korona

Podobna pisownia: Korona • koróna • kóróna

korona (język polski)

wymowa:: IPA: [kɔˈrɔ̃na], AS: [korõna], zjawiska fonetyczne: nazal. ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) atrybut królewski (złota obręcz zakładana na głowę)

(1.2) jedn. monet. waluta w Skandynawii; zob. też korona szwedzka w Wikipedii

(1.3) jedn. monet. waluta w Czechach; zob. też korona czeska w Wikipedii

(1.4) jedn. monet. daw. waluta w Czechosłowacji, Protektoracie Czech i Moraw, na Węgrzech i na Słowacji, w Austro-Węgrzech

(1.5) bot. część drzewa składająca się z gałęzi; zob. też korona drzewa w Wikipedii

(1.6) stomat. metalowe lub porcelanowe wzmocnienie plomby na zębie; zob. też korona protetyczna w Wikipedii

(1.7) muz. element notacji muzycznej przedłużający wartość nuty lub pauzy o dowolną długość

(1.8) monarchia

(1.9) bot. Fritillaria L.^[1], rodzaj roślin z rodziny liliowatych

(1.10) środ. kosmet. rodzaj koka wykonany z warkoczy upiętych dookoła głowy

(1.11) bot. wewnętrzna część okwiatu złożona z płatków

(1.12) bud. górna część tamy, obwałowania lub murów obronnych

(1.13) zob. Korona Ziemi

(1.14) astr. zewnętrzna warstwa atmosfery Słońca

(1.15) środ. sport. w kolarstwie: część amortyzatora^[2]

(1.16) pot. wirus SARS-CoV-2^[3]

odmiana:

(1.1-12)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	korona	korony
dopełniacz	korony	koron
celownik	koronie	koronom
biernik	koronę	korony
narzędnik	koroną	koronami
miejscownik	koronie	koronach
wołacz	korono	korony

(1.13-14)

przypadek	liczba pojedyncza
mianownik	korona
dopełniacz	korony
celownik	koronie
biernik	koronę
narzędnik	koroną
miejscownik	koronie
wołacz	korono

przykłady:: (1.1) Król wystąpił nieoficjalnie – bez korony.; (1.2) Ta książka kosztuje dwieście koron i piętnaście øre.; (1.3) Ta płyta kosztuje trzysta koron i pięćdziesiąt halerzy.; (1.5) Drzewo to wieloletnia roślina składająca się z korzeni, pnia i korony.; (1.6) Dentysta wyleczył mi ząb i założył koronę, więc na jakiś czas powinienem mieć spokój.

składnia:

kolokacje:: (1.1) Korona świętostefańska • Korona świętowacławska; (1.2) korona duńska / islandzka / norweska / szwedzka; (1.3) korona czeska; (1.4) korona słowacka / czechosłowacka / protektoratowa / austro-węgierska; (1.5) rozłożysta korona

synonimy:: (1.2) 100 øre; (1.3) CZK, Kč, 100 halerzy; (1.4) Sk, Kčs; (1.6) koronka; (1.7) fermata; (1.8) monarchia; (1.9) szachownica; (1.16) chiński wirus^[4], koronawirus, koronka, wirus z Wuhan^[4]

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. Korona ż, koronka ż, koroneczka ż, koronacja ż, koronat m, koroniarz m, koronczarstwo n, koronkarstwo n, koronkarnia ż, koronkarz m, koronkarka ż, koronczarka ż, koronkowość ż, koroniec m, koruna ż, koronowanie n, ukoronowanie n, koronnik m

zdrobn. koronka ż

czas. koronować ndk., ukoronować dk.

przym. koronkowy, koronkarski, koronny, koronacyjny, koroniasty, koronowy

przysł. koronkowo

związki frazeologiczne:: (1.1) korona z głowy nie spadnie

etymologia:: (1.1) łac. corona → wieniec^[5]^[6]; (1.15) neosemantyzm < kalka z ang. crown^[2]; (1.16) pol. koronawirus^[3]

uwagi:: zob. też korona w Wikipedii

tłumaczenia:

angielski: (1.1) crown; (1.2) krone; (1.4) crown; (1.5) crown, corona, tree-top, head of a tree; (1.6) cap; (1.8) kingdom; (1.14) corona
arabski: (1.1) تاج m; (1.2-4) كرونة ż
baskijski: (1.1) koroa; (1.2) koroa; (1.3) koroa; (1.4) koroa; (1.5) adaburu, kukula; (1.6) koroa; (1.7) kalderoi, fermata
chorwacki: (1.1) kruna ż; (1.2) kruna ż; (1.3) kruna ż; (1.7) korona ż
czeski: (1.3) koruna ż
duński: (1.1) krone w; (1.2) krone w; (1.3) krone w; (1.5) krone w; (1.6) krone w
esperanto: (1.1) krono; (1.2) krono; (1.3) krono; (1.4) krono; (1.5) branĉaro, krono; (1.6) (artefarita) krono, kronaĵo; (1.8) krono; (1.10) krono, krona hararaĝo; (1.14) korono
francuski: (1.1) couronne m, houppier m; (1.2) couronne m; (1.3) couronne m
hiszpański: (1.1) corona ż; (1.2) corona ż; (1.3) corona ż; (1.4) corona ż; (1.5) copa ż; (1.6) corona ż; (1.7) calderón m, corona, fermata; (1.8) corona ż; (1.11) corola ż
interlingua: (1.1) corolla, corona; (1.2) corona; (1.3) corona; (1.8) monarchia
islandzki: (1.1) kóróna ż, krúna ż; (1.2) króna ż; (1.3) króna ż; (1.4) króna ż; (1.8) krúna ż
jidysz: (1.1) קרוין ż (krojn)
kataloński: (1.1) corona ż; (1.2) corona ż; (1.3) corona ż
łaciński: (1.9) Fritillaria
niderlandzki: (1.1) kroon ż; (1.2) kroon ż; (1.6) kroon ż
niemiecki: (1.1) Krone ż; (1.2) Krone ż; (1.3) Krone ż; (1.8) Krone ż
nowogrecki: (1.1) κορόνα ż, στέμμα n; (1.2) κορόνα ż; (1.3) κορόνα ż; (1.4) κορόνα ż; (1.5) στεφάνη ż; (1.7) κορωνίδα ż
rosyjski: (1.1) корона ż; (1.2) крона ż; (1.3) крона ż; (1.4) крона ż; (1.5) крона ż; (1.6) коронка ż; (1.11) венчик m; (1.16) корона
słowacki: (1.1) koruna ż; (1.3) koruna ż; (1.4) koruna ż; (1.5) koruna ż; (1.8) koruna ż; (1.11) koruna ż
staroangielski: (1.1) bēag m, cynegold n, cynehelm m, hēafodbēag m, hēafodgold n, wuldorbēag m, wuldorhelm m
szkocki: (1.1) croon
szwedzki: (1.1) krona w; (1.2) krona w; (1.5) krona w; (1.8) krona w
tuvalu: (1.1) foualiki, kalauna
ukraiński: (1.1) коро́на ż, віне́ць m; (1.2) кро́на ż; (1.3) кро́на ż; (1.4) кро́на ż; (1.5) кро́на ż; (1.6) коро́нка ż
węgierski: (1.1) korona
wilamowski: (1.1) körun ż, korün ż; (1.2) körun ż, korün ż; (1.3) körun ż, korün ż; (1.4) körun ż, korün ż; (1.5) körun ż, korün ż; (1.6) körun ż, korün ż; (1.7) körun ż, korün ż; (1.8) körun ż, korün ż; (1.9) körun ż, korün ż; (1.10) körun ż, korün ż; (1.11) körun ż, korün ż; (1.12) körun ż, korün ż
włoski: (1.1) corona ż; (1.2) corona ż; (1.3) corona ż; (1.4) corona ż; (1.5) corona ż, chioma ż; (1.6) capsula dentaria ż; (1.7) corona ż; (1.8) corona ż; (1.9) corona ż; (1.10) treccia a corona ż; (1.11) corolla ż; (1.12) corona ż

źródła:

↑ Hasło „Fritillaria” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
↑ ^2,0 ^2,1 Stefan Wiertlewski, Grindowanie na pegach, czyli o zapożyczeniach angielskich w socjalnej odmianie języka, w: Język. Komunikacja. Informacja 1/2006 pod red. P. Nowaka i P. Nowakowskiego, s. 72.
↑ ^3,0 ^3,1 Katarzyna Kuligowska, Język w czasach zarazy. O wpływie pandemii na system leksykalny języka polskiego i rosyjskiego, „Acta Polono-Ruthenica” XXV/3, 2020, s. 112.
↑ ^4,0 ^4,1 Katarzyna Kuligowska, Język w czasach zarazy. O wpływie pandemii na system leksykalny języka polskiego i rosyjskiego, „Acta Polono-Ruthenica” XXV/3, 2020, s. 113.
↑ Zenon Klemensiewicz, Historia języka polskiego, PWN, Warszawa 2002, s. 138.
↑ Hasło „korona” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.