Jean Sibelius

Jean Sibelius

Imię i nazwisko	Johan Julius Christian Sibelius
Data i miejsce urodzenia	8 grudnia 1865 Hämeenlinna
Pochodzenie	fińskie
Data i miejsce śmierci	20 września 1957 Järvenpää
Instrumenty	skrzypce
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor
Odznaczenia
Strona internetowa

Jean Sibelius, właśc. Johan Julius Christian Sibelius (ur. 8 grudnia 1865 w Hämeenlinna, zm. 20 września 1957 w Järvenpää) – fiński kompozytor, wolnomularz. Uważany jest za twórcę narodowego stylu w muzyce fińskiej.

Życiorys

Urodził się w szwedzkojęzycznej rodzinie jako Johan Julius Christian Sibelius. Pomimo szwedzkiego pochodzenia rodzice posłali go do fińskojęzycznej szkoły. Od 1885 roku studiował prawo na Uniwersytecie Helsińskim, następnie zaś kompozycję u Szweda M. Wegeliusa i grę na skrzypcach. Przez dwa lata (1889/1890) był uczniem A. Beckera w Berlinie. W 1890/1891 w Wiedniu u R. Fuchsa i K. Goldmarka, po czym wrócił do Finlandii. Niedługo potem stworzył pierwsze dzieła (Kullervo 1892, 4 legendy z Kalevali 1895), które odniosły duży sukces. Podróżował po Europie (Wielka Brytania, Niemcy, Włochy) i USA.

W swej twórczości nawiązywał do fińskiego folkloru, czerpał także inspirację z poezji i literatury narodowej. Komponował utwory na skrzypce, wiolonczelę, fortepian oraz poematy symfoniczne takie jak: Pieśń wiosenna i Finlandia. Ta ostatnia stała się bardzo popularna w Finlandii i rozbudziła uczucia patriotyczne wśród Finów. Poważnie zaniepokoiło to władze Imperium Rosyjskiego, które rozpoczęły rusyfikację należącej w tym czasie do terytorium rosyjskiego Finlandii. Inne dzieła kompozytora: Oceanidy op. 73 (1914), suita Karelia op. 11 (1893) i (ostatnie) poemat symfoniczny Tapiola op. 112 (1926).

Po roku 1926 Sibelius przestał komponować i osiadł w swoim domku (który nazwał imieniem swojej żony – Ainola), w pobliżu którego został też pochowany. W 1950 roku odznaczony został Krzyżem Wielkim Orderu Białej Róży Finlandii.

Symfonie

• I Symfonia e-moll, op. 39 (1899)
• II Symfonia D-dur, op. 43 (1902)
• III Symfonia C-dur, op. 52 (1906)
• IV Symfonia a-moll, op. 63 (1911)
• V Symfonia Es-dur, op. 82 (1915–1919)
• VI Symfonia d-moll, op. 104 (1923)
• VII Symfonia C-dur, op. 105 (1924)

Sibelius w 1938 roku.

Upamiętnienia

Nazwisko tego fińskiego kompozytora stało się nazwą planetoidy, odkrytej w 1936, przez Yrjö Väisälä – (1405) Sibelius. Na jego cześć nazwano również ulicę w Gdyni w dzielnicy Cisowa.

Bibliografia

• MaciejM. Negrey MaciejM., Sibelius Jean, [w:] ElżbietaE. Dziębowska (red.), Encyklopedia muzyczna PWM, wyd. I, t. 9 S–Sł część biograficzna, Kraków: PWM, 2007, s. 248-253, ISBN 978-83-224-0865-0 .
• FabianF. Dahlström FabianF., JamesJ. Hepokoski JamesJ., Sibelius, Jean [Johan] (Christian Julius), Oxford Music Online. Grove Music Online, 20 stycznia 2001, DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.43725, via Oxford University Press [dostęp 2020-10-11]  (ang.).

Linki zewnętrzne

• Jean Sibelius – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project