Aleksander Sochaczewski
Aleksander Sochaczewski, około 1913 | |
Imię i nazwisko |
Lejb Sonder |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość | |
Dziedzina sztuki | |
Epoka | |
Ważne dzieła | |
| |
Odznaczenia | |
Aleksander Sochaczewski, właściwie Lejb Sonder (ur. 3 maja 1843 w Iłowie, zm. 15 czerwca 1923 w Biedermannsdorf) – polski malarz żydowskiego pochodzenia, reprezentant romantyzmu, sybirak.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Uczeń Warszawskiej Szkoły Rabinów, od 1860 studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie pod kierunkiem profesora Józefa Simmlera. Aresztowany jesienią 1862 na fali aresztowań po nieudanych zamachach na Aleksandra Wielopolskiego, więziony w Cytadeli, skazany − już po wybuchu powstania styczniowego − na 20 lat pobytu na Syberii (10 lat katorgi, 10 lat zwykłego osiedlenia). Po powrocie z zesłania (1884) z uwagi na brak zgody władz carskich na pobyt w Królestwie Polskim osiedlił się we Lwowie.
Następnie mieszkał między innymi w Monachium i Brukseli, gdzie stworzył cykl przejmujących obrazów dokumentujących katorgę i pobyt na Syberii w okresie zsyłek po powstaniu styczniowym, z najsłynniejszym Pożegnanie Europy (1894). Obraz ma znaczenie symboliczne, autor uwiecznił szereg znanych zesłańców, zesłanych w różnych zsyłkach, w tym siebie – postać stojącą przy słupie granicznym z prawej strony patrzącą na słup.
W 1913, w pięćdziesiąta rocznicę powstania styczniowego, po wystawie we Lwowie Sochaczewski przekazał radzie miejskiej Lwowa kolekcję obrazów w zamian za dożywotnią rentę. 2 maja 1924 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[1].
W 1956 Ministerstwo Kultury ZSRR przekazało Polsce kolekcję obrazów Aleksandra Sochaczewskiego. W setną rocznicę powstania styczniowego (1963), wyeksponowano kolekcję w Muzeum X Pawilonu cytadeli warszawskiej (ekspozycja stała).
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Branka Polaków do armii rosyjskiej w 1863
-
Wieczór – Zakładanie kajdan
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 36.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Helena Boczek: Aleksander Sochaczewski 1843-1923 - malarz syberyjskiej katorgi: życie, twórczość i dzieje kolekcji. Beata Meller. Warszawa: Muzeum Historyczne m. st. Warszawy: Muzeum Niepodległości, 1995. ISBN 83-900-7271-8.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Galeria malarstwa Aleksandra Sochaczewskiego. [dostęp 2021-09-09]. (pol.).
- Magdalena Szczęsny-Mrówczyńska Pamiętnik malarski Aleksandra Sochaczewskiego. [dostęp 2021-09-09]. (pol.).
- Polscy malarze pochodzenia żydowskiego
- Absolwenci Warszawskiej Szkoły Rabinów
- Więźniowie Cytadeli Warszawskiej (Królestwo Kongresowe)
- Polscy zesłańcy na Sybir
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Malarze związani ze Lwowem
- Urodzeni w 1843
- Zmarli w 1923
- Ludzie urodzeni w Iłowie