Kość gnykowa (łac. os hyoideum) – nieparzysta kość trzewioczaszki niemająca połączenia z innymi kośćmi. Leży topograficznie w obrębie szyi, pomimo tego jest jednak zaliczana do kości czaszki[1]. Ma kształt podkowy, zawieszona jest poniżej żuchwy. Prawie całkowicie zbudowana jest z istoty zbitej. Bierze ona udział w ruchach krtani dzięki połączeniu z chrząstką tarczowatą za pomocą wzmocnionej więzadłowo błony tarczowo-gnykowej.

Kość gnykowa – widok od przodu i od góry
Kość gnykowa

Kość gnykowa powstaje z II i III pary łuków skrzelowych[1]. Z II pary powstają rogi mniejsze oraz górna część trzonu kości, a z III pary – rogi większe oraz dolna część trzonu[2].

Budowa

edytuj

W kości gnykowej wyróżnia się trzon (łac. corpus ossis hyoidei), parę rogów większych (łac. cornua maiora) i parę rogów mniejszych (łac. cornua minora).

Trzon jest wypukły ku przodowi. Na jego przedniej powierzchni występuje szereg bruzd, do których przyczepiają się mięśnie nad- i podgnykowe.

Rogi większe

edytuj

Rogi większe zakończone niewielkim zgrubieniem, odchodzą ku tyłowi i nieco na zewnątrz od końców trzonu. Połączone są z nim chrząstkozrostem, który z wiekiem kostnieje. Są one dłuższe od trzonu. Ich tylne końce znajdują się w bliskim sąsiedztwie tętnicy szyjnej zewnętrznej tuż poniżej odejścia tętnicy językowej.

Rogi mniejsze

edytuj

Rogi mniejsze odchodzą ku tyłowi i ku górze od trzonu w miejscu odejścia rogów większych. Są niewielkimi stożkowatymi wyniosłościami zbudowanymi z chrząstki, która z wiekiem kostnieje. Łączą się z trzonem za pomocą więzozrostu lub za pomocą niewielkiego stawu.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia człowieka. Wyd. 11(7). T. 1: Anatomia ogólna: kości, stawy i więzadła, mięśnie. Warszawa: PZWL, 1999, s. 307–308, 386–387.
  2. Hieronim Bartel: Embriologia. Podręcznik dla studentów. Warszawa: PZWL, 2004, s. 270–273.