یونانی ساہت
یونانی ساہت یونانی بولی وچ پرانے دور (800 ق م ) توں لیکے جدید دور وچ لکھے ساہت نوں کیہا جاندا اے۔
پرانے یونانی ساہت اک پرانے یونانی بولی وچ لکھیا گیا سی۔ایہہ ساہت سبھ توں پرانی لکھتی روایتاں توں تقریباً پنجویں صدی تک کم شیل رہندا اے۔ اس ویلے نوں پری-کلاسکل، کلاسیکل، ہیلنیسسٹک، اتے رومن ویلے وچ ونڈیا گیا اے۔ پری-کلاسکل یونانی ساہت مکھ طور اُتے سوچ دے آلے دوآلے گھم رہا اے اتے ہومر دیاں رچناواں نوں شامل کردا اے۔ الیئڈ اتے اوڈیسی کلاسیکل ویلے دے ناٹک اتے اتہاس دی شروعات ہندی سی۔ خاص طور اُتے تن فلاسفراں : سقراط، افلاطون اتے ارسطو وغیرہ نے رومن یگ دے دوران، اتہاس، فلسفے اتے سائنس سمیت وکھ وکھ موضوعاں وچ اپنے اہم یوگدان ہوئے سن۔
بازنطینی سلطنت (مشرقی رومی سلطنت دی اساری سٹائل)، بازنطینی سلطنت دے ساہت نوں، مدھیگی اتے ماڈرن زریعہ دی پہچان وچ لکھیا گیا سی۔ تریخی، اتہاس توں وکھرے لکھاری اس ویلے وچ ابھرے سن۔اس ویلے دوران وشوکوش دا کم وی کافی ودھیا۔
جدید یونانی ساہت عامَ ماڈرن یونانی وچ لکھیا گیا اے۔ کرتن ریناسینس شاعری ایروٹوکریوس اس ویلے دی سبھ توں اہم رچناواں وچوں اک اے۔ ایڈمینٹیوس کوراسیس اتے رگاس پھیریوس سبھ توں اہم انکڑے ہن۔
پرانے یونانی ساہت دا پرانے یونانی اپبولیاں وچ لکھیا ساہت دا ذکر اے۔ ایہہ کم یونانی بولی وچ سبھ توں پرانی لکھتی، لکھتاں توں لے کے پنجویں صدی ای۔ تک کم کردا اے۔ پروٹو-انڈو-یوروپیئن بولی توں یونانی بولی ابھر گئی اے۔ تقریباً دو-تہائی حصے دے شبد زبان دے وکھ-وکھ پنر-اساری توں لئے جا سکدے ہن۔ یونان نوں رینڈر کرن لئی بہت سارے ورن مالا اتے سلیبس دی ورتوں کیتی گئی سی پر یونانی ساہت بچے اک پھونیشیئن ولوں تیار کیتے ورن مالا وچ لکھیا گیا سی جو مکھ طور تے یونانی آئیؤنیا وچ اٹھیا اتے پنجویں صدی ق م ولوں ایتھنز ولوں پوری طرحاں اپنایا گیا۔[۱]
لٹریری ادیساں لئی لکھن دی ورتوں کرن توں پہلاں یونانی لوکاں نے شاعری بنائی سی۔ پری-کلاسک اتکنیک وچ بنائے گئے کویتاواں نوں گایا جاں گاؤن دا مطلب سی (7 ویں صدی توں پہلاں لکھنا بہت گھٹ جاندا سی)۔ زیادہ تر کویتاواں نے متھک، دنتکہانیاں نوں دھیان وچ رکھیا جو کہ لوکتنتر اتے دھرم دا حصہ سن۔ تراسدی اتے ہاسرسی 600 بی۔سی۔ دے دوآلے ابھریا۔[۲]
یونانی ساہت دے شروع وچ ہومر دیاں رچناواں ایلیئڈ اتے اوڈیسی سن حالانکہ رچنا دی تاریخ وکھ-وکھ ہندی اے۔ ایہہ کم لگپگ 800 بی۔سی۔ تج دا ہو سکدا۔ اک ہور اہم ہستی شاعر ہیسیوڈ سی۔ اس دے دو جیؤندے/ امر کم ہن ورکس اینڈ دِ ڈیز اتے تھیؤجینی۔
کلاسیکل ویلے دوران، مغربی ساہت دیاں بہت ساریاں شخصیتاں ودھیرے مشہور بن گئیاں۔ گوتک (پرگیت/ ترنم وچ گائی جان والی شاعری) شاعری، اوڈیس، پادریاں، سجیویاں، ایپیگرام؛ کامیڈی اتے تراسدی دیاں ناٹکی پیشکاریاں؛ اتہاس، النکارک تجویزاں، فلسفی دیوالیاپناں، اتے فلسفی سندھیاواں سارے اس ویلے وچ پیدا ہوئے۔[۳]
دو مکھ گیتاں والا شاعر سن، سپھو اتے پنڈر۔ اس ویلے دوران لکھیاں اتے کیتیاں جان والیاں ہزاراں دکھانتتاں وچ، بہت گھٹ ناٹک بچے سن۔ ایہناں ناٹکاں دے لکھاری اسلیلس، سوپھکلیس اتے یوروپڈز ولوں لکھاری ہن۔[۴]
کامیڈی ڈائینوسسّ دے اعزاز وچ اک رسم توں اٹھیا۔ ایہہ ناٹک اشلیلتا، استحصال اتے اپمان نال بھرے ہوئے سن۔ ارسسٹوپھینز ولوں بچے ہوئے ناٹکاں نے کامک پیشکاری دا اک خزانہ جوڑیا گیا۔
اس دور دے دو بااثر اتہاسکار ہیروڈوٹس اتے تھیوسیڈیڈیز ہن۔ تیجے اتہاسکار، جینوفون نے "ہیلنیکا" لکھیا سی، جس نوں تھیوسیڈاڈیس دے کم دا پھلار منیا جاندا اے۔[۵]
چوتھی صدی بی۔سی۔ دی سبھ توں مہان غدر حصول فلسفہ وچ سی۔ یونانی فلسفہ شاشتری ویلے دوران ودھدا-پھلدا رہا۔ فلسفیاں وچوں، سقراط، افلاطون اتے ارسطو سبھ توں مشہور ہن۔
حوالے
[سودھو]- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "Greek literature". Encyclopdia Britannica. https://www.britannica.com/art/Greek-literature.
- ↑ "Greek literature". Encyclopdia Britannica. https://www.britannica.com/art/Greek-literature.
- ↑ Schroeder, Chad Matthew (2016-12-09). "Review of: A Guide to Hellenistic Literature. Blackwell Guides to Classical Literature". Bryn Mawr Classical Review. ISSN 1055-7660. http://bmcr.brynmawr.edu/2008/2008-11-18.html.
- ↑ Schroeder, Chad Matthew (2016-12-09). "Review of: A Guide to Hellenistic Literature. Blackwell Guides to Classical Literature". Bryn Mawr Classical Review. ISSN 1055-7660. http://bmcr.brynmawr.edu/2008/2008-11-18.html.