Przejdź do zawartości

Franciszek Siemiradzki

Przejrzana
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Franciszek Siemiradzki
Data i miejsce urodzenia

12 stycznia 1870
Nowogródek, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

22 stycznia 1948
Bydgoszcz, Polska Rzeczpospolita Ludowa

Miejsce spoczynku

Cmentarz Starofarny w Bydgoszczy

Zawód, zajęcie

inżynier, nauczyciel

Alma Mater

Cesarska Wyższa Szkoła Techniczna w Moskwie

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi (II RP, nadany dwukrotnie) Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny III klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie)
Państwowa Szkoła Przemysłowa w Bydgoszczy, w której dyrektorem w latach 1920–1939 był Franciszek Siemiradzki

Franciszek Sylwester Jerzy Siemiradzki (ur. 12 stycznia 1870 w Nowogródku, zm. 22 stycznia 1948 w Bydgoszczy) – inżynier mechanik, dyrektor Państwowej Szkoły Przemysłowej w Bydgoszczy (1923–1939).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Syn Franciszka i Zofii z domu Szalewicz. Kształcił się w gimnazjum klasycznym w Siedlcach, a następnie od czerwca 1890 studiował 2 semestry na Wydziale Fizyczno-Matematycznym Uniwersytetu Moskiewskiego, po czym we wrześniu 1891 złożył egzamin do Cesarskiej Wyższej Szkoły Technicznej w Moskwie, w której studia skończył 31 maja 1897, otrzymując dyplom i tytuł inżyniera-mechanika.

Pracę zawodową podjął w 1898, początkowo w Zarządzie Kolei Mikołajewskiej w Petersburgu, gdzie pełnił funkcję kontrolera-mechanika służby ruchu i telegrafów. Rok później objął stanowisko kierownika stacji elektrycznej w Cesarskim Michajłowskim Teatrze w Petersburgu, a w 1902 został przeniesiony do Głównego Zarządu Kolei przy Ministerstwie Dróg i Komunikacji. W 1905 otrzymał tytuł radcy, zaś trzy lata później został zaliczony do specjalistów w zakresie kierownictwa robót i doradztwa technicznego budownictwa dróg kolejowych.

W latach 1909–1917 pracował w Zarządzie Kolei, nadzorując m.in. budowę Południowych Kolei Żelaznych i otrzymał tytuł inżyniera państwowego VI rangi oraz radcy dworu. Był także lektorem Wydziału Budowlanego Żeńskiego Instytutu Politechnicznego w Petersburgu oraz okresowo zajmował się nadzorowaniem zasilania i instalacji elektrycznej w Maryjskiej Cesarskiej Operze. W latach 1917–1921 kierował Szlisselburską Fabryką Prochu i Materiałów Wybuchowych, a następnie wrócił do Polski i zamieszkał w rodzinnym Nowogródku. Od kwietnia do lipca 1922 był nauczycielem w Państwowej Szkole Budowy Maszyn im. H. Wawelberga i S. Rotwanda w Warszawie, a następnie objął stanowisko ministerialnego wizytatora szkół zawodowych. Jako wizytator odwiedził również bydgoską Państwową Szkołę Przemysłu Artystycznego, która została zlikwidowana 1 sierpnia 1923, a w jej miejsce powołano Państwową Szkołę Przemysłową, również średniego stopnia, lecz ukierunkowaną na kształcenie zawodowe. 1 stycznia 1924 został jej dyrektorem i w związku z tym zamieszkał na stałe w Bydgoszczy.

Działalność w Bydgoszczy

[edytuj | edytuj kod]

Przypadła mu w udziale organizacja tej szkoły i jej urządzenie. Początkowo zorganizowano dwa wydziały: chemiczno-cukrowniczy i młynarski, a później funkcjonujące na zasadzie wydziałów: Szkołę Graficzną i Szkołę Rzemieślniczo-Przemysłową. Szkoła dysponowała 11 salami wykładowymi, własnymi warsztatami, biblioteką nauczycielską i uczniowską, dobrze wyposażonymi w pomoce naukowe gabinetami i pracowniami. Okresowo utrzymywała także bursę przy ul. Nowodworskiej 11, w której zamieszkali uczniowie spoza Bydgoszczy. Rzadkością w skali kraju była własna szkolna drukarnia. W 1936 przeprowadził kolejną reorganizację szkoły, likwidując wydziały i tworząc w ich miejsce Gimnazjum Mechaniczne. Państwowa Szkoła Przemysłowa była znana z dobrej organizacji pracy dydaktyczno-wychowawczej i wzorowego wyposażenia technicznego.

Oprócz pracy na stanowisku dyrektora szkoły, Franciszek Siemiradzki przez 12 lat był członkiem Rady Miejskiej w Bydgoszczy, gdzie reprezentował Narodowy Blok Gospodarczy. Przez 5 lat pełnił także funkcję radcy bydgoskiej Izby Przemysłowo-Handlowej oraz był członkiem zarządu Towarzystwa Handlu Morskiego i Techniki Portowej w Gdyni. Zaangażował się w utworzenie szkoły o tym profilu kształcenia zawodowego. Ponadto uczestniczył w działalności kilku organizacji społecznych i zawodowych. Piastował funkcję pierwszego, długoletniego prezesa bydgoskiego Oddziału Stowarzyszenia Techników Polskich, którego zebrania odbywały się w pomieszczeniach szkoły, którą kierował. Współpracował z bydgoskimi ogniwami Ligi Obrony Przeciwlotniczej i Przeciwgazowej oraz Polskiego Białego Krzyża.

Po wybuchu II wojny światowej opuścił Bydgoszcz. Całą okupację zamieszkiwał w Brdowie pod Kołem w majątku swoich przyjaciół. Do Bydgoszczy powrócił 13 kwietnia 1945 r. Przystąpił wówczas do reaktywowania szkoły, obejmując stanowisko jej dyrektora. Wkrótce Państwowe Szkoły Przemysłowe, którymi kierował tworzyły Gimnazja: Mechaniczne, Elektryczne i Chemiczne. Potem powołano również Gimnazja: Miernicze i Budowlane.

Franciszek Siemiradzki cieszył się wielkim autorytetem – ceniony był za fachowość oraz nienaganną kulturę osobistą, a także zyskał sobie także uznanie uczniów.

Zmarł 22 stycznia 1948 w Bydgoszczy, w wieku 78 lat. Pochowano go na Cmentarzu Starofarnym przy ul. Grunwaldzkiej.

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Franciszek Siemiradzki od 1897 był żonaty z Teofilą Joanną z d. Przygodzką. Miał dwoje dzieci: Franciszka Adama Konrada (ur. 1899) i Mieczysławę. W Bydgoszczy zamieszkiwał przy ul. Świętej Trójcy 37/1.

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Franciszek Siemiradzki od 1989 jest patronem Zespołu Szkół Mechanicznych nr 1 w Bydgoszczy, mieszczącym się w budynku dawnej Państwowej Szkoły Przemysłowej, której był długoletnim dyrektorem.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Postanowienie o odznaczeniu z dnia 19 stycznia 1948 r. z okazji 50-letniego jubileuszu pracy zawodowej (M.P. z 1948 r. nr 17, poz. 68) „z okazji 50-letniego jubileuszu pracy zawodowej”.
  2. Zarządzenie o nadaniu Złotego Krzyża Zasługi (M.P. z 1930 r. nr 15, poz. 25) „za zasługi na polu pracy społecznej i przemysłowo-handlowej”.
  3. Zarządzenie o nadaniu Złotego Krzyża Zasługi (M.P. z 1933 r. nr 110, poz. 139) - po raz drugi.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Błażejewski Stanisław, Kutta Janusz, Romaniuk Marek: Bydgoski Słownik Biograficzny. Tom II. Bydgoszcz 1995. ISBN 83-85327-27-4, s. 134–135.