Hashim Thaçi

Hashim Thaçi
Data i miejsce urodzenia	24 kwietnia 1968 ; Buroje, Srbica, Jugosławia
	Prezydent Kosowa
Okres	od 7 kwietnia 2016; do 5 listopada 2020
Przynależność polityczna	bezpartyjny
Poprzednik	Atifete Jahjaga
Następca	Vjosa Osmani (p.o.)
	Premier Kosowa
Okres	od 9 stycznia 2008; do 9 grudnia 2014
Przynależność polityczna	Demokratyczna Partia Kosowa
Poprzednik	Agim Çeku
Następca	Isa Mustafa
	Multimedia w Wikimedia Commons

Hashim Thaçi (wym. ^ⓘ[hɐ'ʃɪm 'θɑ:t͡ʃɪ]; ur. 24 kwietnia 1968 w Buroje, Srbica w Jugosławii) – kosowski polityk i przywódca, przewodniczący Demokratycznej Partii Kosowa, jeden z byłych politycznych liderów Armii Wyzwolenia Kosowa (UÇK), premier Kosowa od 9 stycznia 2008 do 9 grudnia 2014 i prezydent Kosowa w latach 2016–2020.

Życiorys

Thaçi studiował filozofię i historię na Uniwersytecie w Prisztinie. Po zakończeniu nauki wyemigrował do Szwajcarii. Rozpoczął studia podyplomowe w zakresie historii Europy Południowej na Uniwersytecie w Zurychu. Był tam również jednym z założycieli nowej partii politycznej, Ludowego Ruchu Kosowa. Jego ideologia nawiązywała do albańskiego nacjonalizmu i idei Wielkiej Albanii. W 1993 Thaçi opuścił Szwajcarię i wyjechał do Albanii. Został członkiem wewnętrznego dowództwa UÇK, odpowiedzialnym za środki finansowe, szkolenie i uzbrojenie rekrutów. Szkolił ich pod skrzydłami sprzyjającego Kosowu rządu albańskiego, z celem ostatecznego ich wysłania na tereny kosowskie. Jego partyzancki przydomek brzmiał „Gjarpëri” (wąż).

W lipcu 1997 serbski sąd w Prisztinie skazał zaocznie Thaçiego na 10 lat więzienia, oskarżając go o popełnienie wrogich aktów terroru. Z tego powodu Thaçi wraz ze swym oddziałem wojskowym musiał ukrywać się w lasach w okolicach Drenicy.

Thaçi zorganizował też syndykat przestępczy, zwany „Grupą Drenicką”. Grupa ta była odpowiedzialna za 10–15% ogólnej przestępczości w Kosowie. Głównym źródłem zarobku był przemyt broni, handel kradzionymi samochodami, handel ropą i papierosami, oraz handel żywym towarem i organizacja prostytucji. „Grupa Drenicka” była też odpowiedzialna za utrzymywanie kontaktów z mafią albańską, czeską i macedońską. Kolejnym ważnym faktem zasługującym na uwagę to jest siostra Thaçiego, która wyszła za mąż za Sejdija Bajrush, jednego z szefów mafii albańskiej^[1].

W marcu 1999 Hashim Thaçi został politycznym przywódcą Armii Wyzwolenia Kosowa. Następnie wziął udział w negocjacjach w Rambouillet jako lider reprezentacji albańskiej społeczności Kosowa. Obecnie Thaçi przewodzi Partii Demokratycznej Kosowa (Partia Demokratike e Kosovës). Jest także członkiem kosowskiego przedstawicielstwa w międzynarodowym procesie negocjacji w sprawie ustalenia ostatecznego statusu prowincji.

Wybory 2007

17 listopada 2007 jego Demokratyczna Partia Kosowa wygrała wybory parlamentarne w prowincji, zdobywając 34% głosów poparcia i 37 miejsc w 100-osobowym parlamencie. W czasie kampanii wyborczej Thaci zapowiadał jak najszybsze ogłoszenie niepodległości Kosowa^[2]. Początkowo zamierzał to uczynić zaraz po 10 grudnia 2007, dacie zakończenia międzynarodowych rokowań na temat statusu prowincji. Jednak 19 listopada 2007, na spotkaniu w Londynie, ministrowie spraw zagranicznych UE przestrzegli Thaçiego przed ogłaszaniem jednostronnej deklaracji niepodległości bez wcześniejszych konsultacji i poparcia choćby części społeczności międzynarodowej^[3].

11 grudnia 2007 Hashim Thaçi został desygnowany przez prezydenta Fatmira Sejdiu na nowego szefa rządu. Jego partia rozpoczęła rozmowy koalicyjne z Demokratyczną Ligą Kosowa, drugą co do wielkości partią w parlamencie^[4]. 9 stycznia 2008 Thaçi został wybrany przez parlament premierem Kosowa, głosami 85 za i 22 przeciw. Przy tej okazji zadeklarował osiągnięcie niepodległości przez Kosowo w pierwszej połowie 2008^[5]. 17 lutego 2008 parlament Kosowa jednogłośnie proklamował powstanie niepodległej Republiki Kosowa^[6]. W dniu 9 grudnia 2014 roku stracił stanowisko premiera. Nowym szefem rządu został Isa Mustafa, przywódca Demokratycznej Ligi Kosowa^[7].

Według projektu raportu powstałego na zlecenie Rady Europy, stworzonego przez szwajcarskiego senatora Dicka Marty’ego i opublikowanego w grudniu 2010, Hashim Thaçi jako lider UÇK miał być zaangażowany w przemyt narkotyków i nielegalny handel organami ludzkimi przeznaczonymi na przeszczepy. Thaçi zaprzeczył tym zarzutom^[8].

Oskarżenie o zbrodnie przeciwko ludzkości

24 czerwca 2020 roku Prokuratura Specjalnej Izby Sądowej Kosowa w Hadze (Thaçi i Veseli przeciwko tej instytucji prowadzili spisek) podała, że Hashim Thaçi i dziewięć osób (wśród nich Kadri Veseli) zostało oskarżonych o zbrodnie przeciwko ludzkości i zbrodnie wojenne, w tym prawie 100 zabójstw, popełnione na Serbach i Cyganach przez UÇK w czasie wojny w Kosowie w latach 1998–1999.^[9]^[10] 5 listopada 2020 zrezygnował z urzędu^[11].

Zobacz też

Handel narządami ludzkimi w Kosowie

Przypisy

↑ Hashim Thaci or When the Little Red-Cap’s Wolf is Tamed Article about Hashim Thaçi from „Axis Globe” by Can Karpat, AIA Balkanian Section (04/01/2006).
↑ „Kosowo bliżej niepodległości”, gazeta.pl, 19 listopada 2007.
↑ „Kosovo warned over independence”, BBC News, 19 listopada 2007.
↑ „Thaçi designated to head Kosovo government”. news.monstersandcritics.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-23)]., Monsters and Critics, 11 grudnia 2007.
↑ „Kosovo gets pro-independence PM”, BBC News, 9 stycznia 2008.
↑ „Kosovo gears up for independence”, BBC News, 17 lutego 2008.
↑ „Kosovo”, Worldstatesmen.org, 15 grudnia 2014.
↑ 2010-12-16 Dominika Pszczółkowska Premier Kosowa szefem gangu?
↑ Kosowo: premier odwołał udział w rozmowach z Serbią w USA – RadioMaryja.pl [online], www.radiomaryja.pl [dostęp 2020-06-27] (pol.).
↑ Kosowo: Prezydent Thaci po oskarżeniu o zbrodnie wojenne odwołał wizytę w USA – GazetaPrawna.pl – biznes, podatki, prawo, finanse, wiadomości, praca [online], www.gazetaprawna.pl [dostęp 2020-06-27] .
↑ Kosowo. Prezydent ustępuje z urzędu. Trybunał do spraw zbrodni wojennych postawił mu zarzuty | Wiadomości ze świata – Gazeta.pl [online], wiadomosci.gazeta.pl [dostęp 2020-11-07] (pol.).

Linki zewnętrzne

„Profile: Hashim Thaci”, BBC News.
Strona Demokratycznej Partii Kosowa (albański).
„Kryetari Thaçi: Populli i Kosovës dhe UÇK-ja ishin një”. pdk-ks.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-23)]., Kosovo Sot (wywiad z Thaçim po albańsku).
„Hashim Thaci or When the Little Red-Cap’s Wolf is Tamed”, Axis Globe, 2006.
Thaçi comments on the future of Kosovo at United States Institute of Peace

[axis-1] Hashim Thaci or When the Little Red-Cap’s Wolf is Tamed Article about Hashim Thaçi from „Axis Globe” by Can Karpat, AIA Balkanian Section (04/01/2006).

[2] „Kosowo bliżej niepodległości”, gazeta.pl, 19 listopada 2007.

[3] „Kosovo warned over independence”, BBC News, 19 listopada 2007.

[4] „Thaçi designated to head Kosovo government”. news.monstersandcritics.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-23)]., Monsters and Critics, 11 grudnia 2007.

[5] „Kosovo gets pro-independence PM”, BBC News, 9 stycznia 2008.

[6] „Kosovo gears up for independence”, BBC News, 17 lutego 2008.

[7] „Kosovo”, Worldstatesmen.org, 15 grudnia 2014.

[8] 2010-12-16 Dominika Pszczółkowska Premier Kosowa szefem gangu?

[9] Kosowo: premier odwołał udział w rozmowach z Serbią w USA – RadioMaryja.pl [online], www.radiomaryja.pl [dostęp 2020-06-27] (pol.).

[10] Kosowo: Prezydent Thaci po oskarżeniu o zbrodnie wojenne odwołał wizytę w USA – GazetaPrawna.pl – biznes, podatki, prawo, finanse, wiadomości, praca [online], www.gazetaprawna.pl [dostęp 2020-06-27] .

[11] Kosowo. Prezydent ustępuje z urzędu. Trybunał do spraw zbrodni wojennych postawił mu zarzuty | Wiadomości ze świata – Gazeta.pl [online], wiadomosci.gazeta.pl [dostęp 2020-11-07] (pol.).

[:1-12] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f pełniący obowiązki

[a-13] W latach 1945–1990 Kosowo było częścią Jugosławii, najpierw jako dystrykt LR Serbii (1945–1963), następnie prowincja SR Serbii (1963–1990)

[14] Państwo uznawane tylko przez Albanię, formalnie część Jugosławii oraz SR Serbii (1990–1992), następnie Republiki Serbii (1992–2000)

[15] W opozycji do Bukoshiego

[16] Pod administracją Misji Tymczasowej Administracji ONZ w Kosowie, formalnie część Jugosławii (2002–2003), następnie Serbii i Czarnogóry (2003–2006) oraz Republiki Serbii (2002–2006) i Serbii (2006–2008)

[17] Po ogłoszeniu jednostronnej deklaracji niepodległości od Serbii państwo częściowo uznawane na arenie międzynarodowej

[a-18] Prezydent pełni równocześnie funkcję szefa rządu

[a-19] Prezydent pełni równocześnie funkcję szefa rządu.

[b-20] Republika Kosowa jest uznawana przez 97 ze 193 państw członkowskich ONZ, 22 z 27 państw członkowskich UE oraz 26 z 30 państw członkowskich NATO (stan na 4 września 2020).

[21] Kolegialny organ pełniący funkcję głowy państwa i szefa rządu.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[A]

[A]

[B]

[C]

[D]

[E]

[A]

[A]

[B]

[C]

Przewodniczący Rady Wykonawczej Komitetu Ludowego Autonomicznego Dystryktu Kosowa i Metochii^[A] (1945–1953)	Fadil Hoxha (1945–1953)
Przewodniczący Rady Wykonawczej Autonomicznego Dystryktu Kosowa i Metochii^[A] (1953–1963)	Fadil Hoxha (1953–1963)
Przewodniczący Rady Wykonawczej Autonomicznej Prowincji Kosowa i Metochii^[A] (1963–1968)	Ali Shukriu (1963–1967) Ilija Vakić (1967–1968)
Przewodniczący Rady Wykonawczej Socjalistycznej Prowincji Autonomicznej Kosowo^[A] (1968–1990)	Ilija Vakić (1968–1974) Bogoljub Nedeljković (1974–1978) Bahri Oruçi (1978–1980) Riza Sapunxhiu (1980–1982) Imer Pula (1982–1984) Ljubomir Neđo Borković (1984–1986) Namzi Mustafa (1986–1987) Kaqusha Jashari (1987–1989) Nikolla Shkreli (1989) Daut Jashanica (1989) Jusuf Zejnullahu (1989–1990)
Premierzy Republiki Kosowa^[B] (1990–2000)	Jusuf Zejnullahu (1990–1991) Bujar Bukoshi (1991–2000) Hashim Thaçi (tymczasowo, 1999–2000)^[C]
Premierzy Prowincji Autonomicznej Kosowa i Metochii^[D] (2002–2008)	Bajram Rexhepi (2002–2004) Ramush Haradinaj (2004–2005) Adem Salihaj (p.o., 2005) Bajram Kosumi (2005–2006) Agim Çeku (2006–2008) Hashim Thaçi (2008)
Premierzy Republiki Kosowa^[E] (od 2008)	Hashim Thaçi (2008–2014) Isa Mustafa (2014–2017) Ramush Haradinaj (2017–2020) Albin Kurti (2020) Avdullah Hoti (2020–2021) Albin Kurti (od 2021)

Szefowie państw	Abchazja Cypr Północny Galmudug^[A] Kosowo Naddniestrze Osetia Południowa Palestyna Puntland^[A] Republika Chińska (Tajwan) Sahara Zachodnia Somaliland^[A]
Szefowie rządów	Abchazja Cypr Północny Kosowo Naddniestrze Osetia Południowa Palestyna Republika Chińska (Tajwan) Sahara Zachodnia

Przywódcy państw	Albania Andora Austria Belgia Białoruś Bośnia i Hercegowina Bułgaria Chorwacja Czarnogóra Cypr^[A] Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Islandia Liechtenstein Litwa Luksemburg Łotwa Kosowo^[B] Macedonia Północna Malta Mołdawia Monako Niemcy Norwegia Polska Portugalia Rosja Rumunia San Marino Serbia Słowacja Słowenia Szwajcaria^[C] Szwecja Turcja^[A] Ukraina Watykan Węgry Wielka Brytania Włochy
Przywódcy państw nieuznawanych	Cypr Północny Naddniestrze
Premierzy rządów	Albania Andora Austria Belgia Białoruś Bośnia i Hercegowina Bułgaria Chorwacja Czarnogóra Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Islandia Kosowo Liechtenstein Litwa Luksemburg Łotwa Macedonia Północna Malta Mołdawia Monako Niemcy Norwegia Polska Portugalia Rosja Rumunia Serbia Słowacja Słowenia Szwecja Ukraina Watykan Węgry Wielka Brytania Włochy
Premierzy rządów państw nieuznawanych	Cypr Północny Naddniestrze