Heinrich Lübke

polityk niemiecki, prezydent RFN

Heinrich Lübke (ur. 14 października 1894 w Sundern, zm. 6 kwietnia 1972 w Bonn) – polityk CDU, federalny minister rolnictwa (1953-1959), prezydent Niemiec w latach 1959–1969.

Heinrich Lübke
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

14 października 1894
Sundern

Data i miejsce śmierci

6 kwietnia 1972
Bonn

Prezydent Republiki Federalnej Niemiec
Okres

od 13 września 1959
do 1 lipca 1969

Przynależność polityczna

Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna

Poprzednik

Theodor Heuss

Następca

Gustav Heinemann

podpis
Odznaczenia
Krzyż Wielki Klasy Specjalnej Orderu Zasługi RFN Order Zasługi Republiki Włoskiej I Klasy (1951-2001) Wielki Łańcuch Orderu Sikatuny (Filipiny)

Życiorys

edytuj
 
Heinrich Lübke z żoną podczas spotkania z królową Tajlandii Sirikit (1960)

Lübke był siódmym z ósemki dzieci szewca Friedricha Lübke (1855–1902) i jego żony Karoline Becker (1859–1922)[1]. Studiował rolnictwo, geodezję, ekonomię i prawo administracyjne[2]. Początkowo pracował jako geodeta i inżynier budownictwa[2]. Od 1923 działał w organizacjach rolniczych. W 1926 był współzałożycielem Niemieckiego Związku Rolników (niem. Deutsche Bauernschaft) i jego przewodniczącym do 1933[3].

W 1931 został wybrany do pruskiego Landtagu z ramienia partii Zentrum[4]. Po dojściu nazistów do władzy pozbawiony wszystkich funkcji publicznych, a następnie w 1934 aresztowany pod zarzutem rzekomej korupcji, spędzając w areszcie ponad 20 miesięcy[5]. Po wyjściu na wolność początkowo bezrobotny, następnie pracował w gospodarstwie rolnym swojego brata Friedricha niedaleko Flensburga[4].

Nie został powołany do służby wojskowej, a od wybuchu wojny pracował w berlińskim biurze architektoniczno-inżynierskim Waltera Schlemppa, zajmował się planowaniem i budową obiektów cywilnych i wojskowych (w tym budową mieszkań dla zagranicznych robotników przymusowych), najpierw w Peenemünde, a od 1943 w środkowych Niemczech[6].

W 1945 został członkiem CDU[5]. W 1946 został wybrany do landtagu Nadrenii Północnej-Westfalii, a od 1947 do 1952 był ministrem żywności, rolnictwa i leśnictwa w rządzie landowym[6]. Od 1953 do 1959 sprawował funkcję federalnego ministra ds. wyżywienia, rolnictwa i leśnictwa[3].

 
Grób rodzinny Heinricha Lübke

W latach 1959–1969 był prezydentem Republiki Federalnej Niemiec. Ze względów zdrowotnych zrezygnował ze stanowiska przed upływem kadencji[6]. W czasie sprawowania prezydentury zasłynął z wielu spektakularnych gaf, m.in. podczas wizyty w Liberii miał rozpocząć przemówienie od słów: „Panie i Panowie! Kochani Murzyni[7]. Przez wpadki językowe polegające na dosłownym tłumaczeniu niektórych niemieckich zwrotów i idiomów na angielski, powstało żartobliwe określenie - Lübke Englisch[8].

W ostatnich latach życia cierpiał na demencję i chorobę Alzheimera[9]. Zmarł w wieku 77 lat na skutek komplikacji po przebytej operacji raka żołądka[2]. Pochowany na cmentarzu w Enkhausen[10]. Był żonaty z nauczycielką Wilhelmine Keuthen (1885-1981)[11]. Małżeństwo pozostało bezdzietne[1][5].

Przypisy

edytuj
  1. a b Heinrich Lübke [online], geneee.org [dostęp 2023-02-23].
  2. a b c Artikel: Heinrich Lübke (1959 - 1969) [online], Der Bundespräsident [dostęp 2023-02-23] (niem.).
  3. a b Heinrich Lübke | German statesman | Britannica [online], www.britannica.com [dostęp 2023-02-23] (ang.).
  4. a b Heinrich Lübke, Geschichte der CDU, 13 października 1894 [dostęp 2023-02-23] (niem.).
  5. a b c Stiftung Deutsches Historisches Museum, Stiftung Haus der Geschichte der Bundesrepublik Deutschland, Gerade auf LeMO gesehen: LeMO Biografie: Heinrich Lübke [online], www.hdg.de [dostęp 2023-02-23] (niem.).
  6. a b c Deutsche Biographie, Lübke, Heinrich - Deutsche Biographie [online], www.deutsche-biographie.de [dostęp 2023-02-23] (niem.).
  7. O znaczeniu żyrandola rp.pl [online], www.rp.pl [dostęp 2017-11-23] (pol.).
  8. Alex Westhoff, Englisch-Kenntnisse: I understand only railway station!, „FAZ.NET”, ISSN 0174-4909 [dostęp 2023-02-23] (niem.).
  9. Peter Berlit, Neurologische Erkrankung und Politik, „DGNeurologie”, 2 (5), 2019, s. 333–335, DOI10.1007/s42451-019-0109-8, ISSN 2524-3454 [dostęp 2023-02-23] (niem.).
  10. Heinrich Lübke (1894-1972) - Find a Grave... [online], www.findagrave.com [dostęp 2023-02-23] (ang.).
  11. Heinrich Lübke [online], geneee.org [dostęp 2023-02-23].