Przejdź do zawartości

Język banjar

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
bahasa Banjar
Obszar

Indonezja (Kalimantan), Malezja

Liczba mówiących

3,5 mln (2015)

Pismo/alfabet

łacińskie (dawniej arabskiejawi)

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
Ethnologue 3 środek szerszej komunikacji
Kody języka
ISO 639-3 bjn
IETF bjn
Glottolog banj1241
Ethnologue bjn
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Wikipedia w języku banjar
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język banjar, bandżar (bahasa Banjar) – język austronezyjski używany w południowej i wschodniej części wyspy Borneo (Kalimantan), gdzie służy jako lingua franca. Według danych z 2015 roku posługuje się nim ponad 3,5 mln ludzi[1]. Jest głównym językiem ludu Bandżarów[2]. Pewni jego użytkownicy zamieszkują też Sumatrę i Malezję[3].

Dzieli się na szereg dialektów, m.in. banjar hulu (mający trzy samogłoski) i banjar kuala (mający pięć samogłosek)[4]. Obie grupy wchodzą ze sobą w regularny kontakt i rozumieją się wzajemnie[5]. Banjar służy jako język kontaktowy między użytkownikami języków lokalnych (takich jak ma’anyan czy bakumpai)[4]. Ma dużo większy prestiż niż języki barito, które zanikają wskutek jego ekspansji[6]. W użyciu jest również język indonezyjski[1].

Należy do grupy języków malajskich, według klasyfikacji Ethnologue stanowi część tzw. makrojęzyka malajskiego[1]. Bywa także klasyfikowany jako dialekt języka malajskiego[4][7]. Leksykostatystycznie nie jest szczególnie bliski ani standardowemu malajskiemu, ani dialektom malajskim z Sumatry (podobnie jak iban, przeważnie uważany za odrębny język)[8].

W odróżnieniu od wielu innych języków malajskich z Borneo nie jest autochtoniczny dla tej wyspy. Przypuszcza się, że rozwinął się w niewielkiej kolonii malajskiej, która została założona za czasów królestwa Śriwidżaja[9]. J.T. Collins (2022) uważa, że jest blisko spokrewniony z odmianami kutai i berau[10].

Wykazuje silne wpływy słownictwa jawajskiego[1][11]. W porównaniu do literackiego języka malajskiego cechuje się konserwatywną morfologią[4].

Jest zapisywany alfabetem łacińskim[12]. Dawniej wykorzystywano pismo jawi[13].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Banjar, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2017-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-05] (ang.).
  2. Bandżarowie, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2020-05-05].
  3. Hapip, Kawi i Noor 1981 ↓, s. 8.
  4. a b c d Adelaar i in. 1996 ↓, s. 680.
  5. Hapip, Kawi i Noor 1981 ↓, s. 8, 13.
  6. Steinhauer 1994 ↓, s. 771.
  7. Collins 2006 ↓, s. 47.
  8. Robert A. Blust: The Austronesian Languages. Canberra: Pacific Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University, 2009, s. 62, seria: Pacific Linguistics 602. ISBN 0-85883-602-5. OCLC 320478203. (ang.).
  9. Blust 2005 ↓, przyp. 11, s. 49.
  10. Collins 2022 ↓, 6. Malay in Other Settings. Cytat: [...] Along the east coast are varieties closely related to Banjarese, such as Upriver Kutai and Berau Malay.
  11. Tadmor 2003 ↓, s. 23–24.
  12. Durdje Durasid, Djantera Kawi: Bahasa Banjar Hulu. Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1978, s. 3. OCLC 14069170. [dostęp 2023-11-13]. (indonez.).
  13. Oman Fathurahman: Filologi Indonesia: Teori dan Metode. Jakarta: Prenada Media, 2015, s. 128. ISBN 978-623-218-153-3. OCLC 1001307264. [dostęp 2022-09-07]. (indonez.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]