Antoni Brochwicz-Lewiński
podpułkownik dyplomowany artylerii | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data śmierci | |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Antoni Bolesław Brochwicz-Lewiński (ur. 5 września 1902 w majątku Wojsławice, zm. 4 lutego 1990) – oficer dyplomowany artylerii Wojska Polskiego II RP i Polskich Sił Zbrojnych, mianowany przez prezydenta RP na uchodźstwie generałem brygady, członek III Rady Rzeczypospolitej Polskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Antoni Bolesław Brochwicz-Lewiński urodził się 5 września 1902 roku w majątku Wojsławice. Był członkiem skautingu i Polskiej Organizacji Wojskowej. Od listopada 1918 roku do stycznia 1919 roku wziął udział w rozbrajaniu Niemców w Kaliszu oraz dowodził plutonem w kompanii zwiadowczej 29 pułku piechoty Ziemi Kaliskiej. Następnie kontynuował naukę w gimnazjum. W lipcu 1920 roku, w czasie wojny z bolszewikami, walczył w szeregach kompanii harcerskiej 221 pułku piechoty, a od sierpnia do grudnia 1920 roku – 18 pułku artylerii polowej. Po raz kolejny wrócił do gimnazjum.
24 września 1924 roku Prezydent RP Stanisław Wojciechowski mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 roku i 11. lokatą w korpusie oficerów artylerii, a Minister Spraw Wojskowych wcielił do 25 pułku artylerii polowej w Kaliszu[1]. 21 grudnia 1925 roku awansował na porucznika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 roku i 11. lokatą w korpusie oficerów artylerii[2]. Do jesieni 1934 roku był oddelegowany z macierzystego pułku do Wojskowego Sądu Rejonowego Kalisz w charakterze oficera sądowego[3]. 3 listopada 1934 roku został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu Normalnego 1934–1936[4]. 27 czerwca 1935 roku awansował na kapitana ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 roku i 48. lokatą w korpusie oficerów artylerii[5]. W październiku 1936 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przydzielony do dowództwa 17 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty w Gnieźnie na stanowisko I oficera sztabu. Później powierzono mu pełnienie obowiązków szefa sztabu tej dywizji. W październiku 1938 roku został przeniesiony do 17 pułku artylerii lekkiej w Gnieźnie, w którym odbył praktykę liniową na stanowisku dowódcy baterii i dywizjonu[6].
W październiku 1939 roku dostał się do niewoli radzieckiej. W październiku 1941 roku został referentem opieki w Dowództwie Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Na majora awansował ze starszeństwem z dniem 11 grudnia 1941 roku. W styczniu 1942 roku został szefem Oddziału Operacyjnego w Dowództwie PSZ w ZSRR, a w kwietniu tego roku szefem sztabu 6 Dywizji Strzelców. W styczniu 1943 roku został przeniesiony do 6 Lwowskiego pułku artylerii lekkiej na stanowisko zastępcy dowódcy pułku, lecz już w marcu został skierowany do dowództwa Armii Polskiej na Wschodzie, na stanowisko szefa Oddziału Operacyjnego. W grudniu 1943 roku został oficerem do zleceń generała dywizji Władysława Andersa, dowódcy Armii Polskiej na Wschodzie i dowódcy 2 Korpusu. Od kwietnia 1944 roku pełnił służbę w Dowództwie 2 Korpusu.
W czerwcu 1944 roku został szefem sztabu 3 Dywizji Strzelców Karpackich. 1 lipca 1944 roku awansował na podpułkownika. W kwietniu 1945 roku został wyznaczony na stanowisko zastępcy dowódcy 10 pułku artylerii ciężkiej. W październiku 1945 roku powrócił do Dowództwa 2 Korpusu na stanowisko szefa Wydziału Dobrobytu i Opieki nad Żołnierzem. Od września 1947 roku w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia. Na pułkownika awansował ze starszeństwem z 15 sierpnia 1955 roku[7].
12 marca 1957 roku Prezydent RP na Uchodźstwie, August Zaleski powołał go na stanowisko członka Rady Rzeczypospolitej Polskiej. 28 marca 1957 roku Prezydent RP na Uchodźstwie zwolnił go z urzędu Ministra Obrony Narodowej i jednocześnie powierzył pełnienie obowiązków do czasu powołania nowego rządu. 15 kwietnia 1957 roku Prezydent RP na Uchodźstwie mianował go Ministrem Obrony Narodowej w drugim rządzie Antoniego Pająka[8]. Prezydent RP na Uchodźstwie August Zaleski mianował go generałem brygady ze starszeństwem z 15 sierpnia 1962 roku w korpusie generałów[7][9]. 14 czerwca 1965 roku Prezydent RP na Uchodźstwie, August Zaleski zwolnił go z urzędu Ministra Obrony Narodowej i powierzył mu sprawowanie obowiązków do czasu powołania nowego rządu[10]. 9 września 1963 roku, z tytułu pełnienia urzędu ministra, został członkiem III Rady Rzeczypospolitej Polskiej[11]. Wobec zgonu gen. broni Michał Tokarzewskiego-Karaszewicza 23 maja 1964 został mianowany pełniący tymczasowo czynności Generalnego Inspektorem Sił Zbrojnych[12]. Był członkiem Kapituły Krzyża Orderu Wojennego Virtuti Militari, powoływany 7 marca 1960[13], 7 marca 1964[14][15], 7 marca 1966[16][17], 24 marca 1970[18].
Zmarł 4 lutego 1990 roku i został pochowany na Lambeth Cemetery (179 B2)[19].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Złoty Orderu Wojskowego Virtuti Militari
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (3 maja 1961, za zasługi położone w pracy dla Rzeczypospolitej Polskiej)[20]
- Krzyż Walecznych
- Medal Niepodległości
- Srebrny Krzyż Zasługi
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 102 z 1 października 1924 roku, s. 561-562. Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 684, 760. Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 399, 491, tu jako „Bolesław Antoni Lewiński”.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 136 z 23 grudnia 1925 roku, s. 736, tu jako „Bolesław Lewiński”.
- ↑ Rocznik oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932, s. 209, 693, tu również jako „Bolesław Antoni Lewiński”.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 179.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 9 z 28 czerwca 1935 roku, s. 72. W dalszym ciągu figurował w ewidencji wojskowej, jako „Bolesław Antoni Lewiński”.
- ↑ Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939, Biblioteka Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego tom 23, Fundacja CDCN, Kraków 2003, ISBN 978-83-7188-691-1, s. 172, tu także jako „Bolesław Antoni Lewiński”.
- ↑ a b Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 79.
- ↑ Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Nr 3, Londyn 30 kwietnia 1957 roku.
- ↑ Dembiński 1969 ↓, s. 1. Awans został ogłoszony w Dzienniku Personalnym Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych nr 14 z 1965 roku. W tym samym dzienniku ogłoszono awans Stefana Brzeszczyńskiego na generała brygady ze starszeństwem z 11 listopada 1962 roku..
- ↑ Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Nr 3, Londyn 17 lipca 1965 roku, s. 11.
- ↑ Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Nr 3, Londyn 14 września 1963 roku, s. 30.
- ↑ Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 23 maja 1964r.. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 16, Nr 3 z 24 czerwca 1964.
- ↑ zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 marca 1960r. o powołaniu członków Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 4, Nr 1 z 25 maja 1960.
- ↑ Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 marca 1964r. o zwolnieniu członków Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 11, Nr 3 z 17 lipca 1965.
- ↑ Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 marca 1964r. o powołaniu członków Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 11, Nr 3 z 17 lipca 1965.
- ↑ Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 marca 1966r. o zwolnieniu członków Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 4, Nr 1 z 19 marca 1966.
- ↑ Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 marca 1966r. o powołaniu członków Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 4, Nr 1 z 19 marca 1966.
- ↑ Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 marca 1970r. o powołaniu Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 2, Nr 1 z 14 kwietnia 1970.
- ↑ Opracowanie stanu zachowania grobów rządowych w Wielkiej Brytanii [online], Fundacja "Pomoc Polakom na Wschodzie" im. Jana Olszewskiego [dostęp 2023-04-18] (pol.).
- ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 17, Nr 4 z 15 września 1961.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Stefan Dembiński: Lista Oficerów Polskich Sił Zbrojnych na uchodźstwie według awansów dokonanych zarządzeniami Prezydenta Rzeczypospolitej, z uwzględnieniem rodzajów broni i służb. [w:] Dziennik Ustaw RP na Uchodźstwie [on-line]. 1969-06-30. [dostęp 2016-11-29].
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Członkowie III Rady Rzeczypospolitej Polskiej
- Członkowie Kapituły Orderu Virtuti Militari (władze RP na uchodźstwie)
- Członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej
- Generałowie brygady mianowani przez władze RP na uchodźstwie po 1947
- Harcerze w wojnie polsko-bolszewickiej
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej 1939–1941
- Kapitanowie artylerii II Rzeczypospolitej
- Ministrowie obrony narodowej (władze RP na uchodźstwie)
- Odznaczeni Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari (władze RP na uchodźstwie)
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (władze RP na uchodźstwie)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (władze RP na uchodźstwie)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Odznaczeni Medalem Niepodległości
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Polacy – uczestnicy kampanii włoskiej 1943–1945
- Oficerowie dyplomowani II Rzeczypospolitej
- Oficerowie Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR 1941–1942
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Urodzeni w 1902
- Zmarli w 1990
- Żołnierze Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia
- Żołnierze Wojska Polskiego na emigracji w Wielkiej Brytanii po II wojnie światowej
- Oficerowie 17 Pułku Artylerii Lekkiej
- Oficerowie 25 Pułku Artylerii Lekkiej
- Szefowie sztabu 17 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty
- Oficerowie dowództwa 3 Dywizji Strzelców Karpackich
- Oficerowie dowództwa 2 Korpusu Polskiego (PSZ)
- Oficerowie 10 Pułku Artylerii Ciężkiej (PSZ)