Plebiscyt w Sopronie
Plebiscyt w Sopronie – plebiscyt terytorialny przeprowadzony w dniach 14–16 grudnia 1921 roku na pograniczu węgiersko-austriackim, w mieście Sopron (niem. Ödenburg) oraz jego najbliższych okolicach. Większość głosów (65,1%) otrzymała opcja węgierska, w związku z czym 1 stycznia 1922 roku Rada Ambasadorów zadecydowała o pozostawieniu obszaru objętego plebiscytem na Węgrzech. 20 lutego 1922 roku Austria uznała tę decyzję[1].
Plebiscyt był konsekwencją niekorzystnego dla Węgrów traktatu w Trianon, zgodnie z którym sporny teren Burgenlandu przypadł Austrii. Do objęcia tego terenu przez austriacką administrację jednak nie doszło. Na spornym terenie wybuchło zbrojne powstanie, w wyniku którego 4 października 1921 roku niepodległość proklamował, nieuznany na arenie międzynarodowej, Palatynat Litawski. Po mediacji Włoch ostatecznie niemal cały Burgenland przypadł Austrii. Jedynym ustępstwem na rzecz Węgrów było przeprowadzenie plebiscytu w największym ośrodku regionu, Sopronie i jego okolicach[2].
Granica węgiersko-austriacka ustalona po plebiscycie okazała się trwała i do dziś Sopron wraz z okolicami objętymi plebiscytem pozostaje na Węgrzech, zaś pozostała część Burgenlandu należy do Austrii tworząc osobny kraj związkowy.
Wyniki plebiscytu
[edytuj | edytuj kod]Szczegółowe wyniki plebiscytu[3]:
| Okręg | Uprawnionych do głosowania | Oddanych głosów | Głosy nieważne | za Austrią | [%] | za Węgrami | [%] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Sopron / Brennbergbánya | 18 994 | 17 298 | 351 | 4620 | 27,2 | 12 327 | 72,8 |
| Ágfalva | 1148 | 848 | 18 | 682 | 82,2 | 148 | 17,8 |
| Harka | 668 | 581 | 9 | 517 | 90,4 | 55 | 9,6 |
| Fertőboz | 349 | 342 | 11 | 74 | 22,3 | 257 | 77,7 |
| Kópháza | 948 | 813 | 30 | 243 | 30,0 | 550 | 70,0 |
| Fertőrákos | 1525 | 1370 | 33 | 812 | 60,7 | 525 | 39,3 |
| Sopronbánfalva | 1538 | 1177 | 35 | 925 | 81,0 | 217 | 19,0 |
| Balf | 668 | 595 | 17 | 349 | 60,4 | 229 | 39,6 |
| Nagycenk | 1041 | 1039 | 8 | 5 | 0,5 | 1026 | 99,5 |
| Razem | 26 879 | 24 063 | 512 | 8227 | 34,9 | 15 334 | 65,1 |
W pięciu miejscowościach: Fertőrákos (niem. Kroisbach), Ágfalva (niem. Agendorf), Balf (niem. Wolfs), Harka (niem. Harkau) i Sopronbánfalva (niem. Wandorf) głosowano za Austrią, jednak zostały one wraz z całym terenem plebiscytowym przyłączone na powrót do Węgier[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Thomas Spira: The Sopron (Odenburg) Plebiscite of December 1921 and the German Nationality Problem. www.hungarianhistory.com. [dostęp 2011-08-09]. (ang.).
- ↑ László Gulyás: BENEŠ: Statesman or charlatan? The plans and the reality 1908–1948. Toronto, Buffalo: Corvinus Publishing, s. 178–179. ISBN 1-882785-21-5. (ang.).
- ↑ a b Molnár Zsolt: REVÍZIÓS POLITIKA A HORTHY-KORSZAKBAN. 2007, s. 19. (węg.).