Przejdź do zawartości

Elio Vittorini

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Elio Vittorini
Ilustracja
Elio Vittorini (1949)
Data i miejsce urodzenia

23 lipca 1908
Syrakuzy

Data i miejsce śmierci

12 lutego 1966
Mediolan

Zawód, zajęcie

pisarz

Elio Vittorini (ur. 23 lipca 1908 w Syrakuzach, zm. 12 lutego 1966 w Mediolanie) – włoski prozaik oraz tłumacz literatury amerykańskiej na język włoski.

Urodził się w Syrakuzach na Sycylii jako syn pracownika kolei. Jako siedemnastolatek zrezygnował ze szkoły i wyjechał do północnych Włoch, gdzie zaczął pracować jako robotnik drogowy. Potem przeniósł się do Florencji, gdzie pracował jako korektor i uczył się angielskiego[1]. Debiutował na łamach florenckiego czasopisma literackiego "Solaria", gdzie w 1931 r. ukazują się jego pierwsze opowiadania - zebrane później w tomie Piccola borghesia (1931) oraz Erica; Garibaldynka (1956).

Do 1941 roku utrzymywał się z tłumaczeń amerykańskich i angielskich utworów na język włoski. Przekładał m.in. utwory Williama Saroyana, D.H. Lawrence'a, Edgara Allana Poe, Williama Faulknera, Daniela Defoe i Ernesta Hemingwaya, a także wiersze T.S. Eliota, W.H. Audena czy Louisa MacNeice[1]. Był też autorem powieści o tematyce współczesnej Il garofano rosso (1948) oraz Sycylijska rozmowa (1941, wyd polskie 1984).

Utwory Elio Vittoriniego były niezgodne z linią prezentowaną przez władze faszystowskie, czasopismo w którym się ukazywały były cenzurowane, a nawet wycofano z obiegu cały nakład. W 1942 roku po opublikowaniu Sycylijskiej rozmowy, był przesłuchiwany, a w 1943 roku uwięziony. Po zwolnieniu działał w ruchu oporu[1].

Po wojnie Vittorini wydawał pismo polityczno-kulturalne Il Politecnico (1945–1947), a później redagował mediolański kwartalnik literacki Il Menabò (wraz z Italo Calvino)[1].

Najbardziej znaną jego powieścią jest Ludzie'a czy nie? (1945, wyd. polskie 1958) o włoskim ruchu oporu w czasie II wojny światowej.

W 1958 roku został zgłoszony do literackiej nagrody Nobla[2].

Wybrane publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Ritratto di re Gianpiero (1927)
  • Piccola borghesia (1931)
  • Il garofano rosso (1933/1934)
  • Nei Morlacchi. Viaggio in Sardegna (1936)
  • Sycylijska rozmowa (Conversazione in Sicilia (1938/1939), przekład na język polski Barbara Sieroszewska, ISBN 83-06-01004-3, 1984)
  • Americana (1941/1942)
  • Ludzie, czy nie? (Uomini e no, 1945, przekład na polski Halina Ochęduszko, 1958)
  • Il Sempione strizza l’occhio al Frejus (1947)
  • Le donne di Messina (1949)
  • La garibaldina (1950)
  • Erica e i suoi fratelli (1956)
  • Diario in pubblico (1957)
  • Le due tensioni (1967)
  • Le città del mondo (1969)

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Pisarze świata. Słownik encyklopedyczny, wyd. PWN, 1999

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Elio Vittorini, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-08-01] (ang.).
  2. Nomination archive. [w:] nobelprize.org [on-line]. [dostęp 2021-08-01]. (ang.).