Przejdź do zawartości

Meshari

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Strona z Meshari, 1555

Meshari – pierwsza książka wydana w języku albańskim, przekład łacińskiego mszału katolickiego na dialekt gegijski języka albańskiego autorstwa Gjona Buzuku z 1555 roku.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Meshari (alb. „mszał”) to tłumaczenie łacińskiego mszału katolickiego, zbioru modlitw, psalmów i litanii, na dialekt gegijski języka albańskiego[1]. Przekładu dokonał Gjon Buzuku, który według kolofonu, pisał tłumaczenie od 22 marca 1554 roku do 5 stycznia 1555 roku[2].

Oryginał Meshari miał 110 kart – 220 stron[1]. Jedyny zachowany do dziś egzemplarz księgi, odkrył przypadkiem w 1740 roku w bibliotece Akademii Kongregacji Rozkrzewiania Wiary albański arcybiskup Skopje Gjon Nikollë Kazazi (1702–1752)[3]. Kazazi skopiował jej fragment i przesłał do Giorgia Guzzetty (1682–1756), założyciela seminarium albańskiego w Palermo[1]. Pod koniec XVIII w. księga znajdowała się w kolekcji kardynała Stefana Borgii (1731–1804), która później stała się częścią Biblioteki Watykańskiej[1]. Mszał przez lata pozostawał niezbadany, dopiero w latach 1909–1910 Giuseppe Schirò dokonał jego transkrypcji i transliteracji[1]. Pierwsze kompletne wydanie księgi w opracowaniu Namika Ressuliego miało miejsce w 1958 roku, kolejne w 1968 roku w opracowaniu Eqrema Çabeja[3].

Jedyny odnaleziony egzemplarz księgi ma 94 karty – 188 stron tekstu, przy czym brakuje strony tytułowej i pierwszych 16 stron, dlatego też nie wiadomo dokładnie, kiedy i gdzie mszał został wydany, ani jaki był jego oryginalny tytuł[2][1]. Przyjmuje się, że Meshari został wydany w Wenecji[1]. Tekst został opublikowany przy użyciu alfabetu łacińskiego z zastosowaniem znaków cyrylicy dla reprezentacji dźwięków nieznanych łacinie i włoskiemu[1]. Księga ma 154 tys. słów, a zasób jej słownictwa zawiera 1500 różnych leksemów[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i Robert Elsie: Albanian Literature: A Short History. I.B.Tauris, 2005, s. 9–14. ISBN 978-1-84511-031-4. [dostęp 2017-04-02]. (ang.).
  2. a b Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. London: I.B.Tauris, 2013, s. 66. ISBN 978-1-78076-431-3. [dostęp 2017-04-02]. (ang.).
  3. a b Robert Elsie: Historical Dictionary of Albania. Lanham, Maryland: The Scarecrow Press, 2010, s. 65–66. ISBN 978-0-8108-6188-6. [dostęp 2017-04-02]. (ang.).