Salamandra kaukaska
Mertensiella caucasica[1] | |||
(Waga, 1876) | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
salamandra kaukaska | ||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
Salamandra kaukaska (Mertensiella caucasica) – gatunek płaza ogoniastego z rodziny salamandrowatych (Salamandridae).
Opis
[edytuj | edytuj kod]Salamandra kaukaska osiąga długość do 20 cm bez ogona. Ogon może być dłuższy niż 20 cm. Na uwagę zasługuje fakt, że u osobników dorosłych ogon może być odrzucony w razie ataku drapieżnika, a później zregenerowany. Na tułowiu, po bokach ciała, znajduje się 11 lub 12 bruzd międzyżebrowych. U nasady ogona, po grzbietowej stronie ciała u samców znajduje się bardzo specyficzny twór – kolcopodobny wyrostek służący do pobudzania samicy w trakcie trwania ampleksus oraz występują modzele na kończynach przednich. Ubarwieniem ciała salamandra kaukaska przypomina występująca w Polsce salamandrę plamistą, to znaczy na czarnym lub brązowym tle znajdują się wydłużone, żółte plamy układające się w dwie serie, brzuch jaśniejszy, brązowawy.
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Gatunek ten zamieszkuje górskie (500–2800 m n.p.m.) lasy bukowe, szpilkowe lub mieszane w Pasmie Małego Kaukazu i Gór Pontyjskich w Gruzji i Turcji.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Za podgatunek salamandry kaukaskiej uznawany był Mertensiella djanaschvilii, podniesiony w 2022 roku do rangi odrębnego gatunku[4].
Rozród
[edytuj | edytuj kod]Pora godowa odbywa się zarówno na lądzie, jak i w wodzie (ampleksus). Samice składają jaja (ok. 90 w jednym złożu) na dnie strumieni. Larwa jest typu reofilnego, a jej rozwój jest długi, trwa od 2 do 4 lat.
Życie
[edytuj | edytuj kod]Głównym jego siedliskiem są brzegi wartko płynących strumieni, gdzie chowa się w różnego rodzaju kryjówkach (zwalone drzewa, dziury wśród korzeni, szpary pod głazami i kamieniami itp.). Prowadzi zmierzchowy i nocny tryb życia. Na lądzie porusza się sprawnie i szybko (podobnie jak salamandra luzytańska). Hibernacja ma miejsce na lądzie (od IX do V).
Pożywienie
[edytuj | edytuj kod]Pokarm ich stanowią wszelkie małe bezkręgowce żyjące w strumieniach, osobniki dorosłe zjadają głównie lądowe bezkręgowce: stonogi, pajęczaki i owady.
Status zagrożenia
[edytuj | edytuj kod]W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN płaz ten od 2023 roku klasyfikowany jest jako gatunek bliski zagrożenia (NT, ang. Near Threatened); wcześniej, od 2000 roku uznawano go za gatunek narażony (VU, ang. Vulnerable)[3].
Gatunek ten jest zazwyczaj rzadki, ale w dogodnym środowisku może być lokalnie pospolity. Trend liczebności populacji oceniany jest jako spadkowy. Zasięg występowania jest mocno pofragmentowany[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Mertensiella caucasica, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e Darrel R. Frost , Mertensiella caucasica (Waga, 1876), [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.2 [online], American Museum of Natural History, New York, USA [dostęp 2024-07-23] (ang.).
- ↑ a b c Mertensiella caucasica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Darrel R. Frost , Mertensiella djanaschvilii Tartarashvili and Bakradze, 1989, [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.2 [online], American Museum of Natural History, New York, USA [dostęp 2024-07-23] (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Meredith J. Mahoney: Mertensiella caucasica. Amphibia Web. [dostęp 2009-01-30]. (ang.).
- Juszczyk W. 1986. Mały słownik zoologiczny – gady i płazy. WP, Warszawa.