Endolit

Endolit – organizm, który żyje wewnątrz skał, a dokładniej w porach między ziarnami skał, także w porach muszli lub szkieletów koralowców. Do endolitów należą niektóre gatunki archeonów, bakterii, glonów, grzybów, porostów i Amoebozoa. Liczne gatunki endolitów to ekstremofile, czyli organizmy żyjące w skrajnie trudnych dla życia warunkach. Endolity znajdowano na skałach na Antarktydzie (w pobliżu powierzchni skał)^[1], ale także w skałach znajdujących się w ziemi na głębokości 3 km^[2]. Stanowią obiekt zainteresowania astrobiologów, którzy przypuszczają, że organizmy takie mogłyby żyć również na innych ciałach niebieskich poza Ziemią^[3].

Większość endolitów jest autotrofami – substancje organiczne budujące ich ciało i niezbędne do ich życia uzyskują z przetwarzania substancji nieorganicznych. Nie do końca zbadano, czy pozyskują je bezpośrednio ze skały, czy pośrednio – najpierw rozkładając ją wydzielanymi kwasami. Ponieważ żyją w środowisku, w którym jest bardzo mało wody i pierwiastków niezbędnych do życia, mają bardzo wolną przemianę materii. W niektórych przypadkach ich komórki dzielą się z częstotliwością raz na sto lat. Wiele swojej energii przeznaczają na naprawę uszkodzeń komórek spowodowanych przez promieniowanie kosmiczne, bardzo mało na rozrodczość i wzrost^[4].

Wśród endolitów wyróżnia się 3 grupy^[5]:

hasmoendolity – kolonizują pęknięcia i szczeliny w skałach
euendolity – aktywnie wnikają do wnętrza skał i wytwarzają szczeliny dostosowane do ich rozmiaru i kształtu ciała
kryptoendolity – kolonizują ubytki strukturalne w porowatych skałach, w tym ubytki wytworzone i opuszczone przez euendolity

Przypisy

↑ de la Torre, José R.; Goebel, Brett M.; Friedmann, E. Imre; Pace, Norman R. (2003). Microbial Diversity of Cryptoendolithic Communities from the McMurdo Dry Valleys, Antarctica. Applied and Environmental Microbiology, juli 2003, sid 3858–3867, volym 69, nr 7
↑ Two miles underground. [dostęp 2015-03-28].
↑ Wierzchos, J., Camara, B., De Los Rios, A., Davila, A. F., Sanchaz Almazo, M., Artieda, O., Wierzchos, K., Gomez-Silva, B., McKay, C., Ascaso, C. (2011). Microbial colonization of Ca-sulfate crusts in the hyperarid core of the Atacama Desert: Implications for the search for life on Mars. Geobiology, 9, 44-60
↑ Looking for life in all the wrong places — research on cryptoendoliths. Discover May 1997. [dostęp 2015-03-28].
↑ Stjepko Golubic, E.Imre Friedmann, and Jürgen Schneider (June 1981). The lithobiotic ecological niche, with special reference to microorganisms. Journal of Sedimentary Research "51" (2): s. 475–478

[1] Torre, José R.; Goebel, Brett M.; Friedmann, E. Imre; Pace, Norman R. (2003). Microbial Diversity of Cryptoendolithic Communities from the McMurdo Dry Valleys, Antarctica. Applied and Environmental Microbiology, juli 2003, sid 3858–3867, volym 69, nr 7

[2] Two miles underground. [dostęp 2015-03-28].

[3] Wierzchos, J., Camara, B., De Los Rios, A., Davila, A. F., Sanchaz Almazo, M., Artieda, O., Wierzchos, K., Gomez-Silva, B., McKay, C., Ascaso, C. (2011). Microbial colonization of Ca-sulfate crusts in the hyperarid core of the Atacama Desert: Implications for the search for life on Mars. Geobiology, 9, 44-60

[4] Looking for life in all the wrong places — research on cryptoendoliths. Discover May 1997. [dostęp 2015-03-28].

[5] Stjepko Golubic, E.Imre Friedmann, and Jürgen Schneider (June 1981). The lithobiotic ecological niche, with special reference to microorganisms. Journal of Sedimentary Research "51" (2): s. 475–478

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]