل  

مذهب او گروهيز غونډالونه   (په هر ډول مخونو کې کتل)

سمول  کتل  

ټولنه او ټولنيزې پوهې   (په هر ډول مخونو کې کتل)

سمول  کتل  

تخنيک او عملي پوهې   (په هر ډول مخونو کې کتل)