Vai al contenuto

Truch

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Un truch a l'é lòn ch'a-i ancapita tute le vire che doi còrp as toco e, ant ij pont ëd la surfassa ëd contat, le componente ëd l'andi perpendicolar a la surfassa ëd contat a son diferente.

Truch inelàstich e elàstich

[modìfica | modifiché la sorgiss]

Un truch a l'é inelàstich cand as dësrola antra 'd còrp inelàstich, visadì dij còrp andoa minca deformassion a l'é përmanenta e a dësvlupa nen ant ij còrp dle reassion elàstiche ch'as opon-o a la deformassion patìa. Ël truch e la deformassion a continuo antlora fin-a a che le componente dj'andi normaj a le surfasse ëd contat a sio uguaj.

Cand che ël truch a-i riva antra 'd còrp elàstich, a l'é nopà ciamà elàstich ëdcò chiel.

Truch normal inelàstich

[modìfica | modifiché la sorgiss]

Ch'as consìdero doe sfere inelàstiche, ëd masse e ch'a bogio arlongh l'ass dj'assisse x con andi costant . An suponend , a-i riva 'n truch si .

Dagià che al sistema a l'é aplicà gnun-a fòrsa, për ël teorema dle quantità ëd moviment l'andi final U apress ël truch a l'é smonù da

,

dont

.

Për esempi, për ël truch d'un còrp mòl contra na muraja fërma, ch'as buta ; as oten antlora U=0, visadì la sfera ch'a sbat a së sbërgnaca contra la parèj, che an pràtica a resta fërma.

La variassion d'energìa cinética ant ël truch a l'é:

.

A-i riva donca na pèrdita d'energìa cinética, ch'as trasforma an na quantità 'd calor equivalenta për fërtage anterior ant la deformassion dij còrp inelàstich.

Truch normal elàstich

[modìfica | modifiché la sorgiss]

Ch'as supon-a adess che le sfere a sio elàstiche e che, apress ël truch, j'andi rispetiv a sio e .
Për ël teorema dle quantità ëd moviment,

.

An costa situassion ëdcò l'energìa cinética as conserva, visadì

.

Butand ansema le doe equassion,

,

dont, an dividend ant ij doi mèmber,

.

Butand costa ansema a la prima, un a oten

e ëdcò

,

ch'a fortiss che l'andi relativ apress ël truch a l'é opòst a col prima dël truch.

Për esempi, ant ël cas particolar , un a treuva

,

visadì j'andi dle doe sfere as cangio antra 'd lor.

Truch antra 'd còrp reaj

[modìfica | modifiché la sorgiss]

Ant la pràtica un truch a l'é mai tut afàit elàstich, fussa già mach për l'energìa sonora dël son produvù da l'antruch, energìa ch'a l'é pijà da le sfere. E motobin da ràir ël truch a l'é dël tut inelàstich.
Ël rapòrt

a l'é ciamà coefissient ëd restitussion. Si ël truch a l'é elàstich ëd fasson përfeta, e=1; si a l'é inelàstich ëd fasson përfeta, antlora e=0.

Ël fërtage antra ij còrp ch'a antruco a l'é nen nul e soens le sfere a l'han pa mach un moviment traslatòri, ma ëdcò un moviment sensibil ëd rotassion, coma a suced për le bale da biliard.

Donca, j'arzultà dij cas elàstich e inelàstich a valo mach tanme aprossimassion.