główka

główka (język polski)

wymowa:: IPA: [ˈɡwufka], AS: [gu̯ufka], zjawiska fonetyczne: utr. dźw. ^?/i; ^?/i

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.6) gw. przestępcza: kara śmierci^[1]

(1.7) sport. w piłce nożnej: odbicie piłki głową

(1.8) zwykle w liczbie mnogiej miejsce oznaczone jako wyjście z portu

(1.1-18)

przykłady:: (1.1) Mamusiu, boli mnie główka.; (1.2) Kogucią główkę wieńczy okazały grzebień.; (1.3) W warzywniaku dostałem piękną główkę kapusty.; (1.4) Do sosu zużyłem całą główkę czosnku.; (1.5) Zapałka zapala się przez potarcie jej główki o draskę na pudełku.; (1.6) Gdyby nie andzia, byłaby główka.; (1.7) Bramka w piątej minucie meczu padła z główki lewego pomocnika.; (1.8) O trzynastej pięć minęliśmy jachtem główki portu prawym halsem.; (1.9) Oddałem do naprawy starą gitarę z pęknięta główką.; (1.10) Mój królik lubi główki koniczyny i koszyczki mniszka.; (1.11) Dobra główka nie powinna zawierać więcej niż trzy zdania.; (1.12) Główka tasiemca nieuzbrojonego jest zaopatrzona w cztery przyssawki.; (1.13) Tak zwane wiązanie krakowskie, to cegły układane na przemian: wozówka i główka.; (1.14) Typowe fajki angielskie i holenderskie o długim cybuchu, różnią się kształtem główki.; (1.15) Od materiału, z którego wykonana jest główka, zależy barwa dźwięku fletu.; (1.16) Plemniki ssaków zbudowane są z główki, wstawki i wici.

kolokacje:: (1.4) główka od szpilki • główka zapałki • główka kości; (1.8) wejść w główki (portu) • minąć główki

synonimy:: (1.1) łepek, łebek; (1.2) łepek, łebek; (1.5) łepek, łebek; (1.11) lid, lead, lede, ingres; (1.12) skoleks, czerwioch; (1.17) żołądź

holonimy:: (1.5) szpilka; (1.9) gryf; (1.12) tasiemiec; (1.14) fajka; (1.15) flet poprzeczny; (1.16) plemnik; (1.17) penis; (1.18) kapelusz, czapka

wyrazy pokrewne:: rzecz. głowięta nmos, głowa ż, główeczka ż, główkowanie n, nagłówek m, podgłówek m, głowica ż; czas. główkować ndk., głowić się ndk.; przym. główkowy, głowiasty, główny, główkowaty

związki frazeologiczne:: główka jak makówka, a rozumu jako naplwał (sic!) • główka jak makówka, a rozumu pusto • główka pracuje • każda główka ma swój rozum • ma szczęście jak śledziowa główka w Wielką Niedzielę • paluszek i główka to szkolna wymówka • piękna główka, ale czcza • trupia główka

tłumaczenia:: (1.1) dla języków nierozróżniających zdrobnień zobacz listę tłumaczeń w haśle: głowa; (1.6) zobacz listę tłumaczeń w haśle: kara śmierci; (1.17) zobacz listę tłumaczeń w haśle: żołądź

angielski: (1.14) bowl; (1.16) head
białoruski: (1.1) галоўка ż; (1.2) галоўка ż; (1.4) галоўка ż; (1.5) галоўка ż
czeski: (1.16) hlavička ż
francuski: (1.16) tête ż
niemiecki: (1.16) Spermienkopf m
nowogrecki: (1.1) κεφαλάκι n; (1.2) κεφαλάκι n
portugalski: (1.16) cabeça ż
wilamowski: (1.1) hiöetła n; (1.2) hiöetła n; (1.3) kroüthiöetła n

↑ Stanisław Kania, Słownik argotyzmów, Wiedza Powszechna, Warszawa 1995, ISBN 83-214-0993-8, s. 89.
↑ Zbigniew Greń, Helena Krasowska, Słownik górali polskich na Bukowinie, SOW, Warszawa 2008, s. 80; dostęp: 9 listopada 2018.