Przejdź do zawartości

Żwirowiec orientalny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Żwirowiec orientalny
Glareola maldivarum[1]
J. R. Forster, 1795
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

siewkowe

Podrząd

mewowce

Parvordo

Larida

Nadrodzina

Glareoloidea

Rodzina

żwirowcowate

Podrodzina

żwirowce

Rodzaj

Glareola

Gatunek

żwirowiec orientalny

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania
Mapa występowania

     okres lęgowy

     przeloty

     zimowiska

Żwirowiec orientalny[3] (Glareola maldivarum) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny żwirowcowatych (Glareolidae). Występuje w południowo-wschodniej i wschodniej Azji, zimuje bardziej na południe – aż po Australię. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

Po raz pierwszy gatunek opisał Johann Reinhold Forster na podstawie holotypu z okolic Malediwów. Nadał mu nazwę Glareola (Pratincola) Maldivarum[4]. Obecnie (2021) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny podtrzymuje nazwę G. maldivarum. Uznaje gatunek za monotypowy[5]. Dawniej żwirowca orientalnego uznawano za jeden gatunek ze żwirowcem łąkowym (G. pratincola)[4].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała wynosi 23–25 cm, rozpiętość skrzydeł 58–64 cm, masa ciała 59–95 g[4]. Długość skrzydła 170–200 mm, długość górnej krawędzi dzioba 12–15 mm, długość skoku 30–37 mm, długość ogona 71–59 mm. Głębokość wcięcia w ogonie wynosi 22–23 mm u samców, 17–30 mm u samic. Żwirowce orientalne upierzeniem bardzo przypominają żwirowce łąkowe i stepowe (G. nordmanni). Wyróżniają się całkowicie ciemnymi lotkami II rzędu (tylko u ptaków dorosłych) i kasztanowymi pokrywami podskrzydłowymi. U dorosłych wierzch skrzydła jest całkowicie ciemny, jak u żwirowców stepowych. Osobniki młodociane mają bardzo cienkie, płowobiałe obrzeżenie lotek II rzędu, cieńsze niż u młodocianych żwirowców łąkowych. W porównaniu do żwirowców łąkowych we wszystkich szatach żwirowce orientalne zdają się mieć większą płowopomarańczową plamę w niższej części piersi[6].

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Żwirowce orientalne są wędrowne. Gniazdują na obszarze od skrajnie południowej Syberii, wschodniej Mongolii i północno-wschodnich Chin (Heilongjiang) na południe po północne Indie, Sri Lankę, południowo-wschodnią Azję i Tajwan. Lokalnie gniazdują także w zachodniej Japonii i Wyspach Riukiu. Lęgi stwierdzono również w południowym Pakistanie, na północnych Filipinach i Borneo. Zimują na obszarze od Malediwów, Indii i południowo-wschodniej Azji przez Indonezję i Nową Gwineę po Australię[4]. Większość żwirowców orientalnych na miejsce zimowania wybiera Australię. Sporadycznie zagubione ptaki docierają do Nowej Zelandii[7].

Ekologia i zachowanie

[edytuj | edytuj kod]
Osobnik młodociany

Zwyczajami żwirowce orientalne nie różnią się od żwirowców łąkowych[6]. Zamieszkują otwarte obszary, takie jak łąki, pastwiska, lotniska, boiska i okolice obszarów podmokłych (bagna, okolice rzek, jezior, solnisk, zarybionych stawów i pól ryżowych)[7]. Pożywieniem żwirowców orientalnych w sezonie lęgowym są owady i inne naziemne stawonogi, szczególnie prostoskrzydłe i chrząszcze[4]. Poza sezonem lęgowym również zjadają bezkręgowce, takie jak ważki, prostoskrzydłe, chrząszcze, ćmy, mrówki, termity, pszczoły i osy[7].

Zniesienia przypadają na okres od kwietnia do czerwca. Na obszarach otwartych gniazdują w luźnych koloniach, często tuż po pożarach[4]. Gniazdo to zazwyczaj płytki dołek w ziemi. Zniesienie liczy 2 lub 3 jaja. Okres inkubacji i czas, po jakim młode są w pełni opierzone, nie są znane. Według różnych źródeł trwają tyle samo, co u żwirowców łąkowych, u których wysiadywanie trwa 17–19 dni[7].

Status

[edytuj | edytuj kod]

IUCN uznaje żwirowca orientalnego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2021). Liczebność światowej populacji szacuje się na około 2,9-3 miliony osobników. Globalny trend liczebności uznawany jest za spadkowy ze względu na utratę i degradację siedlisk, a także polowania[2][8].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Glareola maldivarum, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Glareola maldivarum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Glareolidae Brehm,CL, 1831 - żwirowcowate - Coursers and Pratincoles (Wersja: 2015-09-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-01-29].
  4. a b c d e f Maclean, G.L. & Kirwan, G.M: Oriental Pratincole (Glareola maldivarum). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-03-04].
  5. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-09-28]. (ang.).
  6. a b Marchant, Tony Prater & Peter Hayman: Shorebirds. Christopher Helm, 1986, s. 255. ISBN 978-1-4081-3515-0.
  7. a b c d Glareola maldivarum – Oriental Pratincole. [w:] Species Profile and Threats Database [on-line]. Australian Department of the Environment and Energy. [dostęp 2017-03-04].
  8. Oriental Pratincole Glareola maldivarum. BirdLife International. [dostęp 2021-09-28].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]