Nowy Hanower
2°30′S 150°15′E/-2,500000 150,250000 Zdjęcie satelitarne wyspy (NASA) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Akwen | |
| Archipelag | |
| Powierzchnia |
1227,1[1] km² |
| Populacja (2011) • liczba ludności |
|
Położenie na mapie Papui-Nowej Gwinei  | |
| 2°30′S 150°15′E/-2,500000 150,250000
| |
| |
Nowy Hanower[2] (ang. New Hanover, tok pisin Niu Hanova[2]; także Lavongai[1][3]) – wyspa w Archipelagu Bismarcka, w południowo-zachodniej części Oceanu Spokojnego, należąca administracyjnie do Papui-Nowej Gwinei[4]. Znajduje się na zachód od zachodniego krańca wyspy Nowa Irlandia[5]. Jej południowe wybrzeża leżą nad Morzem Bismarcka, zaś północne nad otwartym Oceanem Spokojnym. Należy do prowincji Nowa Irlandia[5][6].
Nowy Hanower ma charakter wulkaniczny[1]. Najwyższy szczyt wznosi się na wysokość 957 m n.p.m.[1] Wyspa mierzy około 60 km długości i 30 km szerokości[a]. Zajmuje powierzchnię 1227,1 km², a długość jej linii brzegowej wynosi 172,2 km[1].
Wraz z otaczającymi ją niewielkimi wysepkami tworzy jednostkę administracyjną Lavongai Rural LLG (LLG – Local Level Government), którą w 2011 roku zamieszkiwało 29 tysięcy osób[6].
Historia
[edytuj | edytuj kod]W 1884 Archipelag Bismarcka zajęli Niemcy jako część protektoratu Nowej Gwinei Niemieckiej. W trakcie I wojny światowej od 1914 okupowali go Australijczycy, zaś po wojnie, jako terytorium mandatowe, oficjalnie przeszedł pod administrację australijską[3]. W trakcie II wojny światowej od lipca 1941 do września 1945 wyspę Nowy Hanower okupowali Japończycy[5]. Po wojnie Archipelag Bismarcka stanowił część terytorium powierniczego Nowej Gwinei Australijskiej. Od 1975 jest częścią niepodległej Papui-Nowej Gwinei[3].
W 1963 na wyspie Nowy Hanower powstał tzw. kult Johnsona, czczący prezydenta Stanów Zjednoczonych, Lyndona B. Johnsona (rządy: 1963–1969). W pierwszych w historii wyborach do Izby Zgromadzenia Terytorium Papui i Nowej Gwinei w 1964 ludność wyspy masowo zagłosowała na Johnsona. Celem kultu było wyzwolenie się spod administracji australijskiej i zastąpienie jej amerykańską, co miałoby polepszyć warunki życia i zapewnić dobrobyt mieszkańcom wyspy[7][8].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pomiaru dokonano za pomocą funkcji „Zmierz odległość” w serwisie Mapy Google.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Arthur Dahl: Lavongai (New Hanover). [w:] Island Directory [on-line]. 1988-11-16. [dostęp 2018-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-13)]. (ang.).
- ↑ a b Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. KSNG, 2013. s. 657. [dostęp 2018-01-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
- ↑ a b c Bismarck Archipelago, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2018-01-14] [zarchiwizowane z adresu] (ang.).
- ↑ Bismarcka, Archipelag, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-01-14].
- ↑ a b c New Hanover Island (Lavongai). [w:] Pacific Wrecks [on-line]. [dostęp 2018-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-22)]. (ang.).
- ↑ a b Broszura z wynikami spisu ludności z 2011 roku. National Statistical Office Papua New Guinea, 2013. [dostęp 2018-01-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-06)]. (ang.).
- ↑ Micronationalism in Papua New Guinea, [w:] R.J. May, State and society in Papua New Guinea: the first twenty-five years, ANU E Press, 2004, ISBN 1-920942-06-8 [zarchiwizowane z adresu 2018-01-22].
- ↑ Tukul Walla Kaiku. Untangling the religious features of the Johnson Cult of New Hanover Island in the New Ireland province: anthropology and indigenous societies since Charles Darwin and others. „Global Bioethics”. 26 (2), s. 73–77, 2015. DOI: 10.1080/11287462.2015.1039801. (ang.).