Hornsund (fiord)

Hornsund

Zdjęcie lotnicze
Państwo	Norwegia
Terytorium zależne	Svalbard
Wymiary	30 × 12 km
Głębokość • średnia • maksymalna	90 m 260 m
Fiord oznaczono małą literą a
Położenie na mapie Svalbardu Hornsund
Położenie na mapie Arktyki Hornsund
76°57′N 15°46′E

Hornsund – duży fiord znajdujący się w południowo-zachodniej części wyspy Spitsbergen, w norweskim archipelagu Svalbard leżącym na Oceanie Arktycznym. Fiord stanowi część Parku Narodowego Południowego Spitsbergenu.

Geografia

Fiord rozciąga się równoleżnikowo, z obu stron dochodzą do niego południkowo ułożone masywy górskie. Wznosi się nad nim Hornsundtind, najwyższa góra południowego Spitsbergenu (1431 m n.p.m.). Ma długość około 30 km, oddziela półwysep Sørkapp od głównej części Spitsbergenu. Otwiera się w kierunku Morza Grenlandzkiego, osiągając szerokość 12 km. W tej części brzegi są nizinne, porośnięte tundrą. Na klifach i piarżyskach znajdują się lęgowiska licznych ptaków morskich, z przewagą alczyków.

Hornsund ma długą linię brzegową, w której wyróżnić można wiele zatok i półwyspów. Powierzchnia fiordu powiększa się w tempie 1 km² rocznie, w związku z cofaniem się jęzorów lodowcowych wchodzących do fiordu. Recesja lodowców w Hornsundzie jest badana od 1900 roku. Istnieje przypuszczenie, że Sørkapp jest w rzeczywistości wyspą, a Hornsund cieśniną oddzielającą ją od Spitsbergenu, pokrytą we wschodniej części przez lodowiec, który w przyszłości może ulec stopieniu.

Przez trzy do siedmiu miesięcy w roku lód pokrywa zatoki wewnątrz fiordu. W sezonie zimowym zimny Prąd Sorkapski zanosi do niego także pak lodowy, rzadziej wieloletni lód.

Obecność ludzi

W fiordzie znajdują się ślady działalności myśliwskiej i wielorybniczej sięgające XVII wieku, m.in. chaty, piece do wytapiania tłuszczu wielorybów i groby. Nad Zatoką Białego Niedźwiedzia, stanowiącą część fiordu Hornsund, znajduje się Polska Stacja Polarna Hornsund, działająca od 1957 roku. Na Przylądku Wilczka (Wilczekodden) w 1982 roku polarnicy postawili dziesięciometrowy krzyż, po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce.

Bibliografia

• Hornsund. Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk. [dostęp 2013-11-27]. (pol. • norw. • ang.).