Pomoc:Kontrola autorytatywna

Dla każdego
Te informacje dotyczą zarówno edytora wizualnego, jak i edytora wikikodu (Czym to się różni?)

Kontrola autorytatywna (KA) to stworzony przez bibliotekarzy system oznaczeń i procedur, służących jednoznacznej identyfikacji osób, miejsc, dzieł, instytucji itd.

W Wikipedii i jej projektach siostrzanych umieszczanie oznaczeń kontroli autorytatywnej służy przede wszystkim lepszemu powiązaniu naszych treści z zasobami bibliotecznymi i archiwalnymi, a także z zewnętrznymi bazami danych, opisującymi te same tematy. Oznaczenia KA znacznie ułatwiają dotarcie do dodatkowych informacji i materiałów z innych źródeł, a także do wielu przydatnych narzędzi i zestawień (np. listy publikacji danego autora, listy wydań danego dzieła, listy bibliotek dysponujących daną pracą itd.). Mogą też wspomagać system ujednoznaczniania nazw artykułów w sytuacji, gdy np. wiele encyklopedycznych osób nosi to samo imię i nazwisko.

Przykład zapisu kontroli autorytatywnej w polskojęzycznej Wikipedii:

Gromadzenie i wyświetlanie oznaczeń KA

edytuj

Gdzie gromadzimy?

edytuj

Każdy artykuł polskojęzycznej Wikipedii powiązany jest (lub powinien być) z odpowiednim zbiorem danych w naszym projekcie siostrzanym Wikidane. To właśnie tam gromadzimy odpowiadające danemu tematowi oznaczenia KA z różnych systemów.

Jeśli chcesz zmienić lub dodać oznaczenie kontroli autorytatywnej, wejdź na odpowiednią stronę Wikipedii, a następnie kliknij opcję „Element Wikidanych” z menu po lewej stronie. Dokonaj zmian bezpośrednio na stronie Wikidanych, która się wyświetli.

Jeśli chcesz wykonać większą liczbę tego typu edycji, pamiętaj, iż w Wikidanych powstały już gadżety i narzędzia ułatwiające półautomatyczny import oznaczeń KA z różnych baz. Przydatny może być też gadżet polskojęzycznej Wikipedii, wyświetlający wyraźną informację, gdy do artykułu nie wstawiono oznaczeń KA, choć są one dostępne w Wikidanych.

Jak wyświetlamy?

edytuj

Informacje dla wszystkich edytorów

edytuj

Aby wyświetlić oznaczenia KA dla danego artykułu Wikipedii, wystarczy umieścić szablon {{Kontrola autorytatywna}} lub jego skrócone wywołanie {{ka}} na samym dole artykułu (edytując w edytorze wizualnym) lub na dole kodu, bezpośrednio nad kategoriami (edytując w kodzie). Wszystkie dane zostaną zaimportowane automatycznie z Wikidanych. Szablon nie wyświetli się, mimo jego wstawienia do artykułu, jeśli w Wikidanych nie ma żadnych oznaczeń KA dla danego tematu.

Aby przejść bezpośrednio do wpisu na dany temat w wybranej bazie, wystarczy kliknąć wyświetlane oznaczenie.

Informacje dla edytorów o dużej wiedzy technicznej

edytuj

Od strony technicznej system wyświetlania oznaczeń KA jest sterowany przez napisany w Lua Moduł:Kontrola autorytatywna. Ze względu na masowe wykorzystanie tego modułu, wszystkie poważniejsze zmiany w nim powinny być poprzedzone publiczną dyskusją, a następnie wprowadzane przez osoby dysponujące odpowiednimi umiejętnościami informatycznymi.

Lista oznaczeń

edytuj

Pełną listę wszystkich zebranych w zasobach Wikimediów oznaczeń KA dla danego tematu, a także jego identyfikatorów w bazach danych innego typu, można znaleźć na stronie odpowiedniego elementu Wikidanych. Szablony Wikipedii wyświetlają jedynie wybrane, najważniejsze oznaczenia KA. Poniżej znajdziesz aktualną listę wszystkich oznaczeń, które można spotkać w polskojęzycznej Wikipedii.

wyświetlany skrót pełna nazwa administrator systemu państwo szczegółowe informacje
ISNI International Standard Name Identifier ISNI-AI międzynarodowy International Standard Name Identifier (ang.)
NLP National Library of Poland Biblioteka Narodowa Polska Biblioteka Narodowa (Warszawa)
NUKAT Narodowy Uniwersalny Katalog Centralny Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie Polska NUKAT
ORCID Open Researcher and Contributor ID ORCID Inc. międzynarodowy ORCID
VIAF Virtual International Authority File Online Computer Library Center międzynarodowy Online Computer Library Center
ULAN Union List of Artist Names The Getty Research Institute Stany Zjednoczone Union List of Artist Names (ang.)
Europeana Europeana ID Europeana międzynarodowy Europeana
LCCN Library of Congress Control Number Biblioteka Kongresu Stany Zjednoczone Library of Congress Control Number (ang.)
GND Gemeinsame Normdatei Niemiecka Biblioteka Narodowa Niemcy Gemeinsame Normdatei
NDL Web NDL Authorities Biblioteka Zgromadzenia Narodowego Japonii Japonia Web NDL Authorities (niem.)
SELIBR Biblioteka Królewska w Sztokholmie Szwecja LIBRIS
BnF Bibliothèque nationale de France Biblioteka Narodowa Francji Francja Biblioteka Narodowa Francji
SUDOC Système Universitaire de Documentation Agence Bibliographique de l’Enseignement Supérieur Francja Système Universitaire de Documentation
SBN Servizio bibliotecario nazionale Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Włoch Włochy Servizio bibliotecario nazionale (wł.)
NLA National Library of Australia Biblioteka Narodowa Australii Australia Biblioteka Narodowa Australii
BNCF Biblioteca Nazionale Centrale di Firenze Centralna Biblioteka Narodowa we Florencji Włochy Biblioteca Nazionale Centrale di Firenze (wł.)
NKC Národní knihovna České republiky Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej Czechy Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej
DBNL Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren Biblioteka Cyfrowa Literatury Niderlandzkiej Holandia Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (nid.)
RSL Russian State Library Rosyjska Biblioteka Państwowa Rosja Российская государственная библиотека (ros.)
BNE Biblioteca Nacional de España Hiszpańska Biblioteka Narodowa Hiszpania Hiszpańska Biblioteka Narodowa
BNR Biblioteca Națională a României Biblioteka Narodowa Rumunii Rumunia Biblioteca Națională a României (rum.)
NTA Biblioteka Królewska Holandii Holandia Koninklijke Bibliotheek (Nederland) (nid.)
BIBSYS Bibsys (agenda rządu Norwegii) Norwegia BIBSYS (nor.)
CALIS China Academic Library & Information System China Academic Library & Information System Chiny CALIS (fr.)
CiNii Narodowy Instytut Informatyki Japonii Japonia CiNii (ang.)
Open Library Open Library Internet Archive Stany Zjednoczone Open Library (ang.)
OBIN Oxford University Press Wielka Brytania Dictionary of National Biography

Dodatkowo w boksie szablonu kontroli autorytatywnej generowane są też linki do powiązanych z danym tematem publikacji w bazie WorldCat.