Przejdź do zawartości

Centralny Port Komunikacyjny: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m →Komponent kolejowy: osobny artkuł
Linia 209: Linia 209:
20 stycznia 2024 rozpoczął się [[audyt]] zapowiadany wcześniej przez [[Trzeci rząd Donalda Tuska|nowo utworzony rząd]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Lasek: pierwsze wnioski z audytu spółki CPK mogą być pod koniec tego kwartału |data dostępu = 2024-01-21 |opublikowany = wnp.pl |url = https://www.wnp.pl/finanse/lasek-pierwsze-wnioski-z-audytu-spolki-cpk-moga-byc-pod-koniec-tego-kwartalu,796821.html |język = pl}}</ref>.
20 stycznia 2024 rozpoczął się [[audyt]] zapowiadany wcześniej przez [[Trzeci rząd Donalda Tuska|nowo utworzony rząd]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Lasek: pierwsze wnioski z audytu spółki CPK mogą być pod koniec tego kwartału |data dostępu = 2024-01-21 |opublikowany = wnp.pl |url = https://www.wnp.pl/finanse/lasek-pierwsze-wnioski-z-audytu-spolki-cpk-moga-byc-pod-koniec-tego-kwartalu,796821.html |język = pl}}</ref>.


== Odbiór społęczny ==
== Odbiór społeczny ==
Według różnych [[Sondaż|sondaży]] przeprowadzanych w latach 2021—2023 od 49,7% do 68% badanych popiera budowę CPK<ref>{{Cytuj |tytuł = Polacy chcą dalszych inwestycji w atom, zbrojenia i CPK [SONDAŻ] |data = 2023-11-05 |data dostępu = 2024-01-21 |opublikowany = www.gazetaprawna.pl |url = https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/kraj/artykuly/9338571,polacy-chca-dalszych-inwestycji-w-atom-zbrojenia-i-cpk-sondaz.html |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = 68 proc. Polaków popiera budowę CPK |data = 2024-01-21 |data dostępu = 2024-01-21 |opublikowany = pb.pl |url = https://www.pb.pl/68-proc-polakow-popiera-budowe-cpk-1157680 |język = pl-PL}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Tomasz Molga |tytuł = Ta mapa ma wstrząsnąć wierchuszką PiS. Czy dla CPK będą odbierać domy własnym wyborcom? |data = 2022-10-21 |data dostępu = 2024-01-21 |opublikowany = wiadomosci.wp.pl |url = https://wiadomosci.wp.pl/ta-mapa-ma-wstrzasnac-wierchuszka-pis-czy-dla-cpk-beda-odbierac-domy-wlasnym-wyborcom-6825401420540864a |język = pl}}</ref>. Najświeższy sondaż przeprowadzony dla [[Dziennik Gazeta Prawna|Dziennika Gazety Prawnej]] pochodzi z listopada 2023 i wskazuje na 51% poparcia<ref>{{Cytuj |autor = oprac KKG |tytuł = Czy Polacy chcą CPK? Ciekawe wyniki badania |data = 2023-11-06 |data dostępu = 2024-01-21 |opublikowany = www.money.pl |url = https://www.money.pl/gospodarka/polacy-nie-chca-opcji-zero-nowy-rzad-pociagnie-projekty-pis-6960129024563744a.html |język = pl-PL}}</ref>.
Według różnych [[Sondaż|sondaży]] przeprowadzanych w latach 2021—2023 od 49,7% do 68% badanych popiera budowę CPK<ref>{{Cytuj |tytuł = Polacy chcą dalszych inwestycji w atom, zbrojenia i CPK [SONDAŻ] |data = 2023-11-05 |data dostępu = 2024-01-21 |opublikowany = www.gazetaprawna.pl |url = https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/kraj/artykuly/9338571,polacy-chca-dalszych-inwestycji-w-atom-zbrojenia-i-cpk-sondaz.html |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = 68 proc. Polaków popiera budowę CPK |data = 2024-01-21 |data dostępu = 2024-01-21 |opublikowany = pb.pl |url = https://www.pb.pl/68-proc-polakow-popiera-budowe-cpk-1157680 |język = pl-PL}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Tomasz Molga |tytuł = Ta mapa ma wstrząsnąć wierchuszką PiS. Czy dla CPK będą odbierać domy własnym wyborcom? |data = 2022-10-21 |data dostępu = 2024-01-21 |opublikowany = wiadomosci.wp.pl |url = https://wiadomosci.wp.pl/ta-mapa-ma-wstrzasnac-wierchuszka-pis-czy-dla-cpk-beda-odbierac-domy-wlasnym-wyborcom-6825401420540864a |język = pl}}</ref>. Najświeższy sondaż przeprowadzony dla [[Dziennik Gazeta Prawna|Dziennika Gazety Prawnej]] pochodzi z listopada 2023 i wskazuje na 51% poparcia<ref>{{Cytuj |autor = oprac KKG |tytuł = Czy Polacy chcą CPK? Ciekawe wyniki badania |data = 2023-11-06 |data dostępu = 2024-01-21 |opublikowany = www.money.pl |url = https://www.money.pl/gospodarka/polacy-nie-chca-opcji-zero-nowy-rzad-pociagnie-projekty-pis-6960129024563744a.html |język = pl-PL}}</ref>.

W listopadzie 2023 także [[Rzeczpospolita (gazeta)|Rzeczpospolita]] przeprowadziła badanie, w którym wzięło udział 34 ekonomistów, z których ponad połowa opowiedziała się za kontynuowaniem prac nad CPK<ref>{{Cytuj |autor = MWL |tytuł = CPK do kosza? Ekonomiści ocenili projekt PiS |data = 2023-11-07 |data dostępu = 2024-01-21 |opublikowany = www.money.pl |url = https://www.money.pl/gospodarka/ktore-projekty-pis-wyrzucic-do-kosza-ekonomisci-sa-zgodni-6960474706336288a.html |język = pl-PL}}</ref>.


=== Referendum w sprawie lokalizacji CPK w gminie Baranów ===
=== Referendum w sprawie lokalizacji CPK w gminie Baranów ===

Wersja z 14:01, 21 sty 2024

Centralny Port Komunikacyjny
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Stanisławów

Typ

cywilne

Strefa czasowa

UTC +1

Położenie na mapie gminy Baranów
Mapa konturowa gminy Baranów, w centrum znajduje się punkt z opisem „Centralny Port Komunikacyjny”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Centralny Port Komunikacyjny”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Centralny Port Komunikacyjny”
Położenie na mapie powiatu grodziskiego
Mapa konturowa powiatu grodziskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Centralny Port Komunikacyjny”
Ziemia52°08′N 20°29′E/52,133333 20,483333
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Centralny Port Komunikacyjny Sp. z o.o.
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Siedziba

Warszawa

Adres

Al. Jerozolimskie 142B, 02-305 Warszawa

Data założenia

2018

Forma prawna

spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Prezes

Filip Czernicki (p.o.)[1]

Przewodniczący rady nadzorczej

Filip Czernicki[2]

Udziałowcy

Skarb Państwa (100%)

Nr KRS

0000759991

Dane finansowe
Kapitał zakładowy

11.469.207.500 zł[3]

Wiadomości w Wikinews
Strona internetowa

Centralny Port Komunikacyjny (CPK; ang. Solidarity Transport Hub, STH)[4] – planowany węzeł transportowy oparty na zintegrowanych ze sobą węzłach: lotniczym i kolejowym, spójnych z układem sieci drogowej[5]; Węzeł ma być zlokalizowany pomiędzy Warszawą a Łodzią[5] i stanowić ma węzeł przesiadkowy. Ma być największym w Europie Środkowo-Wschodniej węzłem transportowym łączącym lotnisko hubowe (węzłowy port lotniczy) oraz sieci kolejowe i drogowe[6].

W ramach tego projektu, w odległości około 37 km na zachód od Warszawy, na obszarze około 30 km² ma zostać wybudowany Port Lotniczy Solidarność, który w ramach pierwszego etapu ma być w stanie obsługiwać 40 mln pasażerów rocznie[7]. W skład CPK mają wejść też inwestycje kolejowe: węzeł w bezpośredniej bliskości portu lotniczego i połączenia na terenie kraju, które umożliwią przejazd między Warszawą a największymi polskimi miastami w czasie nie dłuższym niż 2,5 godziny. Inwestycja powinna umożliwić stworzenie ponad 150 tys. nowych miejsc pracy. W rejonie CPK ma powstać także Airport City, w skład którego wejdą m.in. obiekty targowo-kongresowe, konferencyjne i biurowe[8].

Plany

Port Lotniczy Solidarność w ramach pierwszego etapu będzie w stanie obsługiwać 45 mln pasażerów rocznie[9]. Przy budowie CPK zakłada się modułową i etapową koncepcję rozwoju i wyposażenia lotniska. W pierwszym etapie powstaną dwie równoległe drogi startowe o długości 4000 metrów każda i dwie kolejne w ramach następnych etapów[10]. Według założeń, CPK ma być lotniskiem bazowym dla PLL LOT, dzięki któremu linia ta będzie mogła stać się integratorem rynku środkowoeuropejskiego i jedną z najważniejszych marek lotniczych na kontynencie[11].

Budowie lotniska będą towarzyszyły inwestycje w infrastrukturę kolejową. Jak wynika z rządowego planu i z ustaleń spółki CPK z PKP Polskimi Liniami Kolejowymi, przy okazji budowy Portu Lotniczego Solidarność powstanie ok. 1600 km nowych linii kolejowych. Założenia są takie, że w ramach tzw. etapu zero, czyli jednocześnie z lotniskiem, zostanie zbudowana m.in. 140-kilometrowa nowa linia kolejowa Warszawa – CPK – Łódź Fabryczna, czyli pierwszy odcinek Kolei Dużych Prędkości. Ta inwestycja umożliwi osiągnięcie czasu przejazdu z CPK do Warszawy w 15 minut, a z CPK do Łodzi ok. 25 minut[12].

Według założeń rządu Beaty Szydło prace przygotowawcze mają trwać do końca 2019 r., a sam port ma być budowany przez kolejne 8 lat – powinien być otwarty w 2027 r.[9]. W sierpniu 2018 pełnomocnik rządu ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego Mikołaj Wild poinformował, że pierwszy samolot powinien wystartować z gminy Baranów w sezonie zimowym 2027/2028[13].

Lokalizacja

W 2003 działał międzyresortowy zespół, który miał wskazać najlepszą lokalizację dla centralnego lotniska[14]; 15 stycznia 2004 r. Ministerstwo Infrastruktury kierowane przez Marka Pola, kierując się opinią tego zespołu ekspertów, po badaniach przeprowadzonych w 2003 r., wskazało dwie potencjalne lokalizacje Centralnego Portu Lotniczego[14][15]:

Rozpatrywano także lokalizację w: Babsku koło Białej Rawskiej, Sochaczewie – lądowisko Sochaczew-Bielice[16], Nowym Mieście nad Pilicą – lotnisko Nowe Miasto nad Pilicą[17], Radomiu, Wołominie[18][19], gminie Baranów koło Grodziska Mazowieckiego[20] .

W zleconym w 2005 studium wykonalności centralnego lotniska, konsorcjum Ineco-Sener, wskazywało, że najlepszą lokalizacją dla tej inwestycji byłby Baranów[21].

W styczniu 2006 r. zwrócono uwagę na korzystne położenie ostatniej lokalizacji w odległości 38 km od Warszawy oraz 78 km od Łodzi, na przecięciu szlaków kolejowych północ–południe (linia kolejowa nr 1, linia kolejowa nr 4 [CMK]) oraz wschód–zachód (planowana linia wysokiej prędkości), a także w odległości 1–2 km od autostrady A2 i około 10 km od drogi krajowej nr 50 będącej zachodnią obwodnicą aglomeracyjną Warszawy. Dzięki możliwości lokalizacji stacji kolejowej na dolnych poziomach terminala lotnisko zostałoby doskonale skomunikowane nie tylko z Warszawą (czas przejazdu ok. 15 minut), Łodzią (ok. 30 minut), ale także z innymi miastami w Polsce.

Gdy idea portu centralnego powróciła[22] pełnomocnik rządu ds. CPK, którym w 2017 był Mikołaj Wild[23] zarekomendował wybudowanie portu lotniczego w Stanisławowie, w gminie Baranów, w powiecie grodziskim, w województwie mazowieckim[9][24]. Wskazane miejsce lokalizacji portu leży na Równinie Łowicko-Błońskiej[25].

Około 1,5 km na południe od wskazanej lokalizacji przebiega autostrada A2. Około 15 km na południe przebiega droga ekspresowa S8 (Wrocław – Warszawa – Białystok). Około 8 km na północ przebiega droga krajowa nr 92. Około 10 km na zachód przebiega droga krajowa nr 50. Około 6,5 km na południowy wschód rozwidlają się linia kolejowa nr 1 (Warszawa – Katowice) oraz linia nr 4, tj. Centralna Magistrala Kolejowa. Około 7 km na północ przebiega linia kolejowa nr 3 (europejska linia E 20 Berlin – Warszawa).

Przyjęta w 2017 r. koncepcja rekomenduje zabezpieczenie terenu o powierzchni nie mniejszej niż 3000 ha, natomiast obszar ograniczonego użytkowania o wielkości nie mniejszej niż 6000 ha[26]. Rekomendowane zabezpieczenie terenu (30 km²) stanowiłoby 40% powierzchni gminy Baranów. Grunty pod lotnisko w pierwszej kolejności nabywano w Programie Dobrowolnych Nabyć[27][28]. Do czasu zakończenia przyjmowania zgłoszeń do programu (7 kwietnia 2023) zgłosiło się ponad 1300 właścicieli z działkami o sumarycznej powierzchni prawie 3550 ha co daje 80% terenu pod budowę lotniska[29].

Komponent lotniskowy

Port Lotniczy Solidarność w ramach pierwszego etapu będzie w stanie obsługiwać 45 mln pasażerów rocznie[9]. Przy budowie CPK zakłada się modułową i etapową koncepcję rozwoju i wyposażenia lotniska. W pierwszym etapie powstaną dwie równoległe drogi startowe o długości 4000 metrów każda i dwie kolejne w ramach następnych etapów[30].

W połowie kwietnia 2019 r. spółka CPK rozpoczęła proces uzgodnień strategicznych z partnerami branżowymi[10]. Podczas pierwszego spotkania, w którym wzięło udział ponad 60 przedstawicieli firm i instytucji zainteresowanych projektem, inwestor CPK przedstawił założenia koncepcji planowanego portu. Wśród uczestników Forum Interesariuszy CPK znalazły się m.in. Polskie Linie Lotnicze LOT, BARIP (Rada Przedstawicieli Linii Lotniczych w Polsce), Polska Agencja Żeglugi Powietrznej, Poczta Polska, Orlen, LOTOS, PERN, Straż Graniczna, LOT AMS, LS Airport Services, LS Technics, Welcome Airport Services, Krajowa Administracja Skarbowa, Polski Holding Hotelowy, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, FedEx, DHL, UPS i TNT Express. Było to pierwsze w Polsce tak szerokie forum uczestników lotniskowego procesu inwestycyjnego[31].

W maju 2019 r. podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego CPK pokazała definicję portu lotniczego w ramach Programu CPK, czyli wstępny układ elementów infrastruktury Portu Lotniczego Solidarność[32]. W definicji uwzględniony m.in. zakładany układ dróg startowych (dwóch w ramach etapu pierwszego na 45 mln pasażerów rocznie oraz czterech dróg startowych w układzie docelowym – w ramach etapowania inwestycji), dróg kołowania, płyt postojowych, terminali (pasażerskich, cargo i general aviation), stacji kolejowej zintegrowanej z terminalem pasażerskim, parkingów i dróg wewnętrznych. Definicja portu lotniczego uwzględnia też m.in. infrastrukturę utrzymania technicznego, paliwową, odladzania samolotów, Lotniskowej Straży Pożarnej, utrzymania pojazdów, a także energetyczne, gazowe, kanalizacyjne. Definicja będzie jeszcze w przyszłości doprecyzowana m.in. na etapie planu generalnego (masterplanu)[33].

Nazwa

Przyjęta przez rząd Beaty Szydło uchwała z dnia 7 listopada 2017 opisuje koncepcję w której występuje nazwa Port Solidarność – Centralny Port Komunikacyjny dla Rzeczypospolitej Polskiej. Wskazany w koncepcji patron został już wcześniej przyjęty dla Portu Lotniczego Szczecin-Goleniów im. NSZZ „Solidarność”[34].

Projekt lotniska

W czerwcu 2019 r. z inicjatywy Ambasady Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz spółki Centralny Port Komunikacyjny odbyły się warsztaty architektoniczne. Opracowania posłużą jako inspiracja do przygotowywania master planu. Inwestor nie jest zobowiązany do wykorzystania żadnej z prac[35]. Koncepcje terminala przygotowało sześć znanych pracowni projektowych: Foster+Partners, Grimshaw, Chapman Taylor, Zaha Hadid Architects, Benoy, Pascall+Watson.

  • Foster and Partners zaproponowała budowę dwóch terminali: głównego podobnego do „klucza” i uzupełniającego w kształcie litery „X”, który miałby powstać w drugim etapie. Tym samym firma zaproponowała modułową budowę lotniska, które będzie można rozbudowywać w czasie i dostosowywać do potrzeb rosnącego ruchu lotniczego. Obie części mają być ze sobą zintegrowane (np. poprzez wahadłową kolejkę kursująca między terminalami), przy czym druga z nich powstanie, kiedy pojawi się zapotrzebowanie rynkowe na rozbudowę lotniska.
  • Architekci Grimshaw(inne języki) wymyślili koncepcję „demokratycznego hubu”, próbując tym samym nawiązać do polskiej tradycji, a w szczególności do zmian ustrojowych po 1989 r. i do historii Solidarności. W ich zamierzeniu terminal ma być nieprzeskalowany, racjonalny pod względem wielkości i pozbawiony gigantomanii, jaka charakteryzuje niektóre budowane ostatnio porty przesiadkowe. Chodzi o to, żeby skrócić czas przesiadek i zmniejszyć dystans do przejścia dla pasażera.
  • Koncepcja Chapman Taylor(inne języki) zakłada schowanie bazowej części terminala pod potężną, przezroczystą kopułą, która zostanie ulokowana między dwoma pasami startowymi. Jak tłumaczą jej twórcy, okrągła kopuła to symbol nieskończonej jedności, a przez to nawiązanie do historii Polski.
  • Zaha Hadid Architects, firma z potężnym dorobkiem architektonicznym, przygotowała trzy równorzędne wizje CPK, które opierają się na odmiennym podejściu do połączenia lotniska z koleją. Wszystkie trzy projekty łączy dobre doświetlenie przestrzeni lotniska, które jest możliwe dzięki użyciu wielkopowierzchniowych przezroczystych elementów, a także wkomponowanie we wnętrze terminalu bujnej roślinności w połączeniu z przemyślanym systemem służącym do jej utrzymywania w polskich warunkach klimatycznych. Pierwsze z rozwiązań to umiejscowienie węzła kolejowego bezpośrednio pod lotniskiem, które umożliwiłoby podróżnym np. obserwowanie nadjeżdżających pociągów z wyższych poziomów. Druga wizja zakłada, że tuż nad peronami ulokowana jest część pasażerska stacji, łącząc inne elementy lotniska uwzględnione w master planie. Projektanci zaproponowali także trzecie, bardziej futurystyczne rozwiązanie, w którym pociągi podjeżdżają bezpośrednio do wydzielonych części terminali, umieszczonych na platformach na różnej wysokości.
  • Projekt Benoy kładzie nacisk na ekologię i zrównoważony rozwój. Proponuje zbudowanie wokół Portu Solidarność przyjaznego mieszkańcom „zielonego” Airport City. Stworzenie wokół portu takiego obszaru będzie możliwe dzięki schowaniu pod ziemią części dróg i linii kolejowych w bezpośrednim sąsiedztwie lotniska. W sercu układu znajdzie się przykryty przeszklonym dachem węzeł przesiadkowy, który będzie integrował różne środki transportu i w kierunku którego będzie prowadziły szlaki komunikacyjne.
  • Pascall+Watson(inne języki) to najbardziej ogólna z zaprezentowanych koncepcji. Dyrektor projektu Nitesh Naidoo z Pascall+Watson zaprezentował rozwiązania stosowane w portach lotniczych w Europie i Azji (np. w Londynie, Monachium, Hongkongu i Abu Dhabi), sugerując, które z nich warto zaadaptować na potrzeby CPK. Na potrzeby prezentacji zestawił ze sobą ideę „megahubu” (nawiązując do nowego lotniska w Stambule) i „multi-hubu”, wskazując Changi w Singapurze[36].

Przetarg na na wybór generalnego projektanta Centralnego Portu Komunikacyjnego rozstrzygnięto jesienią 2022 roku. Najkorzystniejszą ofertę złożyło konsorcjum Foster + Partners i Buro Happold. Komisja oceniająca brała pod uwagę przede wszystkim kryteria jakościowe (65%), reszta to koszt przygotowania dokumentacji (35%). Studio Foster + Partners zadeklarowało, że opracuje ją za 856 mln zł. Polskim partnerem brytyjskiego biura jest warszawska pracownia Kuryłowicz & Associates[37]. Nad projektem pracuje ponad 300 osób po stronie wybranego konsorcjum. Do zaprojektowania są[38]:

  • terminal pasażerski o powierzchni 400 tys. m2,
  • dworzec kolejowy o powierzchni 65 tys. m2,
  • dworzec autobusowy o powierzchni ponad 15 tys. m2.

6 lipca 2023 przedstawiono pełną koncepcję architektoniczną[39]. Promienisty układ terminala ma jak najbardziej skrócić odległości, jakie będą musieli pokonywać pasażerowie. Strefa non-Schengen znajdzie się na dolnym poziomie CPK, zaś strefa Schengen na górnym. Dworzec kolejowy będzie tuż obok terminala lotniczego. W przestrzeni pomiędzy tymi obiektami powstanie rozbudowana, swobodnie dostępna strefa sklepowo-gastronomiczna — atrium, które pod jednym dachem w kształcie „diamentu” połączy przestrzeń przesiadkową dla pasażerów lotniska, dworca kolejowego i autobusowego[38][39]; „Przedpokój portu lotniczego” – jak nazywana jest ta część kompleksu – ulokowany zostanie przed bramkami bezpieczeństwa, dzięki czemu każdy, niezależnie od tego, jakim środkiem transportu podróżuje, z niego skorzysta[39]. Z uwagi na stosunkowo nieduże rozmiary lotniska nie planuje się kolejki przewożącej pasażerów pomiędzy terminalami[38].

Terminal pasażerski lotniska, który ma zająć powierzchnię około 400 tys. m2 będzie zlokalizowany na dwóch poziomach; Będzie połączony bezpośrednio z czterema modułowymi pirsami, czyli przedłużoną częścią terminala pasażerskiego, z możliwością rozbudowy w przyszłości, kiedy pojawi się takie zapotrzebowanie rynkowe. Dworzec kolejowy CPK ma się składać z sześciu podziemnych peronów, 12 torów, obsługujących pociągi regionalne i dalekobieżne. Z dworca kolejowego pasażerowie mają otrzymać dogodne przejście do dworca autobusowego i Airport City, czyli najbliższego otoczenia CPK. W pobliżu dworca autobusowego inwestor przewiduje hotele, które mają być pierwszymi zabudowaniami Airport City[40].

Plakat reklamujący Centralny Port Komunikacyjny jako największą inwestycję infrastrukturalną w Europie. InnoTrans 2022, Berlin.
Plakat reklamujący Centralny Port Komunikacyjny jako największą inwestycję infrastrukturalną w Europie. InnoTrans 2022, Berlin.

Komponent kolejowy

Komponent kolejowy CPK to sieć kolei dużych prędkości, która ma umożliwić według założeń podróż do lotniska CPK w krótkim czasie: z Krakowa i Katowic w 75 min, z Gdańska – w 105 min, z Radomia – 35 min, z Łodzi 30 min, z Warszawy – 15 min[41][42]. Pierwotna koncepcja ma zapewnić bezpośredni dostęp koleją do lotniska dla 13 mln Polaków ze 120 miast[41].

Przyjęta przez rząd nowelizacja rozporządzenia w sprawie wykazu linii kolejowych o znaczeniu państwowym z 17 kwietnia 2013 r. uwzględnia wszystkie połączenia, których budowa wynika z Koncepcji przygotowania i realizacji CPK przyjętej przez rząd 7 listopada 2017 r. Szczegóły Programu Kolejowego CPK przedstawił 29.04.2019 r. na konferencji na stacji Łódź Fabryczna premier RP Mateusz Morawiecki. Jak powiedział: „Przystępujemy do realizacji bardzo konkretnych planów. Polska ma szanse stać się centrum gospodarczym środkowej Europy, a CPK jako największy hub w regionie biznesowym sercem tego obszaru. Nadszedł czas, żeby dać polskiej kolei nowy impuls do rozwoju. Zależy nam, żeby mieszkańcy wszystkich regionów w Polsce, z miast i wsi, mieli równy dostęp do kolei, żeby mogli wygodnie podróżować do każdego zakątka kraju. Te inwestycje zapewnią szkielet systemu transportowego państwa. Nie waham się powiedzieć, że CPK to projekt epokowy.”[43]

Kolejowa części Programu CPK zakłada budowę 1600 km nowych linii prowadzących z 10 kierunków do Portu Lotniczego Solidarność i Warszawy. Będą one łączyły miasta wojewódzkie ze stolicą Polski i CPK, a także wzajemnie między sobą. Będą również zapewniały spójność krajowej sieci kolejowej. Każda ze „szprych” składać się będzie z nowych odcinków sieci oraz z wyremontowanych lub zmodernizowanych fragmentów istniejącej infrastruktury. Na potrzeby budowy tego kolejowego systemu doszło do podziału zadań inwestycyjnych między spółki: CPK, odpowiedzialną za realizację zadań lotniskowych i kolejowych (budowę nowych linii), i PKP Polskie Linie Kolejowe, która jest zarządcą infrastruktury kolejowej w Polsce i zajmie się modernizacją linii istniejących.

W Strategicznym Studium Lokalizacyjnym[44] wyróżniono następujące ciągi transportowe zawierające planowane do budowy odcinki linii kolejowych:

  1. CPK – Kołobrzeg - Koszalin - Słupsk - Gdańsk
  2. CPK – Olsztyn
  3. CPK – Ostrołęka - Giżycko - Białystok - Trakiszki (granica) - Kuźnica Białostocka (granica)
  4. CPK – Terespol (granica)
  5. CPK – Chełm (granica) - Bełżec (granica)
  6. CPK – Radom - Iłża - Stalowa Wola - Rzeszów - Sanok
  7. CPK – Katowice - granica Polska/Czechy - Kraków - Zakopane - Muszyna - granica Polska/Słowacja - Skarżysko-Kamienna
  8. CPK – Kłodzko
  9. CPK – Łódź - Wrocław - granica Polska/Czechy - Poznań - Szczecin - Zielona Góra - granica Polska/Niemcy - Gorzów Wielkopolski
  10. CPK – Poznań
  11. Szczecin - Port Lotniczy Szczecin-Goleniów
  12. Stalowa Wola - Lublin - Biała Podlaska - Białystok

W przypadku nowo budowanych linii dużych prędkości – w pierwszej kolejności między Warszawą i Łodzią, później m.in. do Wrocławia i Poznania – założonym standardem początkowym będzie 250 km/h, jednak parametry techniczne (prędkość projektowa) umożliwią późniejsze podniesienie tych prędkości do 350 km/h[45]

W ramach etapu zero, który powinien być gotowy przed uzyskaniem przez Port Solidarność zdolności operacyjnej, wybudowane zostanie 140 km nowych linii: głównie na trasie Warszawa – CPK – Łódź. Ta inwestycja umożliwi osiągnięcie czasu przejazdu z CPK do Warszawy 15 minut, a z CPK do Łodzi ok. 25 minut. W rejonie Baranowa powstanie również węzeł, którego częścią będą łączniki między CPK a istniejącymi liniami:

  • nr 1 i 4 (Warszawa – Grodzisk Maz. – Łódź z odbiciem CMK w stronę Katowic)
  • nr 3 (Warszawa – Kutno – Poznań)
 Osobny artykuł: Linia kolei dużych prędkości Y.

Docelowo na potrzeby Programu CPK zostanie zbudowana też m.in. linia CMK Północ, czyli przedłużenie Centralnej Magistrali Kolejowej z rejonu Żyrardowa do CPK, a dalej w kierunku Płocka, Włocławka, Grudziądza i Trójmiasta.

Kolejowa część Programu CPK, który jest podzielony na etapy do realizacji do 2040 r., to pajęczyna nowych linii prowadzących z 10 kierunków do CPK i Warszawy. W efekcie jej powstania dojazd pociągiem do centralnego lotniska ma zająć nie dłużej niż 2 godz. W zasięgu sieci znajdą się największe miasta w kraju (poza Szczecinem, do którego z racji odległości dojazd koleją wyniesie 3 godz. 15 minut). Dogodnym dojazdem do CPK objęte będą także przygraniczne obszary Czech, Słowacji, Ukrainy, Białorusi, Litwy i obwodu królewieckiego[46].

Według deklaracji stanu na grudzień 2023 z niemal 2000 km planowanych linii, dla ponad 1500 km są gotowe lub opracowywane studia wykonalności a projektowanie trwało dla ponad 450 km[29].

Dla priorytetowego odcinka linii nr 1 Warszawa–CPK–Łódź, w grudniu uzyskano decyzję środowiskową dla jego „warszawskiego” fragmentu. W tym czasie budowa tunelu dalekobieżnego w Łodzi weszła w kolejny etap realizacji: prowadzone jest palowanie w ramach wzmocnienia fundamentów Łódzkiego Domu Kultury (ŁDK) przed początkiem drążenia tunelu[29]. W styczniu 2024 spółka CPK otrzymała pozwolenie na budowę tunelu[47].

 Zobacz więcej w artykule Tunel średnicowy w Łodzi, w sekcji Tunel Kolei Dużych Prędkości.

Uzasadnienie dla komponentu kolejowego

Łączna długość linii kolejowych w Polsce wynosi dziś ponad 19 tys. km. Od początku lat 90. zostało rozebranych ponad 5 tys. km linii. Nowe inwestycje są potrzebne, ponieważ budowa szlaków kolejowych na dużą skalę nie odbywała się w Polsce od lat 80., kiedy zakończono realizację Linii Hutniczo-Siarkowej, a wcześniej Centralnej Magistrali Kolejowej'"`UNIQ--nowiki-000000BF-QINU`"'46'"`UNIQ--nowiki-000000C0-QINU`"'[./Centralny_Port_Komunikacyjny#cite_note-cpk.pl-45 [45]].

W uchwalonej 7 listopada 2017 r. koncepcji zostały wskazane przedsięwzięcia kluczowe tj. budowa CPK wraz z dworcem i układem węzła kolejowego zawierającym łączniki pomiędzy liniami: nr 1, nr 3, nr 4 oraz przedłużenie do CPK linii nr 447 z wyjściami na Warszawę oraz na Sochaczew i Koluszki, a ponadto wyjściami w kierunku Płocka (w ciągu CMK Północ, Nowy Dwór, Grójec) oraz CMK (linii nr 4), jak również nową linię kolejową Warszawa – CPK – Łódź Fabryczna po wytrasowanej linii kolei dużych prędkości „Y”[48].

Koszty i finansowanie

Do 2011 r. koszt inwestycji samego portu lotniczego szacowano na 3,1 mld euro (względnie 12 mld zł)[49]. W 2017 r. koszt inwestycji całego portu komunikacyjnego (tzn. komponenty: lotniczy, kolejowy, drogowy) w zależności od wariantu 30 lub 35 mld zł[50].

Uchwalona 7 listopada 2017 r. koncepcja rządu Beaty Szydło zakłada koszty komponentu lotniczego w wysokości 16–19 mld zł, koszty komponentu kolejowego w wysokości 8–9 mld zł, a koszty komponentu drogowego to od 1,75 do 6,87 mld zł. Łącznie realizacja podstawowych założeń koncepcji wynosi pomiędzy 30,9 a 34,9 mld zł[51]. Dla każdego z komponentów portu rozważana jest inna strategia pozyskania finansowania, co wynika z ich zróżnicowanego charakteru[51].

Według informacji przekazanych przez CPK koszt pierwszego etapu inwestycji to 12,8 mld złotych finansowany ze źródeł takich jak papiery skarbowe (9,23 mld zł), środki UE (2 mld zł) oraz finansowanie komercyjne (1,59 mld). Kwota ta obejmuje ukończenie prac planistycznych i przygotowawczych, umożliwiających rozpoczęcie w roku 2023 budowy infrastruktury lotniskowej i kolejowej, a także pozyskanie tytułu prawnego do dysponowania nieruchomościami na cele budowlane[52][53]

Na koniec 2023 roku został przyjęty programie wieloletnim Centralnego Portu Komunikacyjnego na lata 2024 – 2030 gdzie całość wszystkich inwestycji to 155 mld zł z czego suma budowy lotniska ma wynieść 46,3 mld zł. 29,3 mld zł tej kwoty ma pochodzić z kredytów. 4,6 mld zł zostanie przeznaczona na 10-procentową rezerwę inwestycyjną (np. na wypadek wzrostu cen materiałów). 8 mld zł ma wyłożyć wyłoniony mniejszościowy inwestor prywatny — konsorcjum Vinci Airports i IFM Global Infrastructure Fund(inne języki). Komponent kolejowy będzie kosztował 70 mld zł, w tym 41 mld zł ma pochodzić z emisji obligacji skarbowych a 23,8 mld zł ze środków Unii Europejskiej, a 5 mld zł będzie finansowanie komercyjne w ramach formuły partnerstwa publiczno-prywatnego[54][55].

Towarzyszące inwestycje

Przyjęta koncepcja zakłada przebudowę autostrady A2, budowę autostradowej obwodnicy Warszawy oraz 1600 km nowych linii kolejowych[56].

Historia

12 maja 2005 r. Urząd Lotnictwa Cywilnego podpisał umowę z hiszpańskim konsorcjum Ineco-Sener na wykonanie studium wykonalności Centralnego Portu Lotniczego[57]. W ciągu kolejnych 2 lat studium takie nie zostało jednak wykonane, co zostało zinterpretowane jako odłożenie projektu nowego, rozbudowanego lotniska na nieokreśloną przyszłość, a nawet zaniechanie tej inwestycji.

Budowa nowego portu lotniczego obsługującego Warszawę została zaproponowana w rządowej Strategii Rozwoju Infrastruktury Transportowej na lata 2010–2013. Przewidywano bowiem, że w tym okresie port lotniczy Warszawa-Okęcie obsługiwać będzie około 10 mln pasażerów, co wyczerpie jego przepustowość (12,5 mln pasażerów po uruchomieniu Terminalu 2 - nowa część Terminalu A), a jednocześnie może spowodować utrudnienia w ruchu w tej części stolicy. Jednak już w lutym 2007 r. podsekretarz stanu ds. lotnictwa w Ministerstwie Transportu stwierdził, że wobec rozwoju lotnisk regionalnych brak jest przesłanek co do podejmowania decyzji o budowie nowego portu centralnego, wobec czego ewentualna realizacja tej inwestycji została przesunięta na lata 2025–2030. Jako najbardziej prawdopodobną lokalizację tego portu wskazywano obszar między Warszawą a Łodzią[58].

W 2005 r. niezależnie od losów koncepcji Centralnego Portu Lotniczego podjęto decyzję o modernizacji i otwarciu portu lotniczego w Modlinie dla samolotów tanich linii i czarterów. Prace przy modernizacji i dobudowie potrzebnej infrastruktury rozpoczęto 8 października 2010[59]. Pierwsze rejsowe loty odbyły się 15 lipca 2012 r. Z kolei w 2022 r. oddano do użytku gruntownie zmodernizowaną infrastrukturę cywilną lotniska w Radomiu, które posiada obecnie najnowocześniejszy w Polsce terminal o przepustowości 3mln pasażerów rocznie z możliwością rozbudowy do 9mln [60]. Przebudowana droga startowa tego lotniska wydłużona została do 2500m i wraz z nową płytą postojową umożliwiają obsługę samolotów używanych przez linie czarterowe i niskokosztowe jak Boeing 737, Airbus A320 i A321neo[61].

W połowie 2010 roku firma PwC przygotowała raport Koncepcja Lotniska Centralnego dla Polski – Prace analityczne, który stwierzał, że dynamiczny wzrost przewozów pasażerskich w Polsce doprowadzi wkrótce do wyczerpania możliwości przewozowych Lotniska Chopina i powstanie takiej inwestycji jest niezbędne. Planowano wówczas, że do 2020 roku powstanie zupełnie nowy port lotniczy a Okęcie będzie stopniowo likwidowane[21][62].

W 2011 r. ówczesny minister infrastruktury Cezary Grabarczyk mówił: „Gdybym miał dziś rekomendować rządowi decyzję, to zaleciłbym rozpoczęcie poważnych prac przygotowawczych”[21].

W 2016 na potrzebę budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego między Łodzią a Warszawą ponownie wskazał minister spraw zagranicznych Witold Waszczykowski. Pod koniec kwietnia 2017 rząd Beaty Szydło ustanowił Pełnomocnika Rządu ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego dla RP[63][64]. Pełnomocnik w formie decyzji powołał interdyscyplinarny Zespół Doradczy[65]. 19 września 2017 pełnomocnik rządu Mikołaj Wild na konferencji prasowej wraz z premier Beatą Szydło ogłosił, że rekomendowaną lokalizacją Centralnego Portu Komunikacyjnego jest wieś Stanisławów, w gminie Baranów, w powiecie grodziskim[66].

3 października 2017 Mikołaj Wild złożył projekt uchwały przyjmującej koncepcję budowy CPK[50]. 7 listopada 2017 koncepcja została przyjęta uchwałą Rady Ministrów[9][67]. 7 listopada 2017 r. „Koncepcja przygotowania i realizacji inwestycji Port Solidarność – Centralny Port Komunikacyjny dla Rzeczypospolitej Polskiej”[68] została przyjęta uchwałą Rady Ministrów, a 2 czerwca 2018 specjalną ustawę o Centralnym Porcie Komunikacyjnym[69] podpisał ówczesny prezydent RP Andrzej Duda[70].

10 maja 2018 Sejm przyjął ustawę, dzięki której będzie można rozpocząć budowę lotniska. 1 czerwca została ona podpisana przez prezydenta[71][72]3=:0 a 21 czerwca 2018 weszła w życie[73].

19 września 2018 podana została publicznie do wiadomości, przez wiceministra infrastruktury pełnomocnika rządu ds. budowy CPK Mikołaja Wilda, informacja o ustanowieniu prezesa spółki celowej ds. budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego. Został nim Jacek Bartosiak. 19 lutego 2019 zrezygnował z pełnienia funkcji prezesa[74]. W grudniu 2019 prezesem został Mikołaj Wild.

10 lipca 2023 została wydana decyzja środowiskowa dla portu lotniczego dla ustalonej lokalizacji[75] a na początku września informowano o rozpoczęciu prac budowlanych[76].

22 września 2023 r. na mocy decyzji ówczesnego pełnomocnika rządu ds. CPK Marcina Horały wszystkie 100% akcji spółki Polskie Porty Lotnicze (PPL) należące do Skarbu Państwa zostały przejęte przez spółkę Centralny Port Komunikacyjny (CPK) Sp. z o.o. i tym samy PPL stały się częścią Grupy Kapitałowej CPK[77].

2 października 2022 weszła w życie ustawa z dnia 22 lipca 2022 r. o usprawnieniu procesu inwestycyjnego Centralnego Portu Komunikacyjnego[78].

W grudniu 2023 nowym pełnomocnikiem rządu ds. CPK został Maciej Lasek, sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej[79], który 17 stycznia 2024 odwołał dotychczasowy skład Rady Nadzorczej Spółki i powołał jej nowy skład[80]: przewodniczący Filip Czernicki, zastępca Andrzej Ilków, Adam Sanocki i Magdalena Jaworska-Maćkowiak[81]. 19 stycznia nowa rada nadzorcza odwołała 2 z 3 członków zarządu: prezesa Mikołaja Wilda i wiceprezesa Radosława Kantaka; Został także powołany Filip Czarnicki na pełniącego obowiązki prezesa[82] na trzy miesiące. Jednocześnie rada nadzorcza zdecydowała o ogłoszeniu konkursu na członka zarządu[83].

20 stycznia 2024 rozpoczął się audyt zapowiadany wcześniej przez nowo utworzony rząd[84].

Odbiór społeczny

Według różnych sondaży przeprowadzanych w latach 2021—2023 od 49,7% do 68% badanych popiera budowę CPK[85][86][87]. Najświeższy sondaż przeprowadzony dla Dziennika Gazety Prawnej pochodzi z listopada 2023 i wskazuje na 51% poparcia[88].

W listopadzie 2023 także Rzeczpospolita przeprowadziła badanie, w którym wzięło udział 34 ekonomistów, z których ponad połowa opowiedziała się za kontynuowaniem prac nad CPK[89].

Referendum w sprawie lokalizacji CPK w gminie Baranów

W kwietniu 2018 r. Rada Gminy Baranów podjęła uchwałę o przeprowadzeniu 17 czerwca 2018 r. referendum gminnego w sprawie lokalizacji Centralnego Portu Komunikacyjnego na obszarze gminy Baranów i planowanych w związku z tą inwestycją regulacjach prawnych[90]. Rada zadecydowała, że mieszkańcy udzielą odpowiedzi na dwa pytania o następującej treści, z dwoma wariantami odpowiedzi („Tak” i „Nie”)[90]:

  1. Czy jesteś za lokalizacją Centralnego Portu Komunikacyjnego na obszarze gminy Baranów?
  2. Czy zgadzasz się na warunki rozliczeń zaproponowane przez Rząd RP mieszkańcom gminy Baranów w związku z budową Centralnego Portu Komunikacyjnego?

W referendum wzięło udział 47% uprawnionych osób i zgodnie z art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. (wymóg wzięcia udziału w referendum przez co najmniej 30% uprawnionych do głosowania) jego wynik był wiążący[91].

Mieszkańcy opowiedzieli się przeciwko budowie Centralnego Portu Komunikacyjnego na terenie ich gminy oraz zaproponowanym przez rząd warunkom rozliczeń. Na pierwsze pytanie oddano 1877 głosów ważnych, z tego 322 na „Tak” oraz 1555 głosów na „Nie” (odpowiednio 17,2% i 82,8%)[92][93]. Na drugie pytanie (1864 głosów ważnych) 113 osób zagłosowało na „Tak”, a 1751 osób na „Nie” (odpowiednio 6,1% i 93,9%)[92][93].

Pytanie 1

     Tak (17.2%)

     Nie (82.8%)

Pytanie 2

     Tak (6.1%)

     Nie (93.9%)

Przypisy

  1. ↑ https://www.cpk.pl/pl/aktualnosci-2/zmiany-w-zarzadzie-cpk
  2. ↑ Rada Nadzorcza
  3. ↑ [1] Majątek spółki [dostęp 2021-06-08].
  4. ↑ Solidarity Transport Hub Airport, Warsaw, Poland [online], Airport Technology [dostęp 2023-12-22] (ang.).
  5. ↑ a b Tomasz Balcerzak, Katarzyna Teresa Kostur, Szanse i Wyzwania Centralnego Portu Lotniczego (Komunikacyjnego) - Czas na Decyzje [online], 2018 [dostęp 2024-01-15] (pol.).
  6. ↑ Tomasz Smura, Polityczne i wojskowe znaczenie projektu Centralnego Portu Komunikacyjnego, „Pulaski Policy Papers — Komentarz Międzynarodowy Pułaskiego”, Fundacja im. Kazimierza Pułaskiego, 13 listopada 2018, ISSN 2080-8852 [dostęp 2023-12-22] (pol.).
  7. ↑ Uchwała w sprawie ustanowienia programu wieloletniego – „Program inwestycyjny Centralny Port Komunikacyjny. Etap II 2024–2030” - Kancelaria Prezesa Rady Ministrów - Portal Gov.pl [online], Kancelaria Prezesa Rady Ministrów [dostęp 2023-12-22] (pol.).
  8. ↑ O inwestycji [online], Centralny Port Komunikacyjny [dostęp 2019-07-08] (pol.).
  9. ↑ a b c d e Uchwała w sprawie przyjęcia „Koncepcji przygotowania i realizacji inwestycji Port Solidarność – Centralny Port Komunikacyjny dla Rzeczypospolitej Polskiej” [online], Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, 7 listopada 2017 [dostęp 2017-11-08].
  10. ↑ a b CPK: start konsultacji z partnerami branżowymi [online], Centralny Port Komunikacyjny [dostęp 2019-07-16] (pol.).
  11. ↑ Po otwarciu CPK Lotniska Chopina zostanie zamknięte dla ruchu cywilnego [online], Onet.pl, 22 września 2017 [zarchiwizowane z adresu 2017-09-22].
  12. ↑ Kolejowa rewolucja. Znamy szczegóły programu budowy nowych linii dla CPK [online], www.rynek-lotniczy.pl [dostęp 2019-07-17] (pol.).
  13. ↑ Jarosław Osowski, Powolny start nowego lotniska, „Gazeta Stołeczna”, 31 sierpnia 2018, s. 4.
  14. ↑ a b CPK: Lotnisko niezgody, którego chcieli wszyscy. Czy da się je odpolitycznić? [online], forsal.pl, 10 czerwca 2019 [dostęp 2024-01-20] (pol.).
  15. ↑ Wiadomość z 15.01.2004 – Lokalizacja lotniska centralnego dla Polski [online], Urząd Lotnictwa Cywilnego, 11 marca 2007 [dostęp 2017-11-18] [zarchiwizowane z adresu 2007-03-11].
  16. ↑ Geneza, [w:] AirSochaczew [online], Stowarzyszenie Port Lotniczy Sochaczew (KRS 0000216290) [dostęp 2017-11-18] [zarchiwizowane z adresu 2013-09-20].
  17. ↑ Jacek Damięcki, Koncepcja Transkontynentalnego Portu Lotniczego [online] [dostęp 2017-11-18] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04].
  18. ↑ Port lotniczy Wołomin, [w:] Życie Warszawy [online], Gremi Media SA, 23 października 2003 [dostęp 2017-11-18].
  19. ↑ Port Lotniczy Wołomin, [w:] tur-info.pl [online], Grupa STBI Sp. z o.o, 23 października 2003 [dostęp 2017-11-18].
  20. ↑ Bogusław Jankowski, Centralny Port Lotniczy – Projekt [online], airport-on-rails.org, 1 września 2006 [dostęp 2017-11-18] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-23].
  21. ↑ a b c CPK: Lotnisko niezgody, którego chcieli wszyscy. Czy da się je odpolitycznić? [online], forsal.pl, 10 czerwca 2019 [dostęp 2024-01-20] (pol.).
  22. ↑ Historia CPK jest dłuższa, niż się wydaje a PO radykalnie zmieniła zdanie w tej sprawie [online], Rynek Inwestycji, 4 czerwca 2018 [dostęp 2024-01-20] (pol.).
  23. ↑ Pełnomocnik Rządu ds. CPK [online], Centralny Port Komunikacyjny [dostęp 2019-07-08] (pol.).
  24. ↑ Centralny Port Komunikacyjny – Port Solidarność [online], cpk-konsultacje.pl [dostęp 2018-07-26] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-26].
  25. ↑ Jerzy Kondracki, Andrzej Richling: Atlas Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej, 1994.
  26. ↑ VI. Wizja przedsięwzięcia, [w:] Koncepcja przygotowania i realizacji inwestycji Port Solidarność – Centralny Port Komunikacyjny dla Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa: Ministerstwo Rozwoju, listopad 2017, s. 57. (Załącznik nr 1 do Uchwały nr 173/2017 Rady Ministrów z dnia 7 listopada 2017 r.).
  27. ↑ PRC (oprac.), Grunty pod budowę CPK. Po tej dacie spółka będzie wywłaszczać za odszkodowaniem [online], www.money.pl, 4 kwietnia 2023 [dostęp 2024-01-21] (pol.).
  28. ↑ Program Dobrowolnych Nabyć. Podsumowanie. [dostęp 2024-01-21].
  29. ↑ a b c TOP10 CPK, czyli przegląd kluczowych wydarzeń 2023 r. [online], Rzeczpospolita [dostęp 2024-01-21] (pol.).
  30. ↑ VI. Wizja przedsięwzięcia, [w:] Koncepcja przygotowania i realizacji inwestycji Port Solidarność – Centralny Port Komunikacyjny dla Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa: Ministerstwo Rozwoju, listopad 2017, s. 55. (Załącznik nr 1 do Uchwały nr 173/2017 Rady Ministrów z dnia 7 listopada 2017 r.).
  31. ↑ Danuta Walewska, Wiemy, jak będzie wyglądać CPK. Pokazano pierwszy plan [online], rp.pl, 13 maja 2019 [dostęp 2019-07-16] [zarchiwizowane z adresu 2019-07-16].
  32. ↑ Program lotniskowy [online], Centralny Port Komunikacyjny [dostęp 2019-07-16] (pol.).
  33. ↑ Pasazer.com: Tak ma wyglądać CPK. Pokazano wstępny układ elementów infrastruktury [online], Pasazer.com [dostęp 2019-07-16].
  34. ↑ Uchwała w sprawie przyjęcia "Koncepcji przygotowania i realizacji inwestycji Port Solidarność – Centralny Port Komunikacyjny dla Rzeczypospolitej Polskiej" [online], Ministerstwo Infrastruktury, 7 listopada 2017 [dostęp 2023-12-22].
  35. ↑ CPK ma sześć koncepcji [online], pb.pl [dostęp 2019-07-17] (pol.).
  36. ↑ Sześć koncepcji CPK. Globalne biura projektowe zaproponowały wygląd lotniska [online], Centralny Port Komunikacyjny [dostęp 2019-07-17] (pol.).
  37. ↑ Centralny Port Komunikacyjny według Foster + Partners. Wiemy, jak będzie wyglądał terminal lotniska w Baranowie [online], architektura.muratorplus.pl [dostęp 2024-01-21] (pol.).
  38. ↑ a b c Co dalej z Centralnym Portem Komunikacyjnym w Baranowie? Będzie kontrola NIK [online], www.muratorplus.pl [dostęp 2024-01-21] (pol.).
  39. ↑ a b c CPK – wizualizacja. Tak będzie wyglądać Centralny Port Komunikacyjny
  40. ↑ Tak ma wyglądać "serce CPK". Pokazano projekt nowego megalotniska [online], TVN24 Biznes, 6 lipca 2023 [dostęp 2024-01-19] (pol.).
  41. ↑ a b W jakim czasie dojedziemy do CPK z największych miast w Polsce? Plany są imponujące – 110 km w 35 minut?!? [online], Fly4free.pl - wydawaj mniej, podróżuj więcej - tanie loty, wczasy, hotele [dostęp 2024-01-19] (pol.).
  42. ↑ Z Warszawy do Łodzi dojedziemy w 45 min. CPK dostanie prawie 300 mln zł z unijnych środków [online], Businessinsider, 23 czerwca 2023 [dostęp 2024-01-19] (pol.).
  43. ↑ CPK. 1600 km nowych linii kolejowych poprowadzi do megalotniska [online], www.rp.pl [dostęp 2019-07-17] (pol.).
  44. ↑ Strategiczne Studium Lokalizacyjne [online], Centralny Port Komunikacyjny [dostęp 2020-01-31] (pol.).
  45. ↑ PROJEKTUJEMY PIERWSZY ODCINEK KDP W POLSCE. UMOWY JUŻ PODPISANE
  46. ↑ a b 10 szprych do lotniska. Program Kolejowy CPK [online], Centralny Port Komunikacyjny [dostęp 2019-07-17] (pol.).
  47. ↑ Drugi tunel pod Łodzią. Jest pozwolenie na budowę! [SZCZEGÓŁY] [online], lodz.pl, 19 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-21] (pol.).
  48. ↑ Koncepcja przygotowania i realizacji inwestycji Port Solidarność – Centralny Port Komunikacyjny dla Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa: Ministerstwo Rozwoju, listopad 2017, s. 66, 84. (Załącznik nr 1 do Uchwały nr 173/2017 Rady Ministrów z dnia 7 listopada 2017 r.).
  49. ↑ Okęcie w odstawkę?, TSLbiznes 7-8/2011, s. 54.
  50. ↑ a b Spór o węzeł kolejowy skrępował Centralny Port Komunikacyjny, [w:] Business Insider Polska [online], Onet SA, 6 października 2017 [dostęp 2017-10-07].
  51. ↑ a b Koncepcja przygotowania i realizacji inwestycji Port „Solidarność” – Centralny Port Komunikacyjny dla Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Wykaz prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów [online], Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, 22 września 2017 [dostęp 2017-11-08].
  52. ↑ uchwała Nr 156 r ady mi N istrów z dnia 28 października 2020 r. Program inwestycyjny Centralny Port Komunikacyjny. Etap I. 2020–2023 [PDF], Ministerstwo Infrastruktury, 10 stycznia 2020 [dostęp 2021-11-18].
  53. ↑ Bartłomiej Cieplewski, Centralny Port Komunikacyjny powstanie w 2027 roku. Ile będzie kosztować budowa super-lotniska? [online], Strefa Biznesu, 16 sierpnia 2022 [dostęp 2023-12-22] (pol.).
  54. ↑ Ile będzie kosztować budowa CPK? Tyle zapłacimy za poszczególne elementy [online], forsal.pl, 29 listopada 2023 [dostęp 2023-12-22] (pol.).
  55. ↑ Rada Ministrów, Uchwała nr 201 Rady Ministrów z dnia 24 października 2023 r. w sprawie ustanowienia programu wieloletniego – „Program inwestycyjny Centralny Port Komunikacyjny1. Etap II. 2024–2030”, „Monitor Polski” (1258), 20 listopada 2023, s. 2–56 [dostęp 2023-12-19].
  56. ↑ CPK to nie tylko nowe lotnisko. Ma powstać 1600 km linii kolejowych.
  57. ↑ Wiadomość z 12.05.2005 [online], Urząd Lotnictwa Cywilnego, 11 marca 2007 [dostęp 2017-11-18] [zarchiwizowane z adresu 2007-03-11], Cytat: ULC o podpisaniu umowy z Ineco-Sener na studium wykonalności nowego centralnego lotniska.
  58. ↑ Słownik pojęć Strategii Rozwoju Transportu do 2020 roku (z perspektywą do 2030 roku), [w:] Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej [online], mib.gov.pl, s. 4 [dostęp 2017-03-21] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-18].
  59. ↑ Rusza budowa lotniska w Modlinie [online], tvp.info, 8 października 2010 [dostęp 2015-03-08] [zarchiwizowane z adresu 2010-10-11].
  60. ↑ Pasazer.com: Terminal na lotnisku w Radomiu odebrany przez PPL [online], Pasazer.com [dostęp 2022-09-11] (pol.).
  61. ↑ Warszawa-Radom będzie gotowa na przyjęcie Dreamlinerów i boeingów 777 [online], www.rynek-lotniczy.pl [dostęp 2024-01-20] (pol.).
  62. ↑ Historia CPK jest dłuższa, niż się wydaje a PO radykalnie zmieniła zdanie w tej sprawie [online], Rynek Inwestycji, 4 czerwca 2018 [dostęp 2024-01-20] (pol.).
  63. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2017 r. w sprawie ustanowienia Pełnomocnika Rządu do spraw Centralnego Portu Komunikacyjnego dla Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2017 r. poz. 874) (uchylone).
  64. ↑ Pełnomocnik Rządu do spraw Centralnego Portu Komunikacyjnego dla Rzeczypospolitej Polskiej – Ministerstwo Rozwoju [online], www.mr.gov.pl [dostęp 2017-11-21] (pol.).
  65. ↑ Zespół Doradczy Pełnomocnika Rządu – Ministerstwo Infrastruktury [online], Ministerstwo Infrastruktury [dostęp 2018-07-26] (pol.).
  66. ↑ Rekomendujemy, aby CPK powstał w miejscowości Stanisławów [online] [dostęp 2017-09-19] (pol.).
  67. ↑ Uchwała Rady Ministrów – Ministerstwo Infrastruktury [online], Ministerstwo Infrastruktury [dostęp 2018-07-26] (pol.).
  68. ↑ Uchwała Rady Ministrów [online], Ministerstwo Infrastruktury [dostęp 2019-07-08] (pol.).
  69. ↑ Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym (Dz.U. z 2023 r. poz. 882)
  70. ↑ Prezydent podpisał ustawę o Centralnym Porcie Komunikacyjnym.
  71. ↑ [2], wprost.pl.
  72. ↑ Sejm przyjął ustawę o CPK. Największy port lotniczy w Polsce ma powstać do 2027 r., niezalezna.pl.
  73. ↑ Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym (Dz.U. z 2021 r. poz. 1354).
  74. ↑ Prezes spółki celowej do realizacji CPK Jacek Bartosiak zrezygnował z funkcji | Polska Agencja Prasowa SA [online], www.pap.pl [dostęp 2019-02-22].
  75. ↑ Jest decyzja środowiskowa dla CPK. Zielone światło dla budowy.
  76. ↑ Ruszyły prace przy budowie CPK [online], Parkiet [dostęp 2024-01-20] (pol.).
  77. ↑ Polskie Porty Lotnicze w Grupie Kapitałowej CPK. Cel: budowa nowego lotniska przesiadkowego [online], cpk.pl, 22 września 2023 [dostęp 2023-09-24] (pol.).
  78. ↑ Ustawa z dnia 22 lipca 2022 r. o usprawnieniu procesu inwestycyjnego Centralnego Portu Komunikacyjnego (Dz.U. z 2022 r. poz. 1846)
  79. ↑ Maciej Lasek Sekretarz Stanu, Pełnomocnik Rządu do spraw Centralnego Portu Komunikacyjnego. gov.pl, 19 grudnia 2023. [dostęp 2024-01-17].
  80. ↑ Zmiany w Radzie Nadzorczej CPK. cpk.pl, 17 stycznia 2024. [dostęp 2024-01-17].
  81. ↑ Zmiany w CPK. Prezes stracił stanowisko [online], www.rmf24.pl [dostęp 2024-01-20] (pol.).
  82. ↑ "Kadrowa miotła" w CPK. Prezes stracił stanowisko [online], biznes.interia.pl [dostęp 2024-01-20] (pol.).
  83. ↑ Spółka CPK: Filip Czernicki oddelegowany na trzy miesiące jako p.o. prezesa [online], wnp.pl [dostęp 2024-01-20] (pol.).
  84. ↑ Lasek: pierwsze wnioski z audytu spółki CPK mogą być pod koniec tego kwartału [online], wnp.pl [dostęp 2024-01-21] (pol.).
  85. ↑ Polacy chcą dalszych inwestycji w atom, zbrojenia i CPK [SONDAŻ] [online], www.gazetaprawna.pl, 5 listopada 2023 [dostęp 2024-01-21] (pol.).
  86. ↑ 68 proc. Polaków popiera budowę CPK [online], pb.pl, 21 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-21] (pol.).
  87. ↑ Tomasz Molga, Ta mapa ma wstrząsnąć wierchuszką PiS. Czy dla CPK będą odbierać domy własnym wyborcom? [online], wiadomosci.wp.pl, 21 października 2022 [dostęp 2024-01-21] (pol.).
  88. ↑ KKG (oprac.), Czy Polacy chcą CPK? Ciekawe wyniki badania [online], www.money.pl, 6 listopada 2023 [dostęp 2024-01-21] (pol.).
  89. ↑ MWL, CPK do kosza? Ekonomiści ocenili projekt PiS [online], www.money.pl, 7 listopada 2023 [dostęp 2024-01-21] (pol.).
  90. ↑ a b Uchwała nr XLI/197/2018 Rady Gminy Baranów z dnia 18 kwietnia 2018 r. o przeprowadzeniu referendum w sprawie lokalizacji Centralnego Portu Komunikacyjnego w Baranowie i planowanych w związku z tą inwestycją regulacji prawnych, [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego 2018 poz. 5096 [online], 11 maja 2018 [dostęp 2018-07-03].
  91. ↑ Referendum gminne zarządzone na dzień 18 czerwca 2018 r. w sprawie lokalizacji Centralnego Portu Komunikacyjnego w Baranowie i planowanych w związku z tą inwestycją regulacji prawnych. Protokół ustalenia wyniku referendum gminnego, [w:] Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Gminy Baranów [online], 18 czerwca 2018, s. 3 [dostęp 2018-07-03] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-03].
  92. ↑ a b Referendum gminne zarządzone na dzień 18 czerwca 2018 r. w sprawie lokalizacji Centralnego Portu Komunikacyjnego w Baranowie i planowanych w związku z tą inwestycją regulacji prawnych. Protokół ustalenia wyniku referendum gminnego [online], BIP UG Baranów, 18 czerwca 2018, s. 2 [dostęp 2018-07-03] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-03].
  93. ↑ a b Aneta Oksiuta, Wild: nie jesteśmy zaskoczeni wynikami referendum w gminie Baranów ws. CPK [online], Polska Agencja Prasowa, 18 czerwca 2018 [dostęp 2018-07-03] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-18].

Linki zewnętrzne

Porty lotnicze i lotniska w Polsce
Porty lotnicze
czynne
planowane
Lotniska
cywilne
według rejestru ULC
wojskowe
niekontrolowane
nieczynne
zlikwidowane

Sylwetka samolotu

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Centralny_Port_Komunikacyjny&oldid=72639444”