Przejdź do zawartości

Państwa krzyżowe

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Państwa krzyżowe – termin odnoszący się przede wszystkim do XII i XIII-wiecznych państw feudalnych, powstałych w wyniku podbojów dokonanych przez zachodnioeuropejskich krzyżowców w okresie wypraw krzyżowych na terenach Azji Mniejszej, Grecji i Ziemi Świętej.

Basen Morza Śródziemnego

[edytuj | edytuj kod]

Podczas gdy rekonkwista, wielowiekowa walka mająca na celu odzyskanie Półwyspu Iberyjskiego z rąk muzułmańskich Maurów, spełnia wszelkie kryteria, by zaliczyć ją do wypraw krzyżowych, to jeśli chodzi o powstałe w wyniku rekonkwisty chrześcijańskie królestwa, nie ma takiego zwyczaju, aby nazywać je państwami krzyżowymi.

Bliski Wschód

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Outremer.
Bliski Wschód ok. 1135 roku

Pierwsze cztery państwa krzyżowe utworzone zostały w czasie trwania lub bezpośrednio po zakończeniu I wyprawy krzyżowej:

 Królestwo Cypru – założone przez krzyżowców podczas III wyprawy krzyżowej. Jeden z przywódców wyprawy, król angielski Ryszard I Lwie Serce podbił Cypr w czasie drogi do Ziemi Świętej. Z wyspy uczyniono królestwo i przekazano koronę Gwidonowi de Lusignan w 1192. Królestwo przetrwało do 1489, kiedy to Republika Wenecka przejęła kontrolę nad wyspą. Wyspa pozostawała w rękach chrześcijańskich do czasu zdobycia jej przez Imperium Osmańskie w 1571.

Bałkany i Azja Mniejsza

[edytuj | edytuj kod]
Podział Bizancjum po IV wyprawie krzyżowej
Wschodnie Morze Śródziemne w 1450

     Posiadłości weneckie

     Posiadłości genueńskie

     Księstwo Naksos

     Zakon joannitów

     Cesarstwo Bizantyńskie

     Królestwo Cypru

W wyniku IV wyprawy krzyżowej posiadłości Cesarstwa Bizantyńskiego zostały podzielone na szereg różnych łacińskich tworów państwowych, rozpoczynając tzw. epokę „frankokracji” (greka: φραγκοκρατία).

Państwa łacińskie musiały stawiać czoła kontynuatorom bizantyjskiej państwowości w postaci Cesarstwa Nicejskiego i Despotatu Epiru oraz państwu Bułgarów. Królestwo Tesaloniki i Cesarstwo Łacińskie zostały odbite przez Bizantyjczyków do 1261. Następcy krzyżowców rządzili w Atenach i na Peloponezie (Morea) do XV wieku, kiedy obszary te podbiło imperium osmańskie.

Basen Morza Bałtyckiego

[edytuj | edytuj kod]
Państwa krzyżowców nadbałtyckich w momencie największej potęgi w 1410

W średniowieczu, w regionie południowo-wschodniego wybrzeża Bałtyku, tubylcze plemiona Bałtów zażarcie opierały się chrystianizacji, jako ostatnie ludy w Europie. Na obszarze tym od początków XIII wieku działały dwa zakony rycerskie:

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Westermann, Großer Atlas zur Weltgeschichte (niem.)