Rzęśl hakowata

Rzęśl hakowata
	; Rzęśl hakowata (po lewej)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	babkowate
Rodzaj	rzęśl
Gatunek	rzęśl hakowata
	Nazwa systematyczna
	Callitriche hamulata Kütz. ex W.D.J.Koch; Syn. Fl. Germ. Helv. 246 1835
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Rzęśl hakowata (Callitriche hamulata Kütz. ex W.D.J.Koch) – gatunek rośliny z rodziny babkowatych. Występuje w Europie oraz na wybrzeżach Grenlandii^[3]. W Polsce rośnie głównie w części południowo-zachodniej^[4].

Morfologia

Pokrój: Roślina pokryta niewielkimi, gwiazdkowatymi włosami, zanurzona w wodzie.
Łodyga: O długości 10–45 cm.
Liście: Jasnozielone, równowąskie, 1-3-nerwowe, wycięte na końcu.
Kwiaty: Dwa podkwiatki, hakowato zgięte. Szyjka słupka nietrwała, szybko odpada po zapłodnieniu.
Owoc: Nieobłoniony (lub bardzo wąsko obłoniony).

Biologia i ekologia

Bylina, hydrofit. Rośnie w czystych, chłodnych i szybko płynących wodach, ubogich w węglan wapnia. Kwitnie od czerwca do października. Liczba chromosomów 2n = 38^[5]. Gatunek charakterystyczny zespołu Ranunculo-Callitrichetum^[6].

Zastosowanie

Surowiec zielarski: napar, alkoholatura, maceraty z ziela (Herba Callitricheae) zawierają: irydoidy, flawonoidy, kwasy fenolowe. Działanie: rozkurczowe na mięśnie gładkie (spazmolityczne), przeciwzapalne, antyseptyczne, bakteriostatyczne, przeciwwirusowe, hepatoprotekcyjne, moczopędne, immunostymulujące, uspokajające, przeciwkaszlowe. Wskazania: niewydolność wątroby, wirusowe zapalenie wątroby, stany skurczowe układu pokarmowego, układu moczowego i płciowego, stany zapalne gardła, jamy ustnej i przewodu pokarmowego, stany zapalne skóry, zaburzenia w wydzielaniu żółci, owrzodzenia jelit i żołądka^[7].

Zagrożenia i ochrona

Roślina umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii DD (stopień zagrożenia nie może być określony)^[8].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-11-20] (ang.).
↑ Callitriche hamulata na Den virtuella floran [dostęp 2017-11-20]
↑ Zając A., Zając M.: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej, Instytut Botaniki, Uniwersytet Jagielloński, 2001. ISBN 978-83-61191-72-8.
↑ Rutkowski Lucjan: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
↑ Matuszkiewicz Władysław: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.
↑ Różański Henryk: Rzęśl – Callitriche jako surowiec irydoidowy i flawonoidowy. [dostęp 2017-11-20]. (pol.).
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-11-20] (ang.).

[3] Callitriche hamulata na Den virtuella floran [dostęp 2017-11-20]

[4] Zając A., Zając M.: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej, Instytut Botaniki, Uniwersytet Jagielloński, 2001. ISBN 978-83-61191-72-8.

[klucz-5] Rutkowski Lucjan: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[6] Matuszkiewicz Władysław: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.

[7] Różański Henryk: Rzęśl – Callitriche jako surowiec irydoidowy i flawonoidowy. [dostęp 2017-11-20]. (pol.).

[8] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]