Order Świętego Księcia Łazarza

Order Świętego Księcia Łazarza
Orden Svetoga Kneza Lazara
Орден светог кнеза Лазара

Awers insygniów orderu (rewers odznaki wewnątrz)
Awers łańcucha orderowego
Ustanowiono	28 czerwca 1889
Kruszec	złoto
Poniżej	Order Gwiazdy Jerzego Czarnego

Król Piotr I z m.in. Orderem św. Łazarza

Order Świętego Księcia Łazarza (serb.-chorw. Orden Svetoga Kneza Lazara, Орден светог кнеза Лазара) lub Order Księcia Łazarza (serb.-chorw. Orden Kneza Lazara) – najwyższy order Królestwa Serbii i Królestwa Jugosławii, przysługujący tylko królowi i następcy tronu (prijestolonasljednikowi).

Historia

Order został ustanowiony 28 czerwca 1889 przez drugiego króla Serbii z dynastii Obrenowiciów Aleksandra I na pamiątkę bitwy na Kosowym Polu w jej pięćsetną rocznicę i poświęcony świętemu księciu Łazarzowi Hrebeljanoviciowi, który postradał życie w tej bitwie. Order istniał tylko w dwóch egzemplarzach i był noszony przez króla, który go nakładał w dzień koronacji, oraz (od 1903) następcę tronu, który otrzymywał go w dzień swych 18. urodzin.

Po obaleniu monarchii Obrenowiciów w 1903 order został przejęty przez nową dynastię Karadziordziewiciów i był do 1945 jednym z insygniów władzy królewskiej w Serbii i Jugosławii, a następnie do 2010 był prywatnym orderem domowym Karadziordziewiciów.

Nie należy go mylić z zakonem rycerskim o tej samej nazwie, ani włoskim Orderem Świętych Maurycego i Łazarza.

Wygląd insygniów

Order nie posiadał wstęgi ani gwiazdy, a jedynie szalenie kosztowny łańcuch, naśladujący dawny styl klejnotów Bizancjum, składający się z 24 kwadratowych członów, na przemian plakietek z dwugłowym orłem serbskim i ze zbroją rycerską z nałożonymi na nią skrzyżowanymi mieczami. W środku łańcucha znajdowała się zawieszka oznaki orderu, dwie złote płytki z wygrawerowanymi datami: „1389” i „1889”, ukoronowane bizantyjską koroną cesarską. Oznaka orderu to dużych rozmiarów krzyż liliowy, z promieniami między ramionami i z figurą świętego kniazia w medalionie środkowym, emaliowany i wysadzany diamentami, szafirami, perłami i rubinami.

Odznaczeni

Lista pełna (siedem osób)

1. Aleksander I Obrenowić, król Serbii
2. Piotr I Karadziordziewić, król Serbii
3. Jerzy Karadziordziewić, następca tronu Serbii do 1909
4. Aleksander I Karadziordziewić, król Jugosławii
5. Piotr II Karadziordziewić, ostatni król Jugosławii
6. Aleksander Karadziordziewić, ostatni następca tronu Jugosławii
7. Piotr Karadziordziewić (ur. 1980), najstarszy syn poprzedniego (od 5 lutego 1998)

Bibliografia

• Arnhard Graf Klenau, Europäische Orden ab 1700, München 1978
• И.Г. Спасский, Иностранные и русские ордена до 1917 года, Leningrad 1963
• Order of St. Prince Lazar. [w:] ORDERS AND MEDALS OF THE KINGDOM OF SERBIA [on-line]. omks.andric.org. [dostęp 2015-04-14]. (ang.).
• The Order of Saint Prince Lazarus. [w:] THE ROYAL FAMILY OF SERBIA [on-line]. royalfamily.org. [dostęp 2015-04-14]. (ang.). (wer. serbska)
• Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak. Warszawa-Kraków: Główna Księgarnia Wojskowa, Drukarnia Narodowa, 1939, s. 384.