Aleksander Studniarski
Tablica upamiętniająca Aleksandra „Lwa” Studniarskiego przy kościele pw. Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej | |
Data urodzenia |
9 lub 21 czerwca 1933 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przyczyna śmierci |
choroba nerek |
Miejsce spoczynku | |
Narodowość | |
Stanowisko |
dowódca Krajowej Armii Wyzwoleńczej |
Rodzice |
Maksymilian i Władysława Studniarscy |
Krewni i powinowaci |
Izabela Kaseja (siostra) |
Aleksander Studniarski ps. Lew (ur. 9 lub 21 czerwca 1933[1][2], zm. 27 lutego 1954 w Krakowie) – polski działacz polityczny, dowódca Krajowej Armii Wyzwoleńczej (młodzieżowej organizacji antykomunistycznej w Poznaniu) i więzień polityczny[3].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 9 lub 21 czerwca 1933 w rodzinie Maksymiliana Studniarskiego (1903–1988) i Władysławy (1901–1979)[1].
Uczył się zawodu stolarza. 23 lutego 1952, w siódmą rocznicę zdobycia Poznania przez Armię Czerwoną w kilku miejscach miasta członkowie antykomunistycznej organizacji kierowanej przez „Lwa” namalowali napisy „Precz z komunizmem i propagandą Stalina”. Aleksander był autorem szablonu do napisu. Hasła szybko zamalowano, a stalinowscy śledczy rozpoczęli poszukiwania sprawców[4].
Na początku kwietnia 1952 razem z innych członkami Krajowej Armii Wyzwoleńczej został aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Jako przywódca organizacji, po brutalnym śledztwie, został skazany na osiem lat więzienia i wkrótce przewieziony do Progresywnego Więzienia dla Młodocianych w Jaworznie. Latem 1953 zachorował na nerki i trafił do szpitala więziennego przy więzieniu Montelupich w Krakowie. Wnioski o przerwę w wykonywaniu kary składane przez skazanego, jego rodziców, a nawet naczelnika więzienia do sądu w Poznaniu przechodziły długą biurokratyczną drogę, rozpatrywane były opieszale i ostatecznie – mimo pogarszającego się stanu zdrowia Aleksandra – były odrzucane. Podpułkownik Jan Radwański z poznańskiego sądu pozostał niewzruszony, doprowadzając tym samym do jego śmierci[3].
Zmarł 27 lutego 1954 w więzieniu w Krakowie mając niecałe dwadzieścia jeden lat[3]. Został pochowany 5 marca 1954 na cmentarzu Miłostowo w Poznaniu[1] (pole 7, kwatera 20).
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Aleksander Studniarski uchodził za autora słów ballady „W więziennym szpitalu” granej obecnie do muzyki The Animals – The House of the Rising Sun, lecz pierwowzór tej pieśni wywodzi się jeszcze z czasów zaborów, a Studniarski usłyszał ją prawdopodobnie od któregoś ze starszych więźniów i wykorzystując swój talent muzyczny przyczynił się do jej popularyzacji[3].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Jego siostra Izabela Kaseja z domu Studniarska w 2009 roku w Sądzie Okręgowym w Poznaniu rozpoczęła starania o sądową rehabilitację brata[5].
Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Poznaniu wszczęła śledztwo w sprawie znęcania się nad członkami poznańskiej Krajowej Armii Wyzwoleńczej[5].
W 2010 rada osiedla wydała publikację „Lew z Głównej”, której jest tytułowym bohaterem, mającą na celu przywrócić pamięć o nim wśród mieszkańców Poznania[6].
18 września 2010 w parku przy kościele pw. Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej przy ulicy Mariackiej odsłonięto upamiętniającą go tablicę z napisem: „Dowódca Krajowej Armii Wyzwoleńczej, świadomy przysięgi i obowiązków wobec Boga i Ojczyzny nieugięcie walczył o wolną i niepodległą Polskę oddając za nią własne młode życie w stalinowskim więzieniu. NIEZŁOMNEMU – by pamięć o nim nie zginęła”[7][6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Miejsce pochówku Aleksandra Studniarskiego i jego rodziny. Urząd Miasta Poznania. [dostęp 2017-02-10]. (pol.).
- ↑ Patrz: Tablica upamiętniająca Aleksandra Studniarskiego (1933–1954) przy Kościele Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej w Poznaniu.
- ↑ a b c d Krzysztof M. Kaźmierczak: Ściśle tajne – nieznane fakty z historii Wielkopolski 1945-1989. Poznań: Polska Presse sp. z o.o., 2009. ISBN 978-83-88965-78-4.
- ↑ Kto napisał "W więziennym szpitalu, na zgniłym posłaniu"?. Wirtualna Polska, 2009-01-23. [dostęp 2017-02-15]. (pol.).
- ↑ a b Krzysztof M. Kaźmierczak: Kłopoty z pamięcią o bohaterze. Głos Wielkopolski, 2009-09-02, 2014-09-17. [dostęp 2017-02-11]. (pol.).
- ↑ a b Krzysztof M. Kaźmierczak: Poznań: Upamiętnią "Lwa" z Głównej. Będzie specjalny obelisk. Głos Wielkopolski, 2010-09-15, 2014-09-17. [dostęp 2017-02-11]. (pol.).
- ↑ KMK: Poznań: Odsłonięto tablicę upamiętniającą Studniarskiego. Dziennik Bałtycki, 2010-09-19. [dostęp 2017-02-11]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Krzysztof M. Kaźmierczak: „Ściśle tajne – nieznane fakty z historii Wielkopolski 1945-1989”, Polska Presse sp. z o.o., Poznań 2009, ISBN 978-83-88965-78-4.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Aleksander Studniarski „W więziennym szpitalu”, wykonanie pieśni Imperium Youtube.com [dostęp 2021-02-15]
- Członkowie podziemnych antykomunistycznych organizacji młodzieżowych w Polsce (1944–1956)
- Pochowani na cmentarzu Miłostowo w Poznaniu
- Polscy stolarze
- Polskie ofiary represji stalinowskich
- Urodzeni w 1933
- Więźniowie polityczni zmarli w więzieniach Polski Ludowej 1944–1956
- Więźniowie Progresywnego Więzienia dla Młodocianych w Jaworznie
- Więźniowie więzienia karno-śledczego UB i NKWD na Montelupich w Krakowie
- Zmarli w 1954