سروجنی نائیڈو

سروجنی نائڈو
(بنگالی وچ: সরোজিনী নায়ডু)
پیدائشی نام	(انگریزی وچ: Sarojini Chattopadhyay)
جم	13 فروری 1879   حیدرآباد، آندھرا پردیش، بھارت
وفات	2 مارچ 1949 (70 سال)  الہ آباد، اتر پردیش، بھارت
وجہ وفات	دل دا دورہ
طرز وفات	طبعی موت
شہریت	برطانوی ہندستان (–۱۴ اگست ۱۹۴۷) ڈومنین بھارت بھارت (۲۶ مارچ ۱۹۵۰–)
جماعت	انڈین نیشنل کانگرس
رکنیت	نیشنل فلیگ پریزنٹیشن کمیٹی
شریک حیات	شری.متیلا گووندراجلُ نائڈو
اولاد	جیسوریا، پدمجا، رندھیر اور لیلامنی
مناصب
رکن مجلس دستور ساز بھارت
آغاز منصب ۶ جولائی ۱۹۴۶
عملی زندگی
مادر علمی	کنگز کالج لندن گرٹن کالج، کیمبرج مدراس یونیورسٹی نظام کالج
پیشہ	شاعر ،  سیاست دان ،  حریت پسند
مادری زبان	بنگالی
پیشہ ورانہ زبان	بنگالی ،  انگریزی ،  ہندستانی
شعبۂ عمل	شاعری
دستخط
	IMDB اُتے صفحہ

سروجنی نائڈو، (انگریزی:Sarojini Naidu)(جم ویلےسروجنی چٹوپادھیائے / ) (13 فروری 1879 - 2 مارچ 1949) جسنوں پیار نال بھارت دی بلبل وی کیہا جاندا اے، بھارت دے آزادی لڑائی دی وڈی آگوُ اتے شاعرہ سی۔ ایہہ بھارتی آئین دے بنان آلےآں وچوں اک سی۔ ایہہ 1947 توں 1949 تکّ اتر پردیش دی پہلی گورنر رہی اتے ایہہ پہلی بھارتی عورت سی جو راجستھان دی گورنر بنی۔

سروجنی نائیڈو بھارت دی اک مہان زنانی جس نے دیس دی ساہتی، رہتلی ، راجنیتی(سیاسی) اتے سماجی ترقی وچّ سلاہن یوگ حصہ پایا۔

مہاتما گاندھی دے نال سروجنی نائڈو

مڈھلا جیون

سروجنی نائیڈو دا جم 13 فروری 1879 نوں بھارت دے شہر حیدرآباد دکن وچّ ہویا سی۔ اس دا پیؤ اگھورناتھ چٹوپادھیائے اک نامی ودوان اتے ماں برادا سندری دیبی شاعرہ سی اتے بنگالی وچّ لکھدی سی۔

اوہ اٹھ بھین-بھراواں وچوں سبھ توں وڈی سی اتے اسدا اک بھرا ورندرناتھ چٹوپادھیائے انقلابی سی اتے اک ہور بھرا ہرندرناتھ چٹوپادھیائے شاعر، ناٹک کار(ڈرامہ نگار) اتے اداکار سی۔

سکھیا

اس نے باراں سال دی عمر وچّ دسویں پاس کیتی پر اس توں پہلاں ہی گیارھاں سال دی عمر وچّ کویتا لکھنی شروع کر دتی سی۔ تیرھاں سال دی عمر وچّ اس نے انگریزی وچّ لگپگ 2000 لائیناں دی اک لمی کویتا لکھی جسدا سرلیکھ دا لیڈی آف دا لیک سی۔ پندرھاں سال دی عمر وچّ اس نوں حیدرآباد دے نظام ولوں وظیفہ ملن تے انگلینڈ پڑھن لئی بھیجیا گیا۔ کنگز کالج، لندن اتے گرٹن، کیمبرج یونیورسٹی وکھے اچیری سکھیا دی پراپتی دوران اس دی ملاقات ایڈمنڈ گوس اتے آرتھر سائیمنز نال ہوئی جو مشہور ودوان اتے شاعر سن۔ ایہناں دوواں نے اتے رائیٹرز کلبّ دے کجھ میمبراں نے اس دی کویتا لکھن دی کلا وچّ نکھار لیاؤن لئی کئی اہم سجھاؤ دتے اتے اس دی اس شخصیت نوں چنگیرا بناؤن وچّ سہیوگ دتا۔ انگلینڈ توں واپس آ کے اس نے 1898 وچّ میجر ایم.جی. نائیڈو نال شادی کر لئی۔

شاعرہ

بچپن توں ہی تیز-بدھ ہون دے کارن اس نے 12 سال دی تھوڑی عمر وچّ ہی 12ویں دا امتحان چنگے انکاں دے نال پاس کیتا اتے 13 سال دی عمر وچّ لیڈی آف د لیک ناں دی کویتا رچی۔ اوہ 1895 وچّ اچّ سکھیا حاصل کرن لئی انگلینڈ گئی اتے پڑائی دے نال نال کویتاواں وی لکھدی رہی۔ گولڈن تھریشولڈ اوس دا پہلا شعری مجموعہ سی۔ اوس دا دوجا اتے تیجا شعری مجموعہ برڈ آف ٹائم اتے بروکن ونگ نے اس نوں اک مشہور شاعرہ بنا دتا۔

شخصیت

سروجنی نائیڈو اک بہت ہی بدھی مان، سوجھ وان، حساس اتے جوش والی شخصیت سی۔ اپنے جیون ویلے دوران اس نے تنّ شعری مجموعے چھپوائے-دا گولڈن تھریشہولڈ (1905)، دا برڈ آف ٹائم (1912)، اتے دا بروکن ونگ (1917)۔ اس دا چوتھا شعری مجموعہ دا فیدر آف ڈان اس دی موت توں بعد، 1961 وچّ شائع ہویا۔ ایہناں چار شعری مجموعے وچّ لگپگ دو سو نظماں اتے گیت ہن جنہاں وچّ بہوتیاں نوں گایا جا سکدا ہے۔ ایہناں کویتاواں صدقہ ہی سروجنی نائڈو نوں بھارت دی کوئل وی کیہا جاندا ہے۔ 1914 وچّ اس نوں دا روئل سوسائٹی آف لٹریچر دا فیلو چنیا گیا۔ سر ایڈمنڈ گوس دی صلاحَ نوں مندیاں ہویاں اس نے انگریزی شاعران دا انوسرن کرن دی بجائے اپنی مول سٹائل وچّ بھارتی موضوعاں، نجی وچاراں، بھاوناواں اتے تجربےآں بارے لکھنا شروع کیتا تاں جو لہندے ودواناں اتے لکھاریاں نوں بھارت اتے بھارتیاں دی ساہتی اتے رہتلی امیری بارے پتہ لگّ سکے۔

شاعری

سروجنی نائڈو دیاں کویتاواں دی بھارتی اتے لہندے پاٹھکاں ولوں بہت سلاہنا ہوئی۔ اس دیاں نظماں بہت ہی اثرانگیز ہن۔ بھاویں ایہناں تے انگریزی رمانٹک کویاں دا پربھاو پرتکھ ہے پر اصل وچّ ایہہ بھارتی ساہتی روایت نال اک-سر ہن۔ اپنے سادے سٹائل،موضوع دی سچائی اتے رس کارن نائڈو دیاں کویتاواں پاٹھکاں دے دلاں نوں مونہدیاں رہیاں ہن۔ سروجنی نائڈو نے اجوکے کویاں دی شیلی(سٹائل) دے نویں پریوگاں توں سنکوچ کیتا اتے دل دیاں بھاوناواں نوں بڑے ہی سدھے سادے ڈھنگ اتے شیلی وچّ پرگٹایا۔ اس دیاں کویتاواں وچّ بھارتی کامیاں، کرتیاں دے درشاں دی بھرمار ہے اتے اپنی بے مثال دماغی سوچ دی طاقت نال اوہناں نوں رنگاں اتے سنگیت نال جیونت کر دتا ہے۔ بھارتی جلاہے، مچھیارے، سپیرے، چوڑیاں ویچن والے، ونجارے، نچن والے، پالکی چکن والے وغیرہ بہت ہی خوبصورتی اتے وضاحت نال چترت کیتے گئے ہن جو پاٹھک دے من اتے اوہناں دے کتیاں، ویشبھوشاواں اتے کم کرن دے ہاواں-بھاواں دی ڈونگھی چھاپ چھڈّ جاندے ہن۔ خوبصورتی بارے سروجنی نائڈو بہت ہی حساس ہے اتے اس دیاں کویتاواں وچّ نوینتا اتے سچ دی سگندھ ہے۔ اس نے لگپگ ہر پرکار دے وشے(موضوع) تے بڑی سفلتا نال کویتاواں لکھیاں، جویں کہ قدرت دے نظارے، دیشبھگتی، جیون اتے موت دا فلسفہ، مہان ہستیاں دا چرتر چترن، روحانی کھوج اتے انوبھوَ، بچیاں نال سنبندھت وشے وغیرہ۔ اس دیاں مشہور کتاباں وچّ اکثر شامل نظماوچوں کجھ اس طرحاں ہن-دا پیلینکن بیئررز، دا کورومنڈل فیشرز، دا بینگل سیلرز، دا برڈ آف ٹائم، ان دا بزارز آف حیدرآباد، لوَ اینڈ ڈیتھّ، ڈیتھّ اینڈ لائیف، دا فلوٹ پلیئر آف برندابن، کریڈل سانگ، چائیلڈ فینسیز وغیرہ۔

راجنیتی جیون

1905 وچّ بنگال دی ونڈ دے مدنظر سروجنی نائڈو بھارتی قومی تحریک وچّ کدّ پئی۔ اوہ گوپال کرشن گوکھلے ، رابندرناتھ ٹیگور، محمد علی جناح، عینی بے سینٹ ، سی.پی. راماسوامی آئر ، مہاتما گاندھی اتے جواہر لال نہرو دے رابطے وچّ آئی۔ 1914 وچّ انگلینڈ وچّ اوہ پہلی وار گاندھی نوں ملی سی اتے اوس دے وچاراں توں متاثر ہوکے دیس لئی مکمل طور اتے وقف ہو گئی۔ اک محنتی سپہ سالار وانگ اس نے اپنی شخصیت دی جھلک ہر مدان(ستیاگرہ ہووے جاں سنگٹھن) وچّ دتی۔ اس نے انیک قومی تحریکاں دی اگوائی کیتی اتے جیل وی گئی۔ سنکٹاں توں نہ گھبراؤندیاں اوہ اک دھیر ویرانگنا دی بھانتی پنڈ-پنڈ گھمکے ایہہ دیس-پریم دی الکھ جگاندی رہی اتے دیس واسیاں نوں اوہناں دے کرتوّ دی یاد دواؤندی رہی۔ اس دے بھاشن جنتا دے دل نوں ٹمبن والے ہندے سن اتے دیس لئی اپنا سبھ کجھ نچھاور کرن لئی پریرت کر دندے سن۔ اوہ کئی بولیاں جااندی سی اتے علاقے مطابق اپنا بھاشن انگریزی، ہندی، بنگلا جاں گجراتی وچّ دندی سی۔ لندن دی اک سبھا وچّ انگریزی وچّ بول کے اس نے اتھے موجود سارے سنن آلےآں نوں منترمگدھ کر دتا سی۔ اس نے 1917 وچّ وومین انڈین ایسوسی ایشن (WIA) قایم کرن لئی مدد کیتی۔

سیاسی جیون دا اسدی شاعری اتے اثر

اک شاندار شاعرہ ہون دے نال-نال سروجنی نائڈو اک مہان دیس بھگت، سماج-سدھار اتے راجسی آگوُ وی سی۔ مہاتما گاندھی توں متاثر ہو کے دیس دی آزادی لئی اوہ ستّ واری جیل وی گئی۔ اس نے 1925 وچّ انڈین نیشنل کانگرس دے پردھان وجوں اتے یونائیٹڈ پروونس (اجوکے اتر پردیش) دی پہلی زنانی گورنر وجوں وی عہدے سمبھالے۔ راجنیتی وچّ پرویش اپرنت بھاویں اس دی شعری رچنا گھٹ گئی پر ہور کئی طریقیاں نال وکھ-وکھ موقعےآں اتے عہدےآں تے اس نے اپنے وچاراں نوں جوش نال پرگٹ(ظاہر) کیتا۔

رچناواں

• 1905:د گولڈن تھریشہولڈ The Golden Threshold، برطانیہ وچّ شائع (ٹیکسٹ آنلائن موجود)
• 1912:د برڈ آف ٹائم: سونگز آف لائیف، ڈیتھ اینڈ د سپرنگ The Bird of Time: Songs of Life، Death & the Spring، لندن وچّ شائع
• 1917:د بروکن ونگ: سونگز آف لائیپھ، ڈیتھ اینڈ د سپرنگ The Broken Wing: Songs of Love، Death and the Spring
• 1916:محمد جناح:این ایمبیسڈر آف یونٹی Muhammad Jinnah: An Ambassador of Unity
• 1943:د سکیپٹرڈ فلوٹ: سونگز آف انڈیا The Sceptred Flute: Songs of India، الہ آباد: کتابستان، موت مگروں شائع
• 1961:د پھیدر آف د ڈان The Feather of the Dawn، موت مگروں شائع، اس دی دھی پدماجا نائڈو ولوں شائع
• 1971:دی انڈین ویورز The Indian Weavers

موت

2 مارچ 1949 نوں لکھنؤ وکھے بھارت دی ایہہ بلند آواز سدا لئی چپّ ہو گئی۔ اس دی موت تے بھارت دے پہلے پردھان منتری پنڈت جواہر لال نہرو نے قومی اسمبلی وچّ ڈھکویں شردھانجلی(عقیدت) بھینٹ کردیاں کیہا سی :

“ اوہناں نے زندگی اک شاعرہ وجوں شروع کیتی۔ بعد وچّ گھٹناواں دی مجبوری نے اوہناں نوں دیس دی آزادی دے سنگھرش(جدوجہد) ولّ کھچّ لیا اتے پورے جوش نال اوہناں نے اپنے-اپنے نوں اس کارج پرتِ ارپن کر دتا۔ چاہے اوہناں نے قلم نال کاغذ اتے بہہتیاں کویتاواں نہیں لکھیاں پر اوہناں دی ساری زندگی اک گیت اتے کویتا بن گئی۔ انگریزی وچّ بھارتی کویتا نوں اوہناں دی دین وڈملی اتے سدیوی ہے۔ ”

حوالے