احمد شاہ مسعود
احمد شاہ مسعود (پیدائش: 2 ستمبر 1953ء – وفات: 9 ستمبر 2001ء) افغانستان دا اک سیاسی تے عسکری رہنما سی، جو 1979ء توں 1989ء دے درمیان سوویت قبضے دے خلاف مزاحمت چ تےبعد وچ خانہ جنگی دے دناں چ وی مرکزی حیثیت دا حامل سی۔ ایہ 11 ستمبر 2001 نوں امریکہ اتےہون والے دہشت گرد حملے دے دن اک خودکش حملے چ مریا۔
مسعود نسلاً تاجک تے مسلکاً سنی سی تے اےدا تعلق شمالی افغانستان دی وادی پنجشیر نال سی۔ اسنے 1970ء دی دہائی چ کابل یونیورسٹی توں انجینئرنگ دی تعلیم حاصل کیتی، حتھے اوہ دوران تعلیم کمیونسٹ مخالف تحریک دا حصہ بنیا۔ 1979ء چ سوویت یونین دے قبضے دے بعد مزاحمتی رہنما دا کردار نبھان اتے اسنوں شیر پنجشیر دا خطاب دتا گیا۔ 1992ء چ معاہدۂ پشاور دے تحت اسنوں افغانستان دا وزیر دفاع مقرر کیتا گیا۔ فیر افغان خانہ جنگی دے دناں چ ایہ گلبدین حکمتیار تے بعد چ طالبان دے خلاف نبرد آزما رہیا۔
1996ء چ طالبان دے دارالحکومت کابل اتے قبضہ کرن دے بعد ایہ انہاں دے نظریہ اسلام دے مخالف دے طور اتے اُبھریاا تے اک وار فیر ہتھیار چُک لیئے۔ اسنے شمالی اتحاد دے رہنما دی حیثیت نال خدمات انجام دتیاں تے بالآخر 9 ستمبر 2001ء نوں اک خودکش حملے چ ماریا گئیا۔ اس بارے چ آکھیا جاندا اے کہ ایہ حملہ القاعدہ نے کروایا سی جس چ تین حملہ آور صحافیاں دی حیثیت نال آئے تے دوران انٹرویو کیمرے چ نصب بم پھٹن نال احمد شاہ مسعود ماریا گیا ۔
افغانستان دے موجودہ صدر حامد کرزئی نے اسنوں "قومی ہیرو" دا خطاب دتا۔ اسدی برسی دے دن یعنی 9 ستمبر نوں افغانستان چ"یوم مسعود" دی حیثیت نال منایا جاندا اے ۔