GIGer
GIGer – niezależny profesjonalista, specjalista, elastyczny współpracownik, freelancer, osoba pracująca tymczasowo, a także konsultant i niezależny kontraktor. Najczęściej prowadzi własną jednoosobową działalność gospodarczą lub współpracuje na podstawie innych elastycznych form współpracy, np. wysoko wykwalifikowany specjalista (np. IT), profesjonalista (np. konsultant, lekarz, prawnik, psycholog, księgowy)[1]. GIGer jest spolszczoną nazwą giggera (ang. gig workera)[2][3].
GIGekonomia
[edytuj | edytuj kod]Trend związany z nawiązywaniem współpracy z niezależnymi GIGerami jest nazywany GIGekonomią. GIGekonomia obejmuje wymianę pracy za pieniądze między jednostkami lub firmami za pośrednictwem platform cyfrowych, które aktywnie ułatwiają dopasowanie między dostawcami i klientów, krótkoterminowo i odpłatnie za zlecenie[4].
Gig economy rozwija się najszybciej na rynku amerykańskim. W Stanach Zjednoczonych obecnie (na dzień publikacji) około 36% pracowników to GIGerzy, a do 2027 r. może ich być połowa[5]. Pomiędzy 2016 i 2019 rokiem rynek GIGerów w Wielkiej Brytanii podwoił się. Zgodnie z szacunkami, do 2025 roku w Polsce dojdzie do trendu wzrostowego w analogicznej skali[6].
Termin „gig”
[edytuj | edytuj kod]„Gig” ma różne znaczenia w języku angielskim, w tym rodzaj łodzi i rozwidlonej włóczni, ale ma dwa główne, nowoczesne, nieformalne znaczenia: każda płatna praca lub rola, szczególnie dla muzyka lub wykonawcy i każda praca, zwłaszcza ta tymczasowa[7]. GIG to praca, zadanie, zlecenie lub projekt – najczęściej czasowa lub krótkoterminowa[7].
Uberyzacja
[edytuj | edytuj kod]W 2000 roku cyfrowa transformacja gospodarki i przemysłu rozwijała się szybko dzięki rozwojowi technologii informacyjno-komunikacyjnych, takich jak Internet oraz popularyzacji smartfonów. W rezultacie platformy oparte na technologii cyfrowej stworzyły miejsca pracy i formy zatrudnienia, które różnią się od istniejących form współpracy offline poziomem dostępności, wygody i konkurencyjności cenowej[8]. Definicja pracy zaczęła się zmieniać wraz ze zmieniającymi się warunkami ekonomicznymi i ciągłym postępem technologicznym, a zmiana w gospodarce stworzyła nową siłę roboczą charakteryzującą się wykonywaniem pracy w sposób niezależny i kontraktowy[9].
Uberyzacja to neologizm opisujący komercjalizację branży usługowej przez nowych uczestników rynku korzystających z platform cyfrowych, w tym aplikacji mobilnych, w celu agregowania transakcji między klientami a dostawcami usług, często z pominięciem roli istniejących pośredników[10]. Termin pochodzi od nazwy firmy „Uber”. Uberyzacja wzbudziła obawy dotyczące rządowych regulacji i podatków w Stanach Zjednoczonych w 2010 roku, ponieważ sformalizowane stosowanie gig economy doprowadziło do sporów dotyczących zakresu, w jakim dostawca usług za pośrednictwem cyfrowej platformy powinien być pociągany do odpowiedzialności w zakresie regulacji korporacyjnych i obowiązków podatkowych[11].
W 2018 roku 36% amerykańskich pracowników dołączyło do gig economy, w ramach podstawowego lub drugorzędnego miejsca pracy. Według badania, w Europie w roku 2017 w gig economy uczestniczyło 9,7 procent GIGerów z 14 krajów UE. Tymczasem szacuje się, że liczebność GIGerów, która obejmuje niezależnych profesjonalistów wynosiła od 20% do 30% populacji aktywnej zawodowo w Stanach Zjednoczonych i Europie w 2018 roku[12].
Badanie przeprowadzone w 2016 roku przez McKinsey Global Institute wykazało, że w Ameryce i Anglii 162 miliony osób wykonywało pracę w ramach gig economy[13].
Przyszłość
[edytuj | edytuj kod]Pomiar wielkości siły roboczej jest trudny ze względu na różne definicje tego, co stanowi pracę w ramach gig economy, ograniczenia metod stosowanych do zbierania danych, brak definicji prawnych GIGerów w ramach przepisów prawno-podatkowych[14].
Pojawienie się gig economy nie jest odosobnionym trendem, ale wiąże się z szerokimi zmianami w gospodarce. Postępy w globalizacji i technologii wywierają presję na firmy, aby szybko reagowały na zmiany rynkowe. Zabezpieczenie siły roboczej za pomocą nietradycyjnych umów, takich jak współpraca w ramach kontraktu, umożliwi firmom szybkie dostosowanie do zmieniającej się rzeczywistości rynkowej. Może to pomóc firmom zwiększyć ich zyski. Z tego punktu widzenia praca w ramach gig economy jest fundamentalnym elementem dzisiejszej gospodarki[14].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Luka Bulian, The Gig is Up: Who does Gig Economy actually Benefit? [online], 30 marca 2021.
- ↑ Pandemia i Polski Ład napędzają GIGekonomię w Polsce. Za 5 lat GIGerem będzie co piąty pracujący Polak [online], 28 września 2021.
- ↑ EY Polska & GIGLIKE, Raport EY & GIGLIKE: To GIG or not to GIG? GIG well! [online], 30 maja 2022.
- ↑ Department for Business, Energy & Industrial Strategy, The characteristics of those in. the GIG ekonomii, 1 lutego 2018.
- ↑ The Gig Economy Goes Global [online], Morgan Stanley [dostęp 2022-04-27] (ang.).
- ↑ Raport EY & GIGLIKE: GIG on. Nowy ład na rynku pracy [online], ey.com [dostęp 2022-04-27] (pol.).
- ↑ a b Stanley M., The Gig Economy Goes Global, 27 kwietnia 2022.
- ↑ Gisan Choi, Global Gig Economy Status and Implications. International Economy Focus (in Korean), 2019.
- ↑ Jane Dokko, Megan Mumford, Workers and the Online Gig Economy. The Hamilton Project, 9 grudnia 2015.
- ↑ Taking uberization to the Field – Disruption is coming for Field Marketing [online], 9 maja 2016.
- ↑ Business Insider, ‘Uberisation’ of economies pinching state tax revenues, 16 marca 2022.
- ↑ Ryan Pendell, Shane Mcfeely, What Workplace Leaders Can Learn From the Real Gig Economy, 16 sierpnia 2018.
- ↑ McKinsey & Company, Independent work: Choice, necessity, and the gig economy.
- ↑ a b David Weil, Understanding the Present and Future of Work in the Fissured Workplace Context, 1 grudnia 2019.