Park Narodowy Purnululu

Park Narodowy Purnululu^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Australia
Typ	przyrodniczy
Spełniane kryterium	VII, VIII
Numer ref.	1094
Region	Azja i Pacyfik
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	2003; na 27. sesji
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO ;

Park Narodowy Purnululu
	; Bungle Bungles
	park narodowy
Państwo	Australia
Stan	Australia Zachodnia
Siedziba	PO Box 942; Kununurra WA 6743
Data utworzenia	27 marca 1987
Powierzchnia	2397,23 km²
	Położenie na mapie Australii Zachodniej Park Narodowy Purnululu
	Położenie na mapie Australii Park Narodowy Purnululu
	17°27′47″S 128°33′51″E/-17,463056 128,564167
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Park Narodowy Purnululu – park narodowy położony w północno-wschodniej części stanu Australia Zachodnia. Jego powierzchnia wynosi niecałe 2400 km² (2397,23^[1] km²). W roku 2003 został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Warunki naturalne

Park Narodowy Purnululu od północy przylega do gorących pustyń Australii Zachodniej, od południa zaś do obszarów o klimacie monsunowym^[1]. Przepływa przez niego rzeka Ord^[2] oraz kilka strumieni – Bellburn, Piccaninny, Red Rock, Osmond i Buchanan^[1]. Park znany jest z pasma Bungle Bungle. Zajmuje ono blisko 450 km²^[2]. Poszczególne góry liczą do 250 m wysokości względnej, mają kształt kopulastych uli pszczelich. Z boku widoczne jest ciemnoszaro-pomarańczowe paskowanie. Pomarańczowa warstwa odpowiada tlenkom żelaza, zaś za kolor czarny (ciemnoszary) odpowiadają skamieniałości sinic^[2]^[3]^[1] należących do przynajmniej 5 różnych gatunków. Miejscami warstwy ze skamieniałościami mają do kilku metrów wysokości; pełnią one rolę stabilizującą, osłaniając bardziej podatny na wietrzenie piaskowiec. Purnululu jest znane z form krasowych powstałych właśnie przez wietrzenie piaskowców. Skamieniałości sinicowe w postaci warstw w górach Bungle Bungle są świadectwem jednej z najwcześniejszych kolonizacji obszarów suchych przez organizmy. W paśmie Osmond skamieniałości tych organizmów występują również w formie stromatolitów^[1]. Średnia roczna suma opadów w parku to około 600 mm^[3].

Flora i fauna

Woinarski et. al (1992) odnotowali na terenie parku 619 gatunków roślin naczyniowych^[1]. Skalne wzniesienia poprzecinane są wąwozami o stromych ścianach; w ich wnętrzu rosną palmy Livistona^[3]. Na płaskowyżach pasma Bungle Bungle rosną akacje (Acacia) i Grevillia (G. miniata i G. psilantha). Odnotowano również eukaliptusy: E. collina i E. aspera Zidentyfikowano 13 gatunków traw z rodzaju Triodia^[1].

Fauna

Rozpoznano (stan wiedzy z 1992) 298 gatunków kręgowców – 149 gatunków ptaków, 81 gadów, 41 ssaków, 15 ryb i 12 płazów^[4]. Występujące w parku gatunki można podzielić na 3 grupy: powszechnie występujące, charakterystyczne dla północnych obszarów tropikalnych (Torresian species) i charakterystycznych dla Australii ogółem (Eyrean species). Gatunki z grupy Torresian species występują w stosunkowo wysokiej i gęstej roślinności lasów nad brzegami cieków i dla wielu okolice parku stanowią południową granicę zasięgu. Zaliczają się do nich na przykład miodalek prążkowany (Ramsayornis fasciatus), szczur blady (Rattus tunneyi), nietoperz Myotis adversus, kukiele Eudynamys, pyton Liasis olivaceus^[5].

Skaliste pasma porośnięte trawami cechuje zupełnie odmienna fauna; zaliczają się do niej przykładowo pseudomysz pustynna (Pseudomys desertor), scynk Egernia slateri, skałoskakuna srebrnoogonowego (Zyzomys argurus), pseudopałankę naskalną (Petropseudes dahli), Litoria coplandi, aborygenek białopióry (Petrophassa albipennis), chwostka rudoskrzydła (Malurus lamberti), fletnik skalny (Colluricincla woodwardi). Inna znacząca grupa to zwierzęta zamieszkujące czarne ziemie zlewni Ordo. Należą do nich pazurogon jedwabisty (Onychogalea unguifera), pyłkojad rudogardły (Conopophila rufogularis), rolak jasny (Megalurus mathewsi), chwastówka złotogłowa (Cisticola exilis), drop australijski (Ardeotis australis) i skowroniec zaroślowy (Mirafra cantillans). W parku występują przynajmniej cztery gatunki kangurowatych (Macropodida); odnotowane to kangur górski (Macropus robustus), kangur smukły (M. agilis), skalniak krótkouchy (Petrogale brachyotis) i wspomniany już pazurogon jedwabisty (O. unguifera). Warte uwagi zwierzęta to również sokół siwy (Falco hypoleucos), amadyńce (Erythrura gouldiae), chomikomyszka pędzelkowata (Chaetodipus penicillatus), niełazik mały (Pseudantechinus ningbing), scynki Egernia slateri, nieokreślone gekony Gehrya i żółwie Chelodina^[5].

Turystyka

Park otwarty jest dla odwiedzających wyłącznie w porze suchej, zwykle od kwietnia do listopada. Na terenie parku wydzielono dwa obszary przeznaczone na camping, Walardi i Kurrajong; w ich obrębie nie ma sklepów. Do dyspozycji turystów są ścieżki piesze, możliwy jest również przelot helikopterem. Startuje on z Bellburn Airstrip, umożliwia turystom obejrzenie z góry pasma Bungle Bungle^[6]. Przybliżona liczba turystów w danych latach: 1961 – 5 000, 1984 – 100 000, 1987 – 180 000, 2000 – 380 000^[7].

Zobacz też

Obiekty z listy dziedzictwa UNESCO w Australii i Oceanii

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Government of Australia for Inscription on the World Heritage List: Nomination of Purnululu National Park. Commonwealth of Australia, 2002.
↑ ^a ^b ^c Purnululu National Park. [w:] World Heritage Places [on-line]. Australian Government. Department of Environment and Energy.
↑ ^a ^b ^c Purnululu National Park. UNESCO. [dostęp 2016-09-02].
↑ J.C.Z. Woirnarski et al.: A Survey of the wildlife and vegetation of Purnululu (Bungle Bungle) National Park and adjacent area. Como: Department of Conservation and Land Management, 1992, s. 119. ISBN 0-7309-5224-X.
↑ ^a ^b Department of Conservation and Land Management: Purnululu National Park Management Plan 1995–2005. Perth: National Parks and Nature Conservation Authority, 1995, s. 29, 30.
↑ Purnululu National Park. [w:] Parks and Wildlife [on-line]. Government of Australia. [dostęp 2016-09-02].
↑ Ralf Buckley. The Effects of World Heritage Listing on Tourism to Australian National Parks. „Journal of Sustainable Tourism”. 12 (1), 2004.

[8] Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

[9] Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

[nomin-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Government of Australia for Inscription on the World Heritage List: Nomination of Purnululu National Park. Commonwealth of Australia, 2002.

[govau-2] Purnululu National Park. [w:] World Heritage Places [on-line]. Australian Government. Department of Environment and Energy.

[unesco-3] Purnululu National Park. UNESCO. [dostęp 2016-09-02].

[lista-4] J.C.Z. Woirnarski et al.: A Survey of the wildlife and vegetation of Purnululu (Bungle Bungle) National Park and adjacent area. Como: Department of Conservation and Land Management, 1992, s. 119. ISBN 0-7309-5224-X.

[plan-5] Department of Conservation and Land Management: Purnululu National Park Management Plan 1995–2005. Perth: National Parks and Nature Conservation Authority, 1995, s. 29, 30.

[tur-6] Purnululu National Park. [w:] Parks and Wildlife [on-line]. Government of Australia. [dostęp 2016-09-02].

[staty-7] Ralf Buckley. The Effects of World Heritage Listing on Tourism to Australian National Parks. „Journal of Sustainable Tourism”. 12 (1), 2004.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[a]

[b]

Kulturowe	Budynek Wystawy Królewskiej i Carlton Gardens w Melbourne Opera w Sydney Australijskie miejsca zesłańców (brytyjskie kolonie karne w Australii) Krajobraz kulturowy Budj Bim
Przyrodnicze	Wielka Rafa Koralowa Region Wyschniętych Jezior Willandra Wyspy Lorda Howe Środkowo-Wschodni Rezerwat Lasów Deszczowych na granicy Nowej Południowej Walii oraz Queensland Zatoka Rekina Wyspa Fraser Zespoły skamielin ssaków australijskich Riversleigh/Naracoorte Wyspy Heard i McDonalda Wyspa Macquarie Park Narodowy Gór Błękitnych Park Narodowy Purnululu Ningaloo Coast
Mieszane	Park Narodowy Kakadu Tasmanian Wilderness – parki narodowe zachodniej Tasmanii Park Narodowy Uluru-Kata Tjuta, (Uluru) (Kata Tjuta)