Kieł

rodzaj zębów ssaków

Kieł (dens caninus, l.mn. kłydentes canini) – jednokorzeniowy ząb charakterystyczny dla uzębienia heterodontycznego, służący do chwytania, przytrzymywania i rozrywania pokarmu, a także do obrony. Występuje parzyście w dolnym i górnym łuku zębowym. Kły znajdują się za siekaczami i mają zwykle kształt stożkowaty, mało zakrzywionych haków albo, jak u człowieka, całkiem prosty. Są ostre i duże, zwykle wyższe od pozostałych zębów, szczególnie silnie rozwinięte u drapieżnych i świniowatych. U przeżuwaczy nie występują kły górne a dolne upodabniają się do siekaczy. U gryzoni i zającowatych całkowicie brak kłów[1].

Kły
Pozycja kłów w uzębieniu
Kieł (c) w szczęce szympansa
Przy zwartych szczękach kieł dolny zachodzi przed kieł górny

Ludzie posiadają dwa kły w każdej szczęce (2 kły w szczęce i 2 kły w żuchwie). Są nazywane "trójkami", liczy je się bowiem od przyśrodkowego siekacza w szczęce lub w żuchwie.

Jedną z cech pozwalających odróżnić płeć danego gatunku (dymorfizm płciowy) u kopytnych jest różnica w wielkości i kształcie kłów. U koni rozwinięte kły występują wyłącznie u samców (u samic zwykle brak, czasem szczątkowe). Dzik posiada bardzo ostre kły, zwane szablami (żuchwa) i fajkami (szczęka).

Bibliografia

edytuj
  • Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
  • Kazimierz Krysiak, Krzysztof Świeżyński: Anatomia zwierząt. T. 2. Warszawa: PWN, 2008. ISBN 978-83-01-13544-7.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. kły, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-04-10].