Drakula (postać literacka)

Béla Lugosi jako hrabia Drakula w filmie Książę Dracula (1931)

Drakula (oryg. Dracula) – wampir-arystokrata, hrabia, tytułowy bohater książki Drakula autorstwa irlandzkiego pisarza Brama Stokera.

Narodziny Draculi

W 1897 roku ukazała się powieść Brama Stokera, zatytułowana Drakula. Jej tytułowym bohaterem był hrabia, transylwański arystokrata mieszkający na swoim zamku, będący jednocześnie wampirem. Nie był to pierwszy krwiopijca w literaturze, w roku 1819 bowiem powstało opowiadanie o wampirach autorstwa Johna Polidoriego, The Vampyre (Wampir) zainspirowana ideą George’a Byrona. Jej głównym bohaterem jest lord Ruthven – wampir.

Stoker, tworząc postać wampirycznego hrabiego, nadał jej imię „Dracula”, napotkane w jednej z historycznych ksiąg. Był to przydomek władcy Wołoszczyzny Włada Drakuli zwanego też Palownikiem (zob. nabicie na pal) – syna Włada Diabła. Być może Stoker użył również fragmentów biografii wołoskiego władcy, o czym mogą świadczyć wzmianki o wyprawach wojennych na terytorium Imperium Osmańskiego dokonywanych przez jednego z wielkich przodków hrabiego, czy też o tegoż przodka zdradzieckim bracie. Znajdują one bowiem pokrycie w faktach z życiorysu Tepesa. Niemniej, na ogół przyjmuje się, że Stoker ograniczył się jedynie do zapożyczenia imienia.

Dracula w popkulturze

Postać Draculi stała się jednym z bardziej znanych symboli w kulturze popularnej. Wizerunek Draculi stworzony przez Stokera i spopularyzowany następnie przez film stał się utrwalonym typowym wizerunkiem wampira. Oprócz kilkunastu filmów i seriali ekranizujących powieść do Draculi nawiązywano w wielu innych dziełach, w tym filmach animowanych (np. Hotel Transylwania) i grach komputerowych. Do najbardziej znanych odtwórców roli Draculi należą Niemcy Max Schreck i Klaus Kinski, Węgier Bela Lugosi oraz Anglicy Christopher Lee i Gary Oldman.

Postać Draculi w niektórych ekranizacjach książki nie zawsze jednak była zgodna z opisem Brama Stokera. W filmie Dracula Teda Browinga z 1931 roku, przez długi czas najsłynniejszej ekranizacji książki Stokera, hrabia Dracula grany przez Bélę Lugosiego był dość młodym, zwyczajnym mężczyzną, który już po przybyciu do Anglii kilkukrotnie rozmawiał towarzysko z pozostałymi bohaterami (np. z doktorem Sewardem i Abrahamem Van Helsingiem), co nie miało miejsca w książce. Takie przedstawienie Draculi kłóci się z opisem demonicznego starca, który stworzył Stoker. Zdaniem wielu najbliższą opisowi Stokera była kreacja Maxa Schrecka z filmu Nosferatu – symfonia grozy z 1922 roku.

Postać Draculi spowodowała też pojawienie się licznych wątków wampirycznych w literaturze, czego przykładem jest najnowsza powieść Elisabeth Kostovej, Historyk, w której motorem całej fabuły są poczynania najsłynniejszego z wampirów.

Ważniejsze filmy z tą postacią

XX wiek

• 1921: Drakula halála (wyk. Erik Vanko)
• 1922: Nosferatu – symfonia grozy (wyk. Max Schreck)
• 1931: Książę Dracula (wyk. Béla Lugosi)
• 1931: Dracula (wyk. Carlos Villarías) – wersja hiszpańska
• 1958: Dracula (wyk. Christopher Lee)
• 1966: Dracula: Książę Ciemności (wyk. Christopher Lee)
• 1970: Książę Dracula (wyk. Christopher Lee)
• 1974: Dracula (wyk. Jack Palance)
• 1974: Krew dla Draculi (wyk. Udo Kier)
• 1979: Nosferatu wampir (wyk. Klaus Kinski)
• 1979: Dracula (wyk. Frank Langella)
• 1992: Dracula (wyk. Gary Oldman)
• 1995: Dracula – wampiry bez zębów (parodia) (wyk. Leslie Nielsen)
• 2000: Dracula 2000 (wyk. Gerard Butler)

XXI wiek

• 2001: Drakula: stronice z pamiętnika dziewicy (wyk. Wei-Qiang Zhang)
• 2004: Van Helsing (wyk. Richard Roxburgh)
• 2006: Dracula (wyk. Marc Warren)
• 2012: Dracula l’amour plus fort que la mort (francuski musical) (wyk. Golan Yosef)
• 2013: Dracula (serial telewizyjny) (wyk. Jonathan Rhys Meyers)
• 2014: Dracula: Historia nieznana (wyk. Luke Evans)
• 2022: Dracula: The Original Living Vampire (wyk. Jake Herbert)

Linki zewnętrzne

• Stanley Stepanic, How did Dracula become the world's most famous vampire? (ang.), kanał „TED-Ed” na YouTube, 20 kwietnia 2017 [dostęp 2024-10-05].