Stephen Decatur
| |
| komodor | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1798–1820 |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna berberyjska, |
| |
Stephen Decatur (ur. 5 stycznia 1779 w Sinepuxent w stanie Maryland, zm. 22 marca 1820 w Waszyngtonie) – amerykański wojskowy, oficer Marynarki Wojennej USA.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]
Do Marynarki Wojennej wstąpił w 1798. W quasi-wojnie przeciw Francji z lat 1798–1800 walczył w stopniu midszypmena. 21 maja 1799 został awansowany na porucznika[1].
Odznaczył się w wojnie przeciw piratom z Trypolisu, w której 16 lutego 1804 dowodził akcją odzyskania utraconej USS „Philadelphia”. Okręt ten został przejęty przez piratów po utknięciu na płyciźnie i przeprowadzony przez nich do portu w Trypolisie. Decatur zgłosił się na ochotnika do dowodzenia operacją odzyskania okrętu z wrogiego portu. Dowodzona przez niego jednostka weszła nocą do Trypolisu, ale wobec niemożności wyprowadzenia „Philadelphii” z portu, Decatur zdecydował o wysadzeniu jednostki. Dowódca pozostał na podpalonym okręcie pilnując rozprzestrzeniającego się ognia. Amerykanie wycofali się z portu w ostatnim momencie przed eksplozją okrętu, nie ponosząc przy tym strat. Decatur został w USA uznany za bohatera[2], następnego dnia po akcji został awansowany na komandora[1] i otrzymał pamiątkową szablę[2]. Jego akcję brytyjski admirał Horatio Nelson uznał za „najbardziej brawurową i odważną w tym [XIX] wieku”[2].
W wojnie 1812 wyróżnił się 25 października zdobyciem HMS „Macedonian”. Wiosną 1814 jako komodor dowodził USS „President” i eskadrą trzech okrętów w Indiach Zachodnich. 15 stycznia 1815 USS „President” poddał się po starciu z trzema fregatami brytyjskimi i stracie 25% załogi. Decatur został uwięziony przez Brytyjczyków. Za udział w tej wojnie otrzymał Złoty Medal Kongresu[1].
Po zawarciu pokoju z Wielką Brytanią został dowódcą ekspedycji na Morze Śródziemne, gdzie powierzono mu negocjacje pokojowe po II wojnie berberyjskiej. W latach 1816−1820 pełnił funkcję komisarza marynarki[1].
Zginął w pojedynku z komodorem Jamesem Barronem. Początkowo pochowany w grobowcu Joela Barlowa w Waszyngtonie, następnie na St. Peter's Churchyard w Filadelfii[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Biographies in Naval History: Captain Stephen Decatur. Naval Historical Center. [dostęp 2011-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-31)]. (ang.).
- ↑ a b c Jakub Kudliński. US Navy kontra piraci z Trypolisu 1801–1805. „Mówią Wieki”. 5/2011 (616), s. 42–46. Bellona SA. ISSN 1230-4018. (pol.).