Andrea Palladio
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość | |
Praca | |
Styl |
Andrea Palladio (ur. 30 listopada 1508 w Padwie, zm. 19 sierpnia 1580 w Maser) – włoski architekt i teoretyk architektury.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w skromnej rodzinie rzemieślniczej, pod nazwiskiem Andrea di Pietro della Gondola, a zmienił je na Andrea Palladio pod wpływem swego mecenasa i poety, Gian Giorgio Trissino. Studiował architekturę, zabytki starożytnego Rzymu, dzieła architektów, takich jak Giulio Romano, Donato Bramante i Baldassare Peruzzi, a także dzieło Witruwiusza.
Pierwszym poważnym zadaniem powierzonym mu do realizacji była renowacja XV-wiecznego Palazzo della Ragione w Vicenzy, obejmująca nowy wystrój fasady, nową obudowę z krużgankami i przekrycie hali Palazzo ogromną, drewnianą kolebką o konstrukcji zbliżonej do odwróconego kadłuba fregaty w 1549 r. (tzw. Basilica Palladiana). W latach 1558 do 1566 zajmował się odbudową i dokończeniem budowy XV-wiecznej katedry w Vicenzy. Następne prace powstawały w tej samej okolicy. Były to rezydencje i budynki użyteczności publicznej, w tym pałace miejskie: Barbaran da Porto, Chiericati, Thiene, Porto, Valmarana, wille (pałace, rezydencje podmiejskie): Villa Capra zwana Villa Rotonda w Vicenzy czy Villa Foscari (zwana "la Malcontenta") w Mira koło Wenecji.
W okresie od 1560 do 1580 Palladio zbudował kilka kościołów w Wenecji, w tym: San Francesco della Vigna, San Giorgio Maggiore i Il Redentore. W 1567 zbudował drewniany (z galerią krytą dachem) most w Bassano del Grappa nad rzeką Brentą (odbudowany po zniszczeniach II wojny światowej). Ponadto zbudował murowany ceramiczny most wsparty na kamiennych kolebkach nad rzeką Tesiną w Torri di Quartesolo w 11 lat od pierwszych szkiców w 1569 r. (most wzorowany na antycznych konstrukcjach rzymskich). Jego ostatnim dziełem był Teatro Olimpico w Vicenzy, ukończony w pięć lat po śmierci architekta, w 1585[1].
Jako wczesny nowożytny architekt zawarł w formie traktatu i stosował systemowe zasady organizacji i projektowania przestrzeni rezydencjonalnych. Był pod wpływem architektury i starożytnej sztuki rzymskiej, wykorzystywał rozwiązania stosowane w budowlach antycznych.
Jest autorem traktatów o architekturze. Jego Cztery księgi o architekturze (wł. I quattro libri dell'architettura) stały się inspiracją dla twórców epoki klasycyzmu.
Silne oddziaływanie miały poglądy artysty w Anglii, gdzie jego dzieło wydano w 1709[2], a jego kontynuatorzy, Inigo Jones, Christopher Wren i inni, stworzyli styl zwany palladianizmem.
-
Andrea Palladio
-
Jedna ze stron I Quattro Libri dell'Architettura
-
Rycina przedstawiająca Villa Rotonda
-
Basilica Palladiana
-
Palazzo del Capitanio
-
Palazzo Chiericati
-
Teatro Olimpico
-
San Giorgio Maggiore
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pierre Chaunu: Cywilizacja wieku Oświecenia. Warszawa: PIW, 1993, s. 300. ISBN 83-06-02339-0.
- ↑ Pierre Chaunu: Cywilizacja wieku Oświecenia. Warszawa: PIW, 1993, s. 301. ISBN 83-06-02339-0.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- sylwetka Palladio w językach: angielskim, francuskim i niemieckim
- Andrea Palladio – strona w serwisie ArchINFORM (ang. • niem.)
- ISNI: 0000000121222209
- VIAF: 17227673
- ULAN: 500021650
- LCCN: n80038415
- GND: 118591355
- NDL: 00452046
- LIBRIS: pm1352373zj3p2t
- BnF: 119184708
- SUDOC: 02738425X
- SBN: CFIV075479
- NLA: 35406748
- NKC: ola2003162797
- BNE: XX1081333
- NTA: 068607504
- BIBSYS: 90138893
- CiNii: DA00464522
- Open Library: OL539775A
- PLWABN: 9810537515105606
- NUKAT: n97700306
- J9U: 987007266209705171
- PTBNP: 29588
- CANTIC: a10451882
- LNB: 000205041
- NSK: 000144764
- CONOR: 9665635
- ΕΒΕ: 175070
- BLBNB: 000313847
- KRNLK: KAC201909951
- LIH: LNB:V*305296;=BL