Uchyłek Zenkera

Uchyłek Zenkera

Radiologiczny obraz uchyłka po połknięciu kontrastu
Klasyfikacje
ICD-10	K22.5 Uchyłek przełyku nabyty

Radiologiczny obraz uchyłka Zenkera III stopnia.

Uchyłek Zenkera – pseudouchyłek powstający na granicy gardła dolnego i przełyku. Powstaje najczęściej na skutek zwiększonego oporu górnego zwieracza przełyku (ang. upper esophageal sphincter, UES), co doprowadza do zwiększonego ciśnienia w trakcie aktu przełykania i wypychania błony śluzowej i podśluzowej przez błonę mięśniową do przestrzeni pozagardłowej.

Uchyłek umiejscawia się na ścianie tylnej w tzw. trójkącie Killiana. Należy do tzw. pseudouchyłków, tj. tworów nie posiadających ściany składającej się ze wszystkich warstw przewodu pokarmowego. Ściany uchyłka Zenkera zbudowane są tylko z błony śluzowej i błony podśluzowej.

Nazwa uchyłka jest eponimem upamiętniającym Friedricha Alberta von Zenkera, który opisał go w roku 1867 wraz z Hugo Wilhelmem von Ziemssen.

Objawy

Objawy kliniczne uchyłku Zenkera zależą od jego rozmiarów. Przy niewielkim uchyłku może występować uczucie przeszkody w gardle, uchyłek znacznych rozmiarów może powodować nawet całkowitą niedrożność przełyku. Najczęstszymi objawami są dysfagia (utrudnione połykanie) i zwracanie pokarmów, mogą występować także aspiracja treści pokarmowej do dróg oddechowych (zachłystywanie się), głośne szmery w okolicy szyi w czasie jedzenia, cuchnący zapach z ust. Jeżeli duży uchyłek uciska nerw krtaniowy wsteczny, może powodować chrypkę.

Diagnostyka

Rozpoznanie uchyłku opiera się na zdjęciu RTG po podaniu kontrastu (papka barytowa) i badaniu endoskopowym górnego odcinka przewodu pokarmowego celem wykluczenia procesu nowotworowego.

Leczenie

Metodą z wyboru jest usunięcie uchyłka i przecięcie mięśnia pierścienno-gardłowego (diwertikulotomia z miotomią) lub podszycie pseudouchyłka dnem do góry od strony zewnętrznej i przecięcie mięśnia (diwertikuloplastyka z miotomią).

Leczenie zachowawcze wdraża się w przypadku braku możliwości wykonania zabiegu. Stosuje się blokery kanałów wapniowych (np. werapamil), nitraty (nitrogliceryna) oraz toksynę botulinową wstrzykiwaną w okolicę górnego zwieracza przełyku, celem zmniejszenia jego napięcia.

Historia

Uchyłek opisany został przez niemieckiego patologa Friedricha Alberta von Zenkera w 1877 roku.

Zobacz też

• uchyłki przełyku

Bibliografia

• Krankheiten des Oesophagus, mit Hugo Wilhelm von Ziemssen, Leipzig, 1867 (auch in von Ziemssens Handbuch der allgemeinen Therapie, 1874; 7, Teil 1, Anhang, Seite 1-208)

Linki zewnętrzne

• Norman Nishioka: Esophagus - Zenker's Diverticulum. The DAVE Project - Gastroenterology. [dostęp 2010-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-19)]. (ang.).
• Zenker's diverticulum w bazie Who Named It (ang.)

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.