Antoine-Charles-Louis de Lasalle
| |
| generał kawalerii | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
Antoine-Charles-Louis de Lasalle (ur. 10 maja 1775 w Metzu, zm. 6 lipca 1809 pod Wagram) – francuski generał kawalerii lekkiej w okresie wojen napoleońskich.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Służbę w wojsku rozpoczął w wieku 11 lat, skierowany przez ojca do Pułku Alzackiego jako kadet. Pięć lat później, po ukończeniu nauki, otrzymał stopień podporucznika i wstąpił do 24 Pułku Kawalerii. W czasie rewolucji francuskiej, jako obywatel Lasalle, służy w 23 Pułku Strzelców Konnych pod dowództwem generała Pichegru. Po upadku Robespierra został adiutantem w sztabie generała Kellermanna, zwycięzcy spod Valmy. W 1796 roku został oddelegowany do armii włoskiej generała Napoleona Bonaparte[potrzebny przypis].
Początek służby u boku Bonapartego był dość pechowy: jako młody oficer wpadł w zasadzkę i dostał się do austriackiej niewoli. Wkrótce jednak został uwolniony w ramach wymiany jeńców i w rezultacie Lasalle wziął udział w I kampanii włoskiej (1796–1797), wyprawie do Egiptu (1798–1799), II kampanii włoskiej (1800), a po zawarciu pokoju, w wyprawie z sojuszniczą wówczas Hiszpanią przeciwko Portugalii (1801)[potrzebny przypis].
Po proklamowaniu Cesarstwa, 14 lipca 1804 roku został kawalerem Legii Honorowej, a w niecały rok później (1805) otrzymał stopień generała brygady.
W 1805 roku wziął udział w rozbiciu trzeciej koalicji, a w latach 1806–1807 w rozgromieniu Prus, gdzie odznaczył się zdobyciem Szczecina (por. Twierdza Szczecin) w ramach IV koalicji antyfrancuskiej. 30 grudnia 1806 roku został mianowany generałem dywizji. W 1807 walczył w kampanii rosyjskiej w kawalerii rezerwowej marszałka Joachima Murata. W tym samym roku otrzymał tytuł hrabiego Cesarstwa. W roku 1808 został wysłany do Hiszpanii, gdzie zdławił powstanie w Valladolid i doprowadził do zwycięstwa w bitwie pod Medina del Rio Seco. Po bitwie pod Medellin otrzymał dowództwo lekkiej jazdy kawalerii rezerwowej. W 1809 roku wziął udział w wojnie z Austrią. Wsławił się w bitwie pod Aspern (Essling) i zdobyciem twierdzy Raab. Zginął w bitwie pod Wagram 6 lipca 1809 roku[potrzebny przypis].
Antoine-Charles de Lasalle należał do słynnych les beaux sabreurs („pięknych rębaczy”) epoki napoleońskiej – brawurowych, romantycznych, odważnych i inteligentnych generałów lekkiej kawalerii. Do tego elitarnego grona zaliczali się obok niego – Louis Pierre Montbrun, Sainte-Croix i Colbert-Chabanais[potrzebny przypis]. Żaden z nich nie przeżył upadku Cesarstwa. Lasalle zwykł mawiać: „Huzar, który dożył trzydziestki, jest zwykłym dekownikiem”[1][2]. W chwili śmierci miał 34 lata.
Antoine-Charles de Lasalle jest autorem wiersza opiewającego szarżę polskich szwoleżerów pod Somosierrą[3]:
Byli w Polsce Francuzi
Są Polacy w Hiszpanii...
Europy nie wzburzy
Ich wspólne panowanie.
Jakiż naród sił tyle
Stawi przeciw ich sile?
Tam gdzie Polak jest z Francuzem,
Śmierci wokół żniwo duże.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ François Hourtoulle: Le général comte Charles Lasalle 1775-1809, Paris 1979, s. 68.
- ↑ Gilles de Becdelievre: Les loups de l’Empereur. 2011-01-25. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-29)]. Cytat: tout hussard qui n’est pas mort à trente ans est un Jean-Foutre! (fr.). – inne tłumaczenie pol. Wszyscy huzarzy, którzy nie polegli do trzydziestki to cioty!
- ↑ Wiesław Mateusz Malinowski, Jerzy Styczyński, Polska i Polacy w literaturze francuskiej (XIV-XIX w.), Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2016, s. 172, ISBN 978-83-232-3091-5.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Marcel Dupont: Generał Lasalle, Małopolska Oficyna Wydawnicza Krak-Buch, Kraków 1993
- Archibald Gordon Macdonell: Napoleon i jego marszałkowie, Wydawnictwo Puls, Londyn 1992
- Andrew Uffindell, Wielcy generałowie wojen napoleońskich oraz ich bitwy 1805-1815, Norbert Radomski (tłum.), Poznań: Rebis, 2007, ISBN 978-83-7301-873-0, OCLC 749966448.