Dmitrij Uljanow

Dmitrij Uljanow

Дми́трий Ильи́ч Улья́нов

Data i miejsce urodzenia	16 sierpnia 1874 Symbirsk, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	16 lipca 1943 Gorki Leninskije, ZSRR
Zawód, zajęcie	lekarz, dziennikarz, polityk

Dmitrij Iljicz Uljanow (ros. Дми́трий Ильи́ч Улья́нов, ur. 4 sierpnia^?/16 sierpnia 1874 w Symbirsku, zm. 16 lipca 1943 w Gorkach Leninskich) – rosyjski rewolucjonista, lekarz, radziecki działacz partyjny i państwowy.

Życiorys

Lenin z rodziną, Kreml 1920. Siedzą: Włodzimierz Lenin, Nadieżda Krupska, Anna Jelizarowa-Uljanowa. Stoją: Marija Uljanowa, Dmitrij Uljanow (z kotem) i Georgij Łozgaczow (adoptowany syn Anny)

Był młodszym bratem Lenina. W 1893 skończył gimnazjum w Samarze i podjął studia medyczne na Uniwersytecie Moskiewskim, od 1894 był związany ze studenckimi kółkami marksistowskimi w Moskwie. W listopadzie 1897 został aresztowany w związku ze sprawą „Związku Robotniczego” i osadzony w więzieniu do jesieni 1898, później pozostawał pod nadzorem policji w Podolsku, w latach 1900–1901 studiował medycynę na Uniwersytecie Jurjewskim (obecnie Uniwersytet w Tartu). Działał w SDPRR, pracował jako lekarz w Chersoniu, był aresztowany, w 1903 nielegalnie wyjechał do Tuły, gdzie pracował w miejscowym komitecie partyjnym i został delegatem na II Zjazd SDPRR pod pseudonimem „Gerc”. Później pracował w kijowskiej organizacji SDPRR, w styczniu 1904 został aresztowany w Kijowie, podczas rewolucji 1905–1907 pracował jako lekarz w Symbirsku, był członkiem bolszewickiego komitetu SDPRR w Symbirsku, później pracował w Teodozji i Sierpuchowie, pozostając w stałym kontakcie z centrum partii bolszewickiej. W 1914 został zmobilizowany i do 1917 był lekarzem wojskowym w Sewastopolu i Odessie, jesienią 1917 brał udział w ustanowieniu władzy bolszewików na Krymie, w grudniu 1917 został członkiem Taurydzkiego Komitetu SDPRR(b), uczestniczył w przygotowaniu i wydawaniu gazety „Taurydzka Prawda”, w latach 1918–1919 działał w komunistycznym podziemiu na Krymie.

W momencie, gdy Armia Czerwona zbliżała się do granic Krymu, Uljanow stanął na czele komitetu rewolucyjnego w Eupatorii, który 7 kwietnia przejął kontrolę nad miastem. W kolejnych dniach bolszewicy odebrali lokalnemu rządowi, tworzonemu przez kadetów, kontrolę nad całym półwyspem. Na zjeździe w Symferopolu 28–29 kwietnia została proklamowana Krymska Socjalistyczna Republika Radziecka, a Dmitrij Uljanow został przewodniczącym Rady Komisarzy Ludowych. Republika przetrwała do końca czerwca 1919 r., kiedy bolszewików z Krymu wyparły jednostki białej Armii Ochotniczej.

Od końca 1921 pracował na kierowniczych stanowiskach w Ludowym Komisariacie Ochrony Zdrowia RFSRR, a 1925–1930 na Komunistycznym Uniwersytecie im. Swierdłowa, później został pracownikiem Zarządu Sanitarnego Kremla. Został pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym.

Genealogia

Grigorij Uljanin

Łukian Smirnow

Nikita Uljanin (ur. 1711)

Dymitr (Mojżesz) Blank

Johann Gottlieb Großschopf

Anna z d. Estedt

Aleksy Smirnow

Wasyl Uljanin (ur. 1733)

Aleksander (Izrael) Blank (1801/1804–1870)

Anna z d. Großschopf (1810–1838)

Anna z d. Smirnow

Mikołaj Uljanin (1770–1838)

Maria z d. Blank (1835–1916)

Ilja (Eliasz) Uljanow (ur. jako Uljanin) (1831–1886)

Anna Jelizarowa-Uljanowa (1864–1935)

Aleksander Uljanow (1866–1887)

Włodzimierz Uljanow Lenin (1870–1924)

Nadieżda Krupska (1869–1939)

Olga Uljanowa (1871–1891)

Dymitr Uljanow (1874–1943)

Maria Uljanowa (1878–1937)

Olga Uljanowa (1922–2011)

Bibliografia

• Mała encyklopedia powszechna PWN, Warszawa 1969.
• A. Szyrokorad: Riewolucija i grażdanskaja wojna w Krymu. Moskwa: Wiecze, 2017. ISBN 978-5-4444-1714-0. (ros.).
• Ульянов Дмитрий Ильич. Хронос: Всемирная история в интернете. [dostęp 2017-02-23]. (ros.).